Выбрать главу

18

З коўдрай пад пахай Гулiвер выйшаў на бераг. Асцярожна прабраўся ён у гавань, дзе стаяў на якары лiлiпуцкi флот. У гаванi не было нi душы. Гулiвер выбраў самы вялiкi з усiх караблёў, прывязаў да яго носа вяроўку, паклаў у яго свой кафтан, коўдру i чаравiкi, потым падняў якар i пацягнуў карабель за сабою ў мора. Цiха, стараючыся не плюхаць, дайшоў ён да сярэдзiны пралiва, а далей паплыў.

Плыў ён у той самы бок, адкуль прывёў нядаўна ваенныя караблi.

Вось нарэшце i блефускуанскi бераг!

Гулiвер увёў у бухту свой карабель i выйшаў на бераг. Вакол было цiха, маленькiя вежы блiшчалi пры святле месяца. Увесь горад яшчэ спаў, i Гулiвер не захацеў будзiць жыхароў. Ён лёг ля гарадской сцяны, закруцiўся ў коўдру i заснуў.

Ранiцой Гулiвер пастукаў у гарадскiя вароты i папрасiў начальнiка варты паведамiць iмператару аб тым, што ў яго ўладаннi прыбыў Чалавек-Гара. Начальнiк варты далажыў аб гэтым дзяржаўнаму сакратару, а той - iмператару. Iмператар Блефуску з усiм сваiм дваром зараз жа выехаў насустрач Гулiверу. Ля варот усе мужчыны саскочылi з коней, а iмператрыца i яе дамы выйшлi з карэты.

Гулiвер лёг на зямлю, каб прывiтаць блефускуанскi двор. Ён папрасiў дазволу агледзець выспу, але нiчога не сказаў аб тым, што ўцёк з Лiлiпуцii. Iмператар i яго мiнiстры вырашылi, што Чалавек-Гара проста прыехаў да iх у госцi, паколькi яго запрасiлi паслы.

У гонар Гулiвера было наладжана ў палацы вялiкае свята. Для яго зарэзалi шмат тлустых быкоў i бараноў, а калi зноў настала ноч, Гулiвера пакiнулi пад адкрытым небам, бо ў Блефуску не знайшлося для яго адпаведнага памяшкання.

Ён зноў лёг ля гарадской сцяны, захутаўшыся ў лiлiпуцкую коўдру з абрэзкаў.

19

За тры днi Гулiвер абышоў усю iмперыю Блефуску, агледзеў гарады, вёскi i сядзiбы. Усюды за iм бегаў натоўп людзей, як i ў Лiлiпуцii.

Размаўляць з жыхарамi Блефуску яму было лёгка, бо блефускуанцы ведаюць лiлiпуцкую мову не горш, чым лiлiпуты ведаюць блефускуанскую.

Гуляючы па нiзкiх лясах, мяккiх лугах i вузкiх дарожках, Гулiвер выйшаў на процiлеглы бераг выспы. Там ён сеў на камень i пачаў думаць аб тым, што яму цяпер рабiць: застацца на службе ў iмператара Блефуску цi папрасiць у iмператара Лiлiпуцii памiлавання. Вярнуцца да сябе на радзiму ён ужо не спадзяваўся.

I раптам далёка ў моры ён заўважыў штосьцi цёмнае, падобнае не то на скалу, не то на спiну вялiкай марской жывёлiны. Гулiвер скiнуў чаравiкi i шкарпэткi i пайшоў уброд паглядзець, што гэта такое. Хутка ён зразумеў, што гэта не скала. Скала не магла б пасоўвацца да берага разам з прылiвам. Гэта i не жывёлiна. Хутчэй за ўсё гэта перакуленая лодка.

Сэрца ў Гулiвёра забiлася. Ён адразу ўспомнiў, што ў яго ў кiшэнi падзорная труба, i прыставiў яе да вачэй. Так, гэта была лодка! Вiдаць, бура сарвала яе з карабля i прынесла да блефускуанскiх берагоў.

Гулiвер пабег у горад i папрасiў iмператара даць яму зараз жа дваццаць самых вялiкiх караблёў, каб прыгнаць лодку да берага.

Iмператару было цiкава паглядзець на незвычайную лодку, якую знайшоў у моры Чалавек-Гара. Ён паслаў па яе караблi i загадаў дзвюм тысячам сваiх салдат дапамагчы Гулiверу выцягнуць яе на сушу.

Маленькiя караблi падышлi да вялiкай лодкi, зачапiлi яе кручкамi i пацягнулi за сабой. А Гулiвер плыў ззаду i падштурхоўваў лодку рукой. Нарэшце яна торкнулася носам у бераг. Дзве тысячы салдат дружна ўхапiлiся за прывязаныя да яе вяроўкi i дапамаглi Гулiверу выцягнуць яе з вады.

Гулiвер агледзеў лодку з усiх бакоў. Адрамантаваць яе было не так i цяжка. Ён адразу ж узяўся за работу. Перш за ўсё ён акуратна праканапацiў дно i барты лодкi, затым выразаў з самых вялiкiх дрэў вёслы i мачту. У час яго працы тысячныя натоўпы блефускуанцаў стаялi навокал, глядзелi, як Чалавек-Гара рамантуе лодку-гару.

Калi ўсё было гатова, Гулiвер пайшоў да iмператара, стаў перад iм на адно калена i сказаў, што хацеў бы хутчэй рушыць у дарогу, калi яго вялiкасць дазволiць яму пакiнуць выспу. Ён даўно знудзiўся па сваёй сям'i i сябрах i спадзяецца сустрэць у моры карабель, якi завязе яго на радзiму.

