Ногі футбаліста, відаць, самыя пакутныя, самыя, што называецца, бітыя-перабітыя між людскіх ног... Але стаяў Іваноў на подступах да варот нашай каманды, адзінай беларускай каманды ў вышэйшай лізе, не думаючы пра ногі...
Стаяў ён і цяпер — у вагоне электрычкі: месцаў не знайшлося ні двух- ці трохгадоваму ўнуку, ні дзядулю...
Ён даводзіўся мне, пэўна, равеснікам, можа, меў гадоў на пяць болей. Але старэйшых за нас у вагоне, бадай што, не было. Ранішняя электрычка везла ў Мінск у асноўным моладзь — на працу, на вучобу... Сядзелі ўпобачкі знаёмыя між сабой — жартавалі, смяяліся. Той-сёй прыкідваўся, што дужа стомлены і схіляў галаву ў дрымоце. Між маладых твараў і тварыкаў я выгледзеў нават адно негрыцянскае аблічча. Чорная, кучаравая, з крыху выцягнутай уверх макаўкай, галава яго чамусьці нагадвала мне куміраў футбольнага свету Пеле і Марадону...
А наш, хай сабе і не кумір, Іваноў — стаяў, панураны, і ўвесь час, як мне падалося, помніў пра ногі. Дакладней, яны не давалі забыцца пра сябе. Іваноў пакутна перамінаўся з нагі на нагу, іншы раз пры гэтым нахіляўся да крохі-ўнучка, па-змоўніцку падміргваў яму, штосьці шаптаў і горка ўсміхаўся...
І тады я не вытрымаў, устаў і сказаў: «Я вас ведаю, вы Іваноў, — сядайце. Вашы ногі так стаміліся, хай адпачнуць...» Іваноў страпянуўся, але запярэчыў: «Справа звычная...», як бы даючы знаць, што разумее, пра што гаворка. А я даводзіў сваё, гаварыў, што мне лягчэй было тупаць нагамі на трыбуне, свістаць ды галёкаць «давай!», «на мыла!..» (хоць, прызнацца, я і не грашыў гэтым, але зараз — гаварыў, дзеля абагульнення), а ногі яго, Іванова, працавалі, не па-чалавечы стамляліся і заходзіліся, як не плакалі, ад болю...
Так і стаялі мы ў перапоўненым вагоне, старэйшыя з усіх прысутных. Спрачаліся, каму сесці. І ніхто быццам і не звяртаў на нас увагі, такі выгляд рабілі, па самыя вушы занятыя, загружаныя сваім смехам, жарцікамі, учарашнім недасыпаннем...
Вось і ўся гісторыя... І ці варта яе згадваць?.. Нічога ж асаблівага не здарылася. Ну, пазнаў я Іванова. Ну, пастаялі... Ну і што? Астатнія ж не пазналі — дык чаго ім стаяць?..
Сядзяць людзі, едуць, клопаты свае вязуць... А вы стойце сабе і далей...
І ўсё ж — падумаўшы — усё ж у гісторыі гэтай штосьці было. Было...
Зноў — як і ўчора, як і заўтра будзе, — «мая электрычка», «мая штодзённая»...
І ў ёй — зноў — звычайная мітусня, «перахопы»... А сёння яшчэ і перадвыходная «звалка»...
Успыхнула спрэчка з-за месца. Нейкі малады хлыст не ўступаў месца бабцы. Яе дзед «зганяў» бэйбуса, а той «адбіваўся»: «Я с работы!..»
Самы моцны аргумент «зганяльшчыкаў» (а зганялі ўсе суседнеўладкаваныя і неўладкаваныя) прагучаў з вуснаў аднае цёткі: «Беларус бы так не паступіў...»
«Работяга» беларусам быць усё ж не наважыўся. Бог з ім...
Але бачыць Бог: жыве самаўсведамленне (так цётка сцвердзіла) сапраўднага беларуса! Ёсць разуменне сваёй адметнасці, беларускасці: «Беларус бы так не паступіў...»
Прайшоў бы і я міма гэтага мурашніка: ці мала іх — маленькіх, з купінку, і вялікіх, з добрую капу, а то і стажок, сена — мітусліва і мякка пухірыцца ў лесе. Ля кожнага не будзеш спыняцца. І дзеля чаго? Бегаюць мурашкі, снуюць туды-сюды — ну і хай сабе. Клопат, значыць, нейкі маюць...
А да гэтага мурашніка я мусіў вярнуцца. Не адразу, а крокаў праз дваццаць, калі выразна, і неяк аж не верачы, пачаў заўважаць: праз мох, праз траву коціцца па зямлі мурашыны ручаёк. Адкуль? здагадацца няцяжка. Ды і не пашкадаваў я тыя дваццаць крокаў, каб упэўніцца: зноў падышоў да мурашніка. Так і ёсць: з яго, як з пагорка, скочваюцца гэтыя чорна-рыжыя кропелькі, зліваюцца ў роўненькі жывы струмок, набіраючы разгон... А вось куды? — гэта ўжо загадка. Прынамсі для мяне. Самі мурашкі, пэўна ж, ведаюць. Інакш не спяшаліся б гэтак...
Пайшоў і я ў той бок. Заадно і крокі лічыць пачаў. Іду сабе, не спяшаюся. Бо мне што: ступлю раз — і адразу тысячу мурашак, не менш, абганяю. А яны ўсё бягуць, бягуць... Паступова я нават і сцежку, вытаптаную імі, быццам заўважаць пачаў. Пасля сам з сябе пасмяяўся: адкуль жа быць той сцежцы ад гэтакіх дробненькіх ножак?! Здалося, канешне ж, мне...