Калі слухаеш музыку, калі паглынаюць цябе незямныя хвалі гукаў, хіба задумваешся тады аб іх прыродзе? Душа твая проста жыве іх жыццём — жыццём іх ладу, іх гармоніі. (Гаворка, вядома ж, пра музыку, якая: мае права так называцца, — гвалтоўнае гукаспалучэнне паціху абмінём...)
Так і з паэзіяй. Так і з гэтымі радкамі, прынесенымі лютаўскай кніжкай часопіса «Полымя» (2001): чытаеш — і нібы твае крылы разгортваюцца, і перад табою адкрываецца прастор, які толькі што быў вядомы выключна аднаму чалавеку — аўтару, паэту. Імя яго — Віктар Шніп: яшчэ адзін сустрэчны палёт...
Р. S. І ўсё ж — як самапрысуд: немагчыма ніякім пераказам «ахапіць» паэтычны твор. Яго трэба чытаць. Бо па-за «канцэпцыяй» «пераказчыка» могуць застацца без «ацэначных курсіваў» не толькі такія іскрынкі, як з працытаваных фрагментаў: «стронга, як застылае святло», «з неанёльскай вышыні» (якою адразу робіць «вышыню» гэтае «не» ў спалучэнні з «анёльская»!..), «кожны крыж свой выбірае...», але і з вершаў суседніх, ды не згаданых: «...іду... // пакуль стамлюся вечнасцю зямной, // пакуль не ўбачу, хто ідзе за мной...»; «жыве ўва мне, як смерць мая, Іуда, // што знае час, калі мяне прадаць...»; «жыць паэту нялёгка, тым болей жанчыне...»; «засыпаны снегам дамы і платы, // і ты сярод снегу, нібыта святы, // ідзеш без дарогі па белым: святле, // нібыта па хмары, па белым сяле...»
Калісьці непаўторны і непараўнальны майстар прозы і мысляр Аляксей Рамізаў спытаўся і адказаў: «...што трэба чалавеку ад чалавека? — так мала: кроплю сардэчнасці — і лёд растае...»
Такою сардэчнасцю прасветленыя вершы Віктара Шніпа.
Недзе ёсць на зямлі чалавек, напаткаўшы якога праз многія зімы і леты, жанчына, цяпер ужо сталы празаік, паклікала на дапамогу паэтычную музу, каб справіцца са сваім хваляваннем, прыгадаўшы сябе ў шаснаццаць (ці хай сабе й дваццаць) год... Паклікала дзеля гэтай маўклівай размовы (ці муза — тая, юная, — паклікала яе? — якая розніца!..)
І хочацца пазайздросціць таму, невядомаму, і вядомаму толькі ёй, жанчыне, чалавеку, да якога скіраваны гэтыя — не, не словы — а гэтае дыханне-ўспамін (дыханне ў рытме рэха: «шэпчацца жыта. Так: шэпчацца жыта», «а ты мне ні слова — ні слова», «ты помні мяне — моўчкі помні»), і паспачуваць яму, такому адзінокаму сярод жытняга поля, падзякаваць Богу, што застаўся з ім — ад нечаканасці спаткання — толькі ягоных «вачэй пакутлівы сполах», і не пачуў ён, пэўна, куды больш пакутнае і горкае шкадаванне: «Я магла б нарадзіць табе дзетак...», сказанае, аднак, іншым разам, бо — у іншым вершы... А прамоўлены яны — і адзін, і другі — Нінай Маеўскай, як вытаптаны тым жытнім полем. Услухацца толькі ў гэтае калыханне (паўторым цытаваныя радкі)!.. Сапраўды, як жытняе поле пад ветрам, дзе мора каласоў — і ніводнага твайго... Як думы жанчыны на ветравеях жыцця.
Лета ў прыродзе і лета як момант шчымлівай згадкі пра вясну, куды не вяртаюць дарогі, лета з высненаю вясною і выснаванае — не вясновым вопытам: «Не любіць лета адзінокіх...» Гэта прамаўляе паэтэса Ала Петрушкевіч вершам класічнай формы — трыялетам — і тут жа ясніць думку суседнім верлібрам, нялёгкі, перарывісты пульс якога спароджаны душэўным настроем:
Простыя, няхітрыя словы. Але гэта той выпадак, калі кожны (ці амаль кожны) верш хочацца — не, не зусім тое: трэба — цытаваць. Інакш немагчыма: гэтае ціхае віраванне, гэтую стыхію, затоеную ў бруенні лірычнай плыні, нельга перадаць іншымі словамі, апроч тых, якія ёсць — вось тут, у гэтых радках, у гэтай невялічкай аб'ёмам кніжачцы — «Пярсцёнак».
Што ж тут дзіўнага — так бывае з сапраўдным пачуццём, з яго выявай — паэзіяй...
Вось паспрабуй трансфармаваць на мову логікі, зразумей гэтае прабачэнне жанчыны, самотнай у сваім леце. А зразумець трэба. І той, да каго прамоўлены гэтыя, словы, той вецер — з воляю сваёю — зразумее...