Iмператар спрабаваў угаварыць Гулiвера застацца ў яго на службе, абяцаў яму шматлiкiя ўзнагароды i нязменную прыхiльнасць, але Гулiвер стаяў на сваiм. Iмператар павiнен быў згадзiцца.

Вядома, яму вельмi хацелася пакiнуць у сябе на службе Чалавека-Гару, якi адзiн мог знiшчыць непрыяцельскую армiю цi флот. Але калi б Гулiвер застаўся жыць у Блефуску, гэта абавязкова выклiкала б жорсткую вайну з Лiлiпуцiяй.

Некалькi дзён таму назад iмператар Блефуску атрымаў ад iмператара Лiлiпуцii доўгае пiсьмо з патрабаваннем адправiць назад у Мiльдэнда ўцекача Куiнбуса Флестрына, звязаўшы яму рукi i ногi.

Блефускуанскiя мiнiстры доўга думалi, што адказаць на гэтае пiсьмо. Нарэшце, пасля трохдзённых роздумаў, яны напiсалi адказ.

У iх пiсьме было сказана, што iмператар Блефуску вiтае свайго сябра i брата iмператара Лiлiпуцii Гальбаста Мамарэн Эўлем Гердайла Шэфiн Молi Олi Гой, але вярнуць яму Куiнбуса Флестрына не можа, бо Чалавек-Гара толькi што адплыў на велiзарным караблi невядома куды. Iмператар Блефуску вiншуе свайго любiмага брата i сябе са збаўленнем ад лiшнiх клопатаў i вялiкiх выдаткаў.

Адаслаўшы гэтае пiсьмо, блефускуанцы пачалi спешна збiраць Гулiвера ў дарогу.

Яны зарэзалi трыста кароў, каб змазаць яго лодку тлушчам. Пяцьсот чалавек пад наглядам Гулiвера зрабiлi два вялiкiя ветразi. Каб ветразi атрымалiся моцныя, яны ўзялi самае тоўстае тамашняе палатно i сшылi яго, склаўшы ў трынаццаць столак. Снасцi, якарны i прычальны канаты Гулiвер зрабiў сам, скруцiўшы па дзесяць, дваццаць i нават трыццаць моцных вяровак лепшага гатунку. Замест якара ён прывязаў вялiкi камень.

Усё было гатова да адплыцця.

Гулiвер апошнi раз пайшоў у горад, каб развiтацца з iмператарам Блефуску i яго падданымi.

Iмператар са сваёй свiтай выйшаў з палаца. Ён пажадаў Гулiверу шчаслiвай дарогi, падарыў свой партрэт на ўвесь рост i кашалёк з дзвюма сотнямi чырвонцаў - у блефускуанцаў яны называюцца "спругамi".

Кашалёк быў вельмi далiкатнай работы, а манеты можна было разгледзець толькi з дапамогай павелiчальнага шкла.

Гулiвер ад усяго сэрца падзякаваў iмператару, завязаў абодва падарункi ў ражок сваёй насоўкi i, памахаўшы капелюшом усiм жыхарам блефускуанскай сталiцы, пайшоў на бераг.

Там ён пагрузiў у лодку сотню валовых i трыста баранiх тушаў, вяленых i вэнджаных, дзвесце мяшкоў сухароў i столькi смажанага мяса, колькi паспелi прыгатаваць за тры днi чатырыста павароў.

Акрамя таго, ён узяў з сабою шэсць жывых кароў i столькi ж авечак з баранамi.

Яму вельмi хацелася развесцi такiх танкарунных авечак у сябе на радзiме.

Каб кармiць у дарозе свой статак, Гулiвер паклаў у лодку вялiкi ахапак сена i мяшок збожжа.

24 верасня 1701 года, у шэсць гадзiн ранiцы, карабельны доктар Лемюэль Гулiвер, празваны ў Лiлiпуцii Чалавекам-Гарой, узняў ветразь i пакiнуў выспу Блефуску.

20

Свежы вецер надзьмуў ветразь i пагнаў лодку.

Калi Гулiвер азiрнуўся, каб апошнi раз глянуць на нiзкiя берагi блефускуанскай выспы, ён нiчога не ўбачыў, акрамя вады i неба.

Выспа знiкла, быццам яе нiколi i не было.

Пад вечар Гулiвер даплыў да маленькага скалiстага астраўка, на якiм жылi адны смаўжы.

Гэта былi самыя звычайныя смаўжы, якiх Гулiвер тысячу разоў бачыў у сябе на радзiме.

Лiлiпуцкiя i блефускуанскiя гусi былi трошкi меншыя за гэтых смаўжоў.

Тут, на астраўку, Гулiвер павячэраў, пераначаваў i ранiцой рушыў далей, узяўшы па сваiм кiшэнным компасе курс на паўночны ўсход. Ён спадзяваўся знайсцi там населеныя астравы цi сустрэць карабель.

Але мiнуў дзень, а Гулiвер па-ранейшаму быў адзiн у пустынным моры.

Вецер то надзiмаў ветразь яго лодкi, то зусiм сцiхаў. Калi ветразь абвiсаў i матляўся на мачце, як ануча, Гулiвер браўся за вёслы. Але цяжка было грэбцi маленькiмi, нязручнымi вёсламi.

Гулiвер хутка выбiўся з сiлы. Ён пачаў ужо думаць, што яму нiколi болей не ўбачыць радзiмы i сапраўдных людзей.

I раптам на трэцi дзень каля пяцi гадзiн дня ён заўважыў удалечынi ветразь, якi рухаўся, перасякаючы яму шлях.