Выбрать главу

Але павучку было не да знаёмстваў: павучок хацеў есці... У-у, натура павучыная — яна і ёсць павучыная...

СЦЭНА ЛЯ ФАНТАНА

Не, гэта была не сустрэча, прызначаная напярэдадні па тэлефоне ці замоўленая пры ўчарашнім развітанні. Не прадбачылася тут ні вясёлага сяброўскага шчэбету, ні важнай дзелавой размовы, ні сур'ёзнай разборкі... Не нагадвала гэтая дзея і славутую «Сцэну ля фантана» з оперы Мусаргскага «Барыс Гадуноў», дзе Самазванец Ілжэдзмітрый клянецца ў каханні Марыі Мнішак...

Т фантан гэты быў зусім не з такіх, што ўпрыгожваюць прыдворныя паркі царскіх палацаў ці гарадскія плошчы і скверы. Ды і ўзнікнуць яму тут ніяк не выпадала, калі паглядзець на справу сур'ёзна. Вада ўпырсквалася, узлятала ўгору зусім без належнай на тое патрэбы і ў зусім непрыдатным месцы. Можна сказаць, выглядала гэта пустым вадалействам і марнатраўствам, ды яшчэ пэўнай нязручнасцю для людзей, што праходзілі міма...

А было іх тут, тых людзей, не тое што многа, а вельмі многа. Бо дзеелася ўсё на чыгуначнай платформе. І фантаніравала вада ды разлівалася лужаю вакол трубы, што чамусьці тырчэла тут са сваім, як гэта часцей водзіцца ў такіх, прывакзальных, выпадках, сапсаваным ці наогул збітым і так-сяк прыкручаным драцяною кранам...

Словам, кран быў. Але — па ўсім жа відаць — дзіравы і нікому не патрэбны. Нікому з людзей. Бо...

Вось гэтае «бо» якраз і ўгледзела ці пачула плюскатанне і шуснула да вады — спачатку ў выглядзе адной, а потым і другой — наўздагон — галкі...

Дзень быў спякотны, і галкам хацелася піць. То проста і плюхнуліся яны з прывакзальнай будыніны ў лужу. Раз-другі ўскінулі ўгору дзюбкі, перакочваючы ў перасмяглыя глоткі выратоўныя кроплі вільгаці. А потым і азірацца пачалі. Не таму, што спалохаліся. Прывакзальныя галкі звыклыя да натоўпу. Тым больш, што і натоўп сотнямі сваіх ног не надта набліжаўся да галак, стараючыся абмінуць лужу.

Азірацца ж галкі пачалі, зацікавіўшыся: адкуль гэта зверху падае вада. І тая, што была больш здагадлівая, тут жа ўспырхнула да крана, уселася побач з фантанчыкам і сунула ў ягоны струмень разяўленую дзюбку.

О, як было гэта гаманліва і прыгожа: лавіць на вышыні мігатлівыя кроплі і ўзносіць раз-пораз — яшчэ вышэй за фантанчык — дзюбку. Быццам горн узнімала галка: вось-вось заіграе-затрубіць.

Але ўжо гэтага якраз і не магла сцярпець тая, што засталася ў лужы. Да таго ж пачувалася яна, пэўна, мацнейшаю і разумела, што сіла зараз мае перавагу над кемлівасцю. А таму і ўсхапілася яна з лужы, і найшла ў наступ на «разумніцу-фантаншчыцу».

Спіхнула-такі... І ўсеўшыся на абрэзак трубы, тут жа паўтарыла ўсё, што рабіла адпрэчаная галка. А гонару ж колькі было, а пыхі!.. Рыхтык акторка на сцэне. Ды яшчэ, пазіраючы зверху, здзекліва чэкаць пачала. Быццам пыталася: «Ну, як там, у лужы?..»

А што ў лужы? — кемлівая на тое і ёсць кемлівая: раптам разгарнула крылы — і давай плёскацца, купацца, значыць. На тую, верхнюю, нават і вокам не вядзе.

«Ах, дык ты яшчэ і гэтак?!» — і паколькі нападаць з вышыні куды ямчэй, то і спікіравала зайздросніца ў лужу, і пачала чубіць купальшчыцу. Паляцелі — і пырскі, і пер'е...

І толькі задумлівы грак пазіраў з таполі на галчыную мітрэнгу і даўмецца не мог: дзеля чаго ўся гэтая валтузня?..

Ну, сапраўды: навошта бойка, навошта вайна?.. Каб вады больш ухапіць? Дык яе ў лужы — як у моры, калі па-галчынаму мерыць... З-за гонару: вышэй сесці, вышэй дзюбу ўзнімаць з вільготнаю кропляй? Альбо вада там смачнейшая? Дык жа з аднае трубы... Ці ў імя прыгажосці, дзеля «эстэтыкі піцця»? То ўжо гэта — ні ў якую дзюбку, як кажуць, не лезе: прыгажосць — і вайна...

Мудры грак — ды паспрабуй разбярыся тут з гэтымі галкамі...

ХАЙ АДПАЧНУЦЬ..

Вагон электрычкі быў запоўнены. Ну, не гэтак, як у загадцы пра гарбуз, дзе «ні вакон, ні дзвярэй, поўна хата людзей», — былі і вокны, і дзверы, а вось месцаў вольных не было. Скажам, як у тэатры пры аншлазе можна прыладзіцца «на прыстаўным». Ці так (што бліжэй стасуецца да нашага выпадку), як бывае на футболе падчас сустрэчы каманд экстракласа: маеш уваходны білет, то масціся на прыступны, падаслаўшы газетку, альбо стой сабе, не замінаючы глядзець тым, хто раскашуецца на трыбунах...

Стаялі і ў вагоне. Хоць пакуль яшчэ і не надта густа...

На нейкім прыпынку да «ўстойлівых» далучыліся яшчэ трое: маленькі хлопчык, ягоная мама, бялявая, зграбная маладзічка, і дзядуля.

Вось тут самы раз і вярнуцца да таго, што «бліжэй стасуецца да нашага выпадку». Гэтага чалавека, дзядулю, я ведаў. Ведаў не асабіста, але пазнаць мог беспамылкова. Дзядуля быў калісьці «футбалістам Івановым». Не-не, гэта не з серыі «Іваноў, Пятроў, Сідараў...» — прозвішча ягонае сапраўды было: Іваноў Яно гучала на стадыёнах, яно паўтаралася ў спартыўных рэпартажах і ў «разборках» футбольных аматараў («От каб ён ды яго... ды каб не нагой, а галавой...»)... Іваноў не быў кумірам-форвардам, ён гуляў у абароне. Стаяў, як гаворыцца, надзейна і цвёрда. Не раз, праўда, і ляжаць даводзілася яму на футбольным газоне, курчачыся ад болю, асабліва, калі ўдар зламыснага праціўніка трапляў па нагах... А ў дадатак яшчэ які-небудзь п'янаваты гарлапан з самага далёкага сектара на ўсю глотку раіў: «Уставай — прастудзішся!..»