- Якая?
- Што мадэмуазель Жандро-Бальтазар хацела б да свайго багацця дадаць яшчэ i тытул. Вельмi прыемна стаць наследнiцай замка д'Ансеваль. Але, магчыма, яна пачувала сябе там самазванкай? Я таксама правёў дзяцiнства ў замку, дзе мой бацька быў усяго толькi ўпраўляючым. I я прыпамiнаю, як сёй-той з новаспечаных багацеяў ганяўся за гэтым.
- Вы намякаеце, што яна хацела б выйсцi замуж...
- За Боба д'Ансеваля, чаму б не?
- Я не хачу абмяркоўваць гэтае пытанне, але сходнае меркаванне, здаецца мне, занадта смелае...
- Пакаёўка гэтак не думае.
- Вы дапытвалi пакаёўку, нягледзячы на...
Ён ледзь не дадаў: "...на мае парады". Што азначала б: "Нягледзячы на маю забарону!" Але ён прамаўчаў, i Мэгрэ прадаўжаў:
- Нават, так сказаць, выкраў яе. Зараз яна ў двух кроках адгэтуль.
- Яна вам што-небудзь расказала?
- Нiчога пэўнага яна не ведае, апроч аднаго: што мадэмуазель Жандро ўбiла сабе ў галаву стаць графiняй.
Лё Брэ пакорлiва махнуў рукой. Яму было яўна не па сабе прызнаць пэўную страту годнасцi сярод прыналежных да яго свету.
- Дапусцiм. Гэта, зрэшты, нiчога не мяняе ў ходзе падзей. Пагадзiцеся, што Боб мог весцi сябе як хам.
- Мы не ведаем, што здарылася ў пакоi. Нам вядома толькi адно: нехта страляў.
- Аднак мы прыходзiм да аднаго i таго ж вываду. Чалавек паводзiць сябе, ну, скажам... абуральна. Брат дзяўчыны ў тым жа доме, таксама як i стары слуга Луi. Дзяўчына клiча на помач. Адзiн з мужчын чуе крык, паспешлiва прыбягае i ў парыве абурэння хапае рэвальвер, якi, як вы самi сцвярджаеце, ляжыць на туалетным столiку.
Гледзячы на Мэгрэ, можна было падумаць, што ён гатовы згадзiцца з камiсарам. Але, выпускаючы са сваёй люлькi адно з прыгажэйшых у сваiм жыццi кольцаў дыму, ён цiха запярэчыў:
- Што б вы зрабiлi на месцы таго чалавека? Уявiце, што ў вашай руцэ рэвальвер, з якога яшчэ курыцца дымок, як гэта пiшуць у газетах. А на падлозе ляжыць забiты цi сур'ёзна паранены чалавек.
- Прымаючы гiпотэзу, што чалавек паранены, я паклiкаў бы доктара.
- Гэта не было зроблена.
- I адсюль вы робiце вывад, што чалавека забiлi?
Мэгрэ, нiбыта сам спрабаваў разабрацца ва ўсiм, цярплiва развiваў думку далей.
- Якраз у той момант чуецца стук ва ўваходныя дзверы. Гэта стукае прахожы, якi пачуў крыкi аб ратунку.
- Згадзiцеся, дружа Мэгрэ, што мала прыемнасцi ўблытваць у свае сямейныя справы першага лепшага.
- А з лесвiчнай пляцоўкi гукаюць: "Не марнуйце часу, Луi!" Што ўсё гэта азначае?
Мэгрэ з цяжкасцю ўсведамляў, што цяпер ён кiраваў ходам размовы, што ролi ў пэўнай ступенi памянялiся, што яго шэф усё часцей трапляў у даволi кепскае становiшча.
- Тое, што чалавек быў яшчэ жывы, напэўна? А можа, у Элiз быў нервовы прыпадак? Дакладна не ведаю. Лiчу, што ў сходных сiтуацыях чалавекам апаноўвае разгубленасць. Луi вышпурнуў няпрошанага госця, заехаўшы яму кулаком па фiзiяномii.
- Не надта высакародны ўчынак з яго боку.
- I нiхто не выглядаў занадта разгубленым. Вiдаць, яны адразу скемiлi, што тып, якога дварэцкi толькi што аддубасiў, заявiць у палiцыю. I яна не забавiцца i запатрабуе тлумачэнняў.
- Што вы i зрабiлi.
- У iх распараджэннi быў пэўны час. Яны маглi патэлефанаваць уладам: "Вось, маўляў, што ў нас здарылася. Гэта не злачынства, а няшчасны выпадак. Мы вымушаны былi забiць вар'ята, якi пагражаў нам". Думаю, менавiта i вы зрабiлi б тое ж самае, месье камiсар?
Як гэта мяняла сiтуацыю - тое, што ён знаходзiўся тут, дома, ва ўласным ложку, у ложку, а не ў камiсарыяце! За абабiтымi дзвярыма ён не асмелiўся б сказаць i чвэрцi з таго, што сказаў тут. Галава яго расколвалася на часткi, але якое гэта мела значэнне! Мадам Мэгрэ на кухнi, мабыць, прыходзiла ў жах, чуючы, з якой упэўненасцю ён размаўляе. А ён нават пераходзiў у наступленне.
- Дык вось, месье камiсар, якраз гэтага яны i не зрабiлi. А зрабiлi вось што. Спачатку труп цi параненага некуды перанеслi. Магчыма, у адзiн з пакояў па-над стайняй - адзiнае памяшканне, якое мне не паказалi.
- Гэта ўсяго толькi ваша меркаванне.
- Абгрунтаванае на тым факце, што, калi я прыйшоў, цела ў доме ўжо не было.
- А што, калi Боб пайшоў сам?
- Тады яго сябар Дэдэ ўчора не паклаў бы ў кiшэню пяцьдзесят тысяч франкаў, i тым больш не рашыўся б выехаць у Бельгiю разам з Люсiль.
- Магчыма, вы маеце рацыю.
- Такiм чынам, шаноўныя пестункi лёсу з вулiцы Шапталь мелi ў сваiм распараджэннi ўсяго з паўгадзiны. Гэтага iм аказалася дастаткова, каб навесцi парадак, сцерцi самыя нязначныя сляды таго, што адбылося. I iм прыйшла ў галаву амаль генiяльная думка. Найлепшы сродак звесцi на нiшто паказанне флейтыста, прымусiць паверыць, што ўсё гэта толькi трызненне п'янчужкi, пераканаць, што пакой, на якi той паказваў, пусты. Гэта давала яшчэ адну перавагу. Мажлiва, Элiз Жандро, нягледзячы на ўсё, была, груба кажучы, на мяжы iстэрыкi. Паказаць яе ў ложку i запэўнiваць, што яна спала? Прадставiць яе мне i сцвярджаць, што яна нiчога не чула? I тое, i другое было б аднолькава рызыкоўна.
Яе запхнулi ў пакой служанкi, якi, на шчасце, аказаўся не заняты. Хiба нейкi няшчасны палiцэйскi разбярэцца ў гэткiх тонкасцях?
I дастаткова будзе сказаць, што яе няма дома, што яна ў сваiм замку ў Ньеўры. Нiчога не чулi! Нiчога не бачылi! Стрэл? Якi стрэл? Дзе? Калi?
Людзi, якiя швэндаюцца па вулiцах а гадзiне ночы, часта бываюць занадта ўзбуджаныя.
А назаўтра настане дзень. I хто пасмее ў чым-небудзь абвiнавацiць Жандро-Бальтазараў?
- Вы суровы, Мэгрэ. - Лё Брэ ўздыхнуў, падняўся. - Але, магчыма, вы маеце рацыю. Ну што ж, я параюся з шэфам Вышукной.
- Вы лiчыце, гэта неабходна?
- Калi сапраўды мела месца забойства, у што вы прымусiлi мяне паверыць...
- Месье камiсар! - прыцiхла, амаль умольна аклiкнуў Мэгрэ.
- Слухаю вас.
- Вы не маглi б пачакаць трошкi, ну хоць суткi?
- Толькi што вы амаль папракалi мяне ў тым, што я не пачаў дзейнiчаць раней.
- Паверце мне, я магу ўстаць. Зiрнiце.
I, нягледзячы на пратэст Лё Брэ, ён адкiнуў коўдру. Яго трошкi павяло ўбок, але ён устояў, збянтэжаны, што стаiць перад сваiм начальнiкам у адных споднiках.
- Гэта мая першая справа...
- I я вiншую вас з тым запалам, з якiм...
- Калi вы сёння заявiце ў Вышукную, то справу давядзе да канца група шэфа.
- Магчыма. Перш за ўсё, калi Боб забiты, трэба адшукаць яго труп.
- А калi ён мёртвы, то можна ж i пачакаць, праўда?
Ролi памянялiся зноў, i цяпер ужо камiсар хаваў усмешку, адварочваючы галаву ўбок.
Мэгрэ, лiтаральна хвiлiну назад гэткi з'едлiвