П'ём чай, бо заўтра гаспадару 50 гадоў. Трэба сілы берагчы. Дзеці недзе бегаюць. У Фікрэта Садыга трое сыноў. Імёны ва ўсіх непаўторныя і запамінальныя. Ількін — першынец, Архан — харобры хан, Джунель — рукі сонца. Заплаканую ўцягнула мама ў хату, каб пакарміць, дачушку Айсель. Упіраецца, ірвецца на вуліцу. Там бакігіская вясна. Айсель — тая, што тварам паўтарыла поўню, паток поўні,— піша на паперы, пыхкаючы, як ад цяжкой працы, і пасля мне ў блакнот самае дарагое слова «АНА». Гэта мама. Па просьбе бацькі выводзіць і «АТА» — тата. Пасля першага слова лягчэй і другое накрэсліць, дзве літары знаёмыя, а «Т», задумаўшыся, можна вывесці.
Як сапраўдны майстра, Фікрэт Садыг сурова патрабавальны да слова, якое ён чуе, адчувае, якос слухаецца знаўцу. Гэта Фікрэт у паездцьг па Сібіры на імправізаваным конкурсе выйграў прыз — армянскі каньяк з рук Сільвы Капуцікян, бо назваў Енісей доўгім морам. Да першага дарослага юбілею ў Фікрэта выходзіў невялікі адпатомнік. Аўтар, ён жа і гобіляр, тлумачьгў з прывычнай хітрынкай: цесната (між двух камянёў) і змяю прымушае сціснуцца і выцягнуцца. I Фікрэт зрабіў зборнік з сямі раздзелаў (лічба «сем» магічпая спрадвеку на Усходзе), як з сямі колераў складаецца вясёлка. Кожны раздзел назваў адным словам: Очаг (ачаг), Торпаг (зямля), Инсан (чалавек), Лала (калыханка), Дэннз (мора), Ишыг (святло), Нагыл (казка). Стварыў сваю рукатворную вясёлку. Сядзім. Над галавой тупат маленькіх ног — і ў суседа, што над Фікрэтам, шмат дзяцей — добрая традыцыя!
Калі назаўтра натрапіў я на юбілей Фікрэта Садыга, пераканаўся, што і дасціпнасць ягоная, і сціпласць, і шчырасць, і шырыня натуры ад народа, ад пявучай гулкай зямлі Азербайджана. I сядзеў юбіляр з краю стала — грэўся каля агульнай радасці, а ў цэнтры ўладарыў тамада. I жадалі яму вершаў, здароўя, і жадалі, каб быў сам-насам са сваім сусветам, з падумкамі сваімі, але не самотны. I апошні тост быў дадзены настаўніку Фікрэта як аксакалу. I гучалі народныя песні.
На агні замешана і азербайджанская песня. Калі ты першы раз трапіш у Азербайджан, цябе спачатку аглушыць песня. Пачне здавацца, што ўсе толькі тое і робяць, што качаюць у горле гарачыя гукі тэмпераментных мелодый. Кожньг раз пераконваўся я, што асабліва народную песню, як мову, як паэзію, трэба слухаць на радзіме яе, на той зямлі, на глебе той, адкуль сілу сваю ўзялі карані роднай песні, мовы, паэзіі. Слухаць на вуліцы, у застоллі, у гарах і нават не на сцэне. I калі, напрыклад, у заснежанай Ушаччыпе па радыё гучыць гарачая паўднёвая песня, яна хутчэй успрымаецца як экзотыка, а не як голас душы народа. Таму я заклікаю слухаць азербайджанскія песні і ехаць на іх сталае месцажыхарства. Там яны найболын адкрыюцца. I, паддаўшыся спакусе статыстыкі, можна смела сказаць: па колькасці песень і спевакоў на душу насельніцтва Азербайджан займае адно з першых месц у агулыіым хоры нашай спеўнай краіны.
Спяваюць на рынку — і ты па песні можаш пазнаць, адкуль чалавек, чым край ягоны славіцца. Спяваюць у маленькай віннай краме, дзе над прылаўкам лаканічны заклік: «Без справы не стой!» — зразумела і маладасведчанаму, што напітак тут і моцны, і вясёлы, вып'еш такі — палагаднееш. Спяваюць у ліфце самай мадэрновай гасцініцы — як нумары ёсць, засяляйся без разваг, не засумуеш!
Са школыіых гадоў гучыць для мяне голас Рашыда Бейбутава як песневы сказ пра краіну, што багатая на нафту. I гга Днях савецкай паэзіі ў Азербацджане ў 1975 годзе зноў здзівіў мяне Рашыд Бейбутаў — на сцэну выйшаў падцягнуты, на звыштоўстых падэшвах спявак па-ранейшаму з маладым голасам. А ўслед за ім выступалі зусім маленькія спевакі з далёкіх горных паселішчаў. Картовыя гарнітурчыкі, дбайна адпрасаваныя мамамі, за дарогу пакамячыліся, на чаравіках учэпістая гразь горных дарог. Перапалоханыя ад стольківокай аўдыторыі і святла позіркі. А галасы настолькі чыстыя, настолькі шчырыя, нібыта ўзялі іх юныя спевакі ў грымлівых рэчак, пудлівых рэхаў, рахманых грымотаў. У саліста, здаецца, песня галаву пахіствае — над прорвай прыціхлай шматтысячнай залы трымаецца горны жаўранак на канаце — промні роднай мелодыі...
У гэтай жа зале на ўрачыстым адкрыцці Дзён паэзіі старэйшына савецкай паэзіі, народны паэт Азербайджаыа Мікалай Ціханаў і чытаў новыя вершы пра Храм Вогнепаклоннікаў, пра бакінскага хлопчыка. Рускі савецкі паэт атрымаў высокае ганаровае званне за заслугі перад азербайджанскай літаратурай, за прапаганду лепшых здабыткаў яе, за пераклады.