Выбрать главу

16

Так выклалi метымнейцы сваю скаргу.

Пасля кухталёў Дафнiс адчуваў сябе пагана, але як убачыў, што Хлоя тут, на ўсё забыўся i так сказаў: "Я сваiх коз пасу добра. Нiколi яшчэ нiводзiн з вяскоўцаў не абвiнавацiў мяне, што мая каза ў яго садзе ласавалася або вiнаградны парастак паламала. А вось гэтыя - сапраўды паганыя лоўчыя, i сабакi iх кепска навучаныя: носячыся шалёна i злосна гаўкаючы, яны маiх коз з гор i пашаў да мора, як ваўкi, сагналi. А козы мае лазу ад'елi? Бо на пяску не было нi травы, нi сунiчнiку, нi чабору. А карабель знiшчылi вецер i мора. Гэта вiна буры, а не коз. А там былi ўборы, грошы? Хто, маючы розум, дасць веры, што карабель з такiм дабром быў прывязаны пярэвiткаю?"

17

Пры гэтым Дафнiс заплакаў i моцна расчулiў сялян, так што Фiлет, суддзя, пакляўся Панам i нiмфамi, што Дафнiс анi не вiнаваты, гэтак жа як i яго козы, а вiнаватыя мора i вецер, якiя, аднак, падлягаюць iншым суддзям. Але не пераканаў Фiлет метымнейцаў гэтымi словамi, i яны, раззлаваўшыся, пацягнулi Дафнiса, стараючыся яго звязаць.

Тут сяляне, узбунтаваўшыся, самi накiнулiся на iх, як шпакi цi галкi; i хутка адбiваюць Дафнiса, якi i сам ужо бiўся; яны лупяць палкамi метымнейцаў, i неўзабаве тыя кiдаюцца ўцякаць. Яны не адставалi ад iх, аж пакуль не прагналi са сваiх на чужыя землi.

18

Пакуль тыя гналi метымнейцаў, Хлоя цiхенька адводзiць Дафнiса да нiмфаў i асцярожна яму абмывае твар, што ўвесь быў залiты крывёю з расквашанага кухталём носа, i дае з'есцi з пастухоўскай торбы лусту хлеба i кавалак сыру. Тады - што найбольш павiнна было яго падмацаваць - яна абдорвае яго сваiх пяшчотных вуснаў падарункам - мядова-салодкiм пацалункам.

19

Вось з якой бяды выбавiўся тады Дафнiс. Але ўсё тым не скончылася, бо, калi метымнейцы з цяжкасцю дабралiся да сваiх - пешкi замест прыплысцi на караблi, параненыя замест веселуноў, - яны склiкалi грамадзян на сход i паклалi алiўную галiнку, молячы абароны i просячы адплаты; яны не сказалi нi слова праўды, каб з iх не смяялiся з-за таго, якое ганьбы зазналi яны ад пастухоў, а мiтыленцаў абвiнавацiлi, што тыя iх карабель забралi i iх дабро, як на полi бiтвы, абрабавалi.

Метымнейцы, убачыўшы раны, далi iм веры i палiчылi справядлiвым папомсцiцца за гэтых маладых людзей з сама знатных iх дамоў, i таму пастанавiлi, не аб'яўляючы вайны, напасцi на мiтыленцаў; i загадалi свайму ваяводзе выправiць дзесяць караблёў, каб спустошыць iх узбярэжжа; блiзка была зiма, i давяраць мору большы флот было ненадзейна.

20

Адразу ж на другi дзень ваявода з воiнамi, якiя заадно былi i веслярамi, выйшаў у адкрытае мора i напаў на прыбярэжныя палi мiтыленцаў. I нарабаваў шмат жывёлы, збожжа, вiна (бо якраз толькi што закончыўся збор вiнаграду); а да таго i нямала людзей, што там працавалi. Падплыў ён i ў мясцiны, дзе былi Хлоя i Дафнiс; хутка высадзiўшыся, цягаў здабычу, якая там толькi траплялася.

Дафнiс якраз не пасвiў коз, а ў лесе зразаў зялёныя галiнкi, каб узiмку кармiць казлянят; убачыўшы згары напад, ён схаваўся ў дупле сухога бука; Хлоя ж была каля статкаў; ратуючыся ад пагонi, яна, шукаючы прытулку, бяжыць да нiмфаў, молячы iмем багiняў пашкадаваць яе i тых, каго яна пасе. Але гэта было дарэмна; метымнейцы, удосталь паздзекаваўшыся са статуй, занялi статкi i пацягнулi яе, б'ючы, як казу цi авечку, лазiною.

21

Напоўнiўшы караблi нарабаванаю рознаю здабычаю, яны пастанавiлi далей не плыць, а вярнуцца дадому, баючыся зiмы i ворагаў. I вось паплылi яны, цяжка налягаючы на вёслы, бо не было ветру; Дафнiс жа, калi ўсё суцiшылася, спусцiўся ў далiну, дзе яны заўсёды пасвiлi, i нi коз не ўбачыў, нi на авечак не натрапiў, нi Хлоi не знайшоў, а толькi поўнае разбурэнне ды кiнутую сiрынгу, якою звычайна Хлоя цешылася; з моцным крыкам i жаласным енкам пачаў ён бегаць то да бука, дзе яны звычайна сядзелi, то да мора, спадзеючыся яе ўбачыць, то да нiмфаў, да якiх яна бегла, калi за ёю гналiся. Там ён кiнуўся на зямлю, вiнавацячы нiмфаў, што здрадзiлi ёй:

22

"У вас забралi Хлою, i вы маглi спакойна глядзець на гэта? Тую, якая вянкi вам пляла, першага малака ўзлiвала, якая вам сiрынгу ў дар ахвяравала? Нiводнай казы ў мяне воўк не сцягнуў, а ворагi ўсю чараду пагналi i тую, што пасвiла са мною. З коз яны шкуру здзiраюць, авечак у ахвяру прыносяць; Хлоя ж з гэтага часу будзе ў горадзе жыць. Як мне вярнуцца да бацькi i мацеры без коз, без Хлоi, чым мне тады заняцца? Мне ж няма ўжо чаго пасвiць. Тут хачу ляжаць i чакаць смерцi або новага нападу. Цi ж i ты, Хлоя, гэтак тужыш? Цi ж успамiнаеш гэтую раўнiну, гэтых нiмфаў i мяне? А цi суцяшаюць цябе авечкi i козы, узятыя ў палон разам з табою?"

23

Пакуль ён бедаваў так, ад слёз i болю яго агарнуў глыбокi сон; i з'явiлiся яму тры нiмфы, высокiя i прыгожыя жанчыны, напаўадзетыя, босыя, з распушчанымi валасамi, якраз як на статуях. Напачатку, як яму здалося, яны спагадлiва паглядзелi на Дафнiса; пасля старэйшая з iх, падбадзёрваючы, кажа: "Не наракай на нас, Дафнiс; мы больш, чым ты, рупiмся пра Хлою. Мы зжалiлiся над ёю, калi яна яшчэ дзiцём была, тут у пячоры ляжала, кармiлi яе. Яна не мае нiчога супольнага нi з гэтымi лугамi, нi Ламанавымi авечкамi. I цяпер мы пра яе паклапацiлiся, так што не будзе яна адвезена ў Метымну на рабскую долю i не будзе яна часткаю ваеннай здабычы. Вось таго Пана, што пад хвойкаю стаiць, якога вы нiколi, нi разу вянком не ўшаноўвалi, мы ўпрасiлi дапамагчы Хлоi; ён звык больш, чым мы, да ваенных паходаў i ўжо нямала паваяваў, пакiдаючы гэтыя палi; i ён вырушыць, як люты вораг, на метымнейцаў. Не тужы нi па чым, а ўставай i пакажыся на вочы Ламану i Мiртале; яны ж таксама ляжаць доле, думаючы, што i ты зрабiўся часткаю здабычы; Хлоя ж заўтра вернецца да цябе з козамi, з авечкамi, i будзеце вы разам пасвiць i разам iграць на сiрынзе; а далей Эрас пра вас паклапоцiцца".

24

Убачыўшы i пачуўшы гэта, Дафнiс ускочыў са сну i, плачучы з радасцi i з гора, укленчыў перад статуямi нiмфаў i паабяцаў, калi Хлоя ўратуецца, прынесцi ў ахвяру найлепшую з коз. Пасля пабег пад хвойку, дзе стаяла статуя Пана, казланогага i рагатага, у адной руцэ ён трымаў сiрынгу, другою рукою стрымлiваў уздыбленага казла; упаў i перад Панам на каленi, молячы яго за Хлою i абяцаючы ахвяраваць казла. I толькi на захадзе сонца ён ледзь прыпынiў свае слёзы i малiтвы i, сабраўшы галiнкi, што нарэзаў, вярнуўся дадому, разагнаўшы смутак Ламана i яго блiзкiх, напоўнiўшы iх радасцю, трохi падсiлкаваўся i забыўся сном, хоць i ў сне плакаў, то жадаючы яшчэ раз убачыць у сне нiмфаў, то каб хутчэй настаў дзень, у якi яму вярнуць Хлою было паабяцана. З усiх начэй гэтая падалася яму найдаўжэйшаю. А тае начы вось што здарылася.