Галоўная рэдакцыя Беларускай Савецкай Энцыклапедыі (цяпер імя Петруся Броўкі) выдала кнігу «Навечна ў сэрцы народным» — гэта своеасаблівая Энцыклапедыя мужнасці і адданасці, Энцыклапедыя нашай еднасці і непарушнасці, правераных у агні баёў. У кнізе змешчаны біяграфіі Герояў Савецкага Саюза і прадстаўнікоў народаў СССР і замежных краін, якія атрымалі найвышэйшае званне Краіны Саветаў за вызваленне Беларусі ад фашыстоўскай погані. З фатаграфіі глядзіць хударлявы юнак. Чытаем: «Камандзір стралковага ўзвода лейтэнант Д. М. Ахмедаў вызначыўся пры вызваленні Палескай вобласці. 24.06.1944 г. першы павёў узвод у атаку на штурм асабліва ўмацаванай абароны праціўніка ля вёскі Пружынішча Парыцкага раёна. У гэтым баі Д. М. Ахмедаў знішчыў каля 10 гітлераўцаў. 25.06.1944 года ўзвод пад яго камандаваннем першы фарсіраваў раку Трэмля і, стоячы да пояса ў вадзе, 10 гадзін утрымліваў пераправу да падыходу іншых падраздзяленняў. 26.06.1944 г. ля вёскі Малынь Парыцкага раёна Д. М. Ахмедаў быў цяжка паранены. Загінуў 6.10.1944 г. у баях за вызваленне Польшчы».
Вядомы і надзвычай любімы ў народзе празаік Сабір Ахмедаў напісаў дакументальную аповесць «Джаміль». Замест прысвячэння кароткае і ўражлівае: «Памяці брата». Лісты Джаміля з вогненных дарог да маці, да родных, характарыстыкі і ўзнагародныя лісты, лісты аднапалчан, піянераў-следапытаў аб'яднаны смуткам і пашанай, захапленнем і незваротнасцю страты. Словы жальбы звычайна дакладныя і суровыя. «Гераічны пачатак, які заўсёды жыў у ягоным сэрцы і які ў адпаведнасці з жорсткімі патрабаваннямі вайны выліўся ў подзвіг, прынёс яму перамогу. Перамогу пасля смерці»,— заканчвае аповесць пра брата Сабір Ахмедаў. Дарэчы, гэта аповесць у перакладзе былога партызана і франтавіка Уладзіміра Шахаўца будзе друкавацца ў першым нумары штогадовіка «Братэрства», нумары, прысвечаным 60-годдзю ўтварэння Савецкага Саюза. Братэрства народаў нашых вытрымала ўсе выпрабаванні! Вечназялёнае яно, як дрэва жыцця.
Помніцца мне з маладым і ўчэпістым позіркам Аслан Везіраў, які вызваляў Мінск, а цяпер у Баку ўзначальвае паляўнічую гаспадарку рэспублікі. Далікатна, але цвёрда робіць ён заўвагу гаспадарніку — вецер адагнаў, разагнуў галінкі вінаграду, сам акуратна папраўляе зялёную пагонь. Тэлеаператар просіць яшчэ раз паправіць вінаград — падабаліся рух, жэст, памкненне. I пальцы славутага воіна натуральна, з ласкай бяруць галінку, гэта пальцы земляроба, вінаградара. Справа родная і знаёмая. Гэта не для кадра, гэта для душы. I павесялелы ад успамінаў Герой Савецкага Саюза кажа: «Мой любімы народ — беларусы. У мяне было 15 тысяч воінаў, з іх — 5 тысяч беларусаў. Я ведаю, як ваююць яны! Калі чую слова — беларусы, маё сэрца вырастае ў тры разы...» «Овчулар еви» («Паляўнічы дом»), дзе гаспадарыць Аслан Везіраў, мае унікальны музей, у якім усё багацце жывой прыроды Азербайджана. Усе птушкі (галасы іх гучаць), звяры, дрэвы. А некаторыя птушкі і дрэвы, якіх няма на радзіме героя,— яны з Беларусі, другой радзімы, якая прызнае яго за сына. Таму з такім хваляваннем і гонарам паказваў Аслан Везіраў здымкі з урачыстых дат і сустрэч у Беларусі.
Алі Векіл — паэт пасляваеннага пакалення, перакананы інтэрнацыяналіст, у гонар 60-гадовага юбілею СССР напісаў кнігу вершаў, у якіх уславіў пятнаццаць рэспублік-сясцёр. Неаднаразова быў ён у Беларусі, і вынікам рабочых, творчых пачасцін загучалі вершы пра крэпасць-герой Брэст, пра Курган Славы, пра Мінск, радкі прызнання Янку Купалу, Якубу Коласу, Петрусю Броўку. Уразіў Алі Векіла Беларускі музей Вялікай Айчыннай вайны, які паэт назваў музеем славы:
Герояў Савецкага Саюза, што вызвалялі Беларусь, і славутых землякоў, родных нашай рэспубліцы, паэт называе па імю кожнага. Гэта традыцыя і Усходу, і Каўказа, гэта, дарэчы, і нашая беларуская традыцыя — ведаць імя сябра, дарагога чалавека, члена сям'і. Бо імя, а тым болей добрае, нялёгка заслужыць. Прозвішча ідзе ад пашпарта, яно мае афіцыйна-казённае адценне. У канцы верша пад зноскай пералічаны: Адзіл Гулуеў, Джаміль Ахмедаў, Аслан Везіраў, Мехці Гусейнзадэ. Гэта ўжо афіцыйна, дакументальна вывераныя даведкі.
Піянеры са Стоўбцаў дапамаглі Вілаету Рустамзадэ знайсці месца, дзе загінуў ягоны брат. Паэт прыехаў у Беларусь, адшукаў нават людзей, якія помнілі маладога воіна з Азербайджана. I кожны раз, калі Вілает успамінае Стаўбцоўшчыну, наноў перажывае хвіліны пакуты, роспачы, спагады. На беларускай зямлі, палітай крывёй брата, пачала гучаць паэма «Чацвёртая бяроза». Не змогшы ўтрымаць слязінкі, чытаў паэт маналог старой Анісі (гэта пра ліпень 1944 года):