Выбрать главу

Гарачую дыскусію наўрад ці выпадала абмінуць. Я павінен быў сфармуляваць для сябе нейкія тлумачэньні.

— Усё вельмі проста: калі яна табе падабаецца, дык мусіў запрасіць і пазнаёміцца.

— Слова падабаецца тут наўрад ці падыходзіць. Я пакуль ня ведаю, што гэта такое. Я быў ачараваным ёю школьнікам. Зараз я іншы, я вырас. Яна, відавочна, старэйшая за мяне на некалькі гадоў. І калі ня мае мужа, дык кавалера мае абавязкова. Таму навошта гэтыя заляцаньні?

— Ты шукаеш апраўданьне сваёй слабасьці і нерашучасьці?

— Ты хочаш сказаць: галоўнае — перамога, любымі сродкамі? Нават калі мэта — проста цялесны юр. Так, згодны, была мара, былі дзіцячыя трызьненьні. Але ўсё прамінула. Зараз ёсьць рэальная сытуацыя. Дзяўчына і папраўдзе чароўная, але гэта каралеўна не з маёй казкі.

Пазік так скаланула на выбоіне, што я падскочыў на добрых паўмэтры над сядзеньнем. Гэты палёт вярнуў мяне да рэальнасьці... Маю тэхнікумаўскую групу везьлі ў калгас на бульбу. Такім чынам, я на месяц выбіваўся са сваёй звыклай жыцьцёвай каляіны. У пляцаку ляжаў прыймач ВЭФ, і толькі на яго адзінага было спадзяваньне.

— Ведаеш, Кір ужо на сёньняшні вечар плянуе мерапрыемства, — сказаў мне паўшэптам Чук.

Я павярнуў галаву назад, дзе Кір, аматар чукотак і камчатак, сядзеў на апошнім сядзеньні ў атачэньні сваёй гамарыльлі. Гамарыльля штосьці горача абмяркоўвала. Няцяжка было здагадацца, што абгаворваліся акалічнасьці выпіўкі за прыезд. Удзельнічаць у п'янцы не было ніякага жаданьня. Але й адмовіцца ад калектыўнага мерапрыемства — не дыпляматычна. Трэба было папрысутнічаць хаця б на разагрэве.

Вёска называлася Драчкава.

З намі на бульбу, у якасьці старэйшага, ехаў куратар групы Пятровіч. Такі ціхамірны, невысокага росту дзядзечка. "Ох, будзеш мець з намі вясёлыя дзянёчкі!" — падумаў я яшчэ перад ад'ездам. Пятровіча мая думка абсалютна не ўстрывожыла. Куратара можна было параўнаць з практыкуючым будыстам, які дасканала навучыўся вытрымцы і душэўнаму спакою. Расьсяліўшы нас па хатах, Пятровіч патлумачыў, дзе сабрацца заўтрашнім ранкам і некуды бясьсьледна зьнік.

Мы з Чукам атабарыліся ў адзінокай бабулькі: нас да яе прывёў калгасны брыгадзір. Бабулька паказала выдзелены для студэнцікаў "мэбляваны" пакой, дзе стаялі мэталічныя ложкі, і зноў занялася сваёй гаспадаркай. Праўда, неўзабаве вярнулася да нас са збанам малака. Абсалютна дарэчы, бо дзень па прыезьдзе, як папярэджваў Пятровіч, мы мусілі пратрымацца на прывезеных з сабой харчах. Батон да малака знайшоўся ў маім пляцаку. Бабулька зноў зьнікла, і мы яе потым бачылі досыць рэдка. Яна ўвесь час была занятая сваёй гаспадаркай і вярталася ў хату позьнім вечарам.

Чук дастаў з плецака часопіс "Химия и жизнь", сеў на свой ложак і пачаў чытаць.

— І доўга будзеш цікавіцца хіміяй? — спытаў я яго.

— А што, ёсць нейкія прапановы?

— Ну, давай пройдземся ў разьведку, паглядзім на вёску.

— Давай.

Чук адклаў часопіс і, адсопваючыся, пачаў зашнуроўваць свае вайсковыя чаравікі. Я ведаў, чаго ён так нэрвуецца. Чук таксама не хацеў удзельнічаць у мерапрыемстве Кіра. У адрозьненьне ад мяне, ён увогуле не ўжываў моцных напояў. Тлумачыў сваё абмежаваньне тым, што мае суворага трэнера. Займаўся ён ці то штангай, ці то вольнай барацьбой, ці то адным і другім адначасова. Аднак я падазраваў, што ёсьць нейкая іншая, больш істотная, прычына ягонай абстынэнцыі. Чук, сарамлівым тонам, увесь час апраўдваўся, тлумачыў прычыны сваёй цьвярозасьці заняткамі спорту, але я таму не даваў веры. Бо ведаў: ніхто так сыстэматычна і ёмка ня п'е, як спартоўцы. Цьвярозасьць, увогуле, мае розныя карані. Гэта і сямейная традыцыя, і вера, і ўласныя перакананьні. З Чукам было нешта з гэтага шэрагу. І я за гэта яго паважаў. Заўсёды імкнуўся прыкрыць хлопца, абараніць ад кпінаў, за што Чук быў вельмі ўдзячны.

Вёска складалася як бы з дзьвюх частак, дакладней, з дзьвюх вуліц, якія сустракаліся паміж сабой пад тупым вуглом. У цэнтры знаходзіліся крамка, калгасная канторка і яшчэ штосьці з грамадзкіх будынкаў. Мы расквартыраваліся на самай ускраіне: праз тры хаты пачыналася калгаснае поле. На супрацьлеглым баку Драчкава працякала невялічкая рачулка, берагі якой атачалі хмызьнякі. Абалона рачулкі была, бадай што, адзінай тутэйшай мясьцінай, дзе не вырошчвалі бульбу. Усё навокал было абсаджана караняплодамі, і мы мусілі сабраць іх з гэтых бязьмежных прасьцягаў.

— Бульбляндыя! — сказаў я, агледзеўшы тутэйшы краявід.

— Ага! — пагадзіўся Чук. — Відаць, тут і зазімуем.

— Сплюнь.

Чук паслухмяна сплюнуў. У ягоныя пляны таксама не ўваходзіла затрымлівацца тут надоўга. Чакала трэніровачная заля.