Набор паштовак «Нафтавыя Камяні» для Уладзіміра Караткевіча перадаў ягоны цёзка па прозвішчу Леў Аляксандравіч Караткевіч, работнік парткома, зазначыўшы, што кнігі Уладзіміра на моры, як і на сушы, немагчыма здабыць.
Яно прыемна, што беларускую кнігу ведаюць у Азербайджане, цэняць па заслугах.
Сіявуш Мамедзадэ, перакладчык, крытык, даследчык і тэарэтык мастацкага перакладу, даўно сочыць за нашай прозай і паэзіяй. Неаднаразова быў у Мінску на пленумах і з'ездах Саюза пісьменнікаў Беларусі. I па-шчасліваму падзяліўся радасцю: у нашай цэнтральнай кнігарні яму з-пад прылаўка далі двухтомнік Васіля Быкава на беларускай мове (як славіст, ён нядрэнна ведае беларускую мову), бо растлумачыў дзяўчатам, адкуль ён, для чаго яму кнігі выдатнейшага празаіка сучаснасці! Сіявуш мае канкрэтпы памер перакласці на азербайджанскую мову «Варшаўскі шлях» Аркадзя Куляшова.
У леташнюю вясну, у мой чарговы прыезд у Азербайджан, Сіявуш завёў мяне не ў адну чайхану, пакуль нарэшце не заварылі нам чай травой горпай курапаткі. Сябру хацелася, каб я адчуў пахі маёй Ушаччыны, успомніў чабор. У чайхане быў разліты вясновы водар. Цвіў пшат. Дробны лістамі накшталт лазы, высокі кустамі. Цвет светла-жаўтлявы. Няйначай дробныя пчолкі селі спачыць на галінкі. А з чайніка ў піялы ліўся чай майго маленства.
Наведаў я і сваю даўнюю сімпатыю — Дзявочую вежу, прыгажуню XII стагоддзя. Шыльда папярэджвае, што ахоўваецца знаёмая мая як помнік культуры. Нават інвентарны нумар 5 мае — каб не збегла куды, маладыя вякі згадаўшы! Цераз вуліцу — Каспій, да гэтых дзён раўнуе, пеніцца, юшыцца.
А ў знаёмай чайхане, ці не з часоў маіх першых прыездаў, чайнік. Накрыўка прывязана нітачкай, як збродлівая каза. Адбітае горлачка надточана белай бляхай, як рына вададайная. У зялёную райскую засень злятаюцца вераб'і — сюды хімія яшчэ не дапяла. Малады галубок ходзіць, выглядае, чым нявінна абнашчыцца.
На ўзбярэжжы старая з унучкай. Разразае гранат. Цвёрда вымаўляючы «ч», кліча вераб'ёў: «Горобчики, горобчики, идите сюда к Даше!» Відаць, з Украіны даўно, а слова маленства свайго перадае малой.
Цвітуць ружы. Цягнуцца, на блакіт гледзячы, таполі. Уздрыгваюць зялёныя сонцы маленькіх пальмаў. I раптам — дзятлінка. Нібы здалёку прыйшла расчуліць.
Агонь бунтоўнага слова падтрымліваецца ў Азербайджане праз усе вякі. Натхнёная постаць выдатнейшага паэта Самеда Вургуна знаёмая кожнаму бакінцу. А паколькі сад, які носіць імя паэта, блізка ля вакзала, наскрозь пракрычанага паравознымі гудкамі, то Самед Вургун як бы благаслаўляе кожнага прыезджага пазнаёміцца з Баку, зразумець край паэзіі і песні. Бронзавая постаць паэта бачылася нам з нумара гатэля, дзе сабралася ўся нашая тэлегрупа і дзе былі з намі Сабір Ахмедаў, Вілает Рустамзадэ, Фікрэт Садыг, Алі Векіл. Гучалі вершы Самеда Вургуна па-азербайджанску і ў перакладзе Канстанціна Сіманава. Малодшыя таварышы ўспаміналі пра сустрэчы, пра цікавыя выпадкі. Дасціпны і заўсёды нечаканы майстар здзіўляў. Так, аднойчы ў Шатландыі адрэкамендавалі яго як прадстаўніка слабаразвітай краіны. Самед Вургун тут жа знайшоў сябе:
— Я вам прачьгтаю Бёрнса на мове Фізулі.
I загучала азербайджанская чаканная і меладычная мова. (Да гэтага часу даследчыкі не знайшлі ў архівах паэта перакладаў з Бёрнса, але гэта ўжо іте мае значэння.) I ў мемарыялытай кватэры Самеда Вургуна прыемна бачыць кнігі з аўтографамі Якуба Коласа і Петруся Броўкі. Агонь паэзіі яднае, гуртуе І гартуе. Фікрэт Гаджа прасіў пачытаць яму па-беларуску Пімена Панчанку, паэта, блізкага яму па тэмпераменту, паэта раптоўнавіртуознага, агністага і глыбока нацыянальнага.
Фікрэт Гаджа прывозіў сваіх дзяцей у Беларусь, каб ад Вечнага агню Брэсцкай крэпасці, ад жалобнага полымя Хатыні перанялі яны агонь веры і мужнасці.
А пакуль спакойныя землякі мае наважваліся на рашучы крок, задзірысты і няўседлівы Акрам Айліслі (ягоная паэтычная натура не перашкаджае яму пісаць важкія раманы) узяў сабе ў жонкі мінчанку. I потым сябры жартавалі, што доўга не разумелі, на якой мове гавораць Акрамавы дзеці, пакуль не высветлілі — на беларускай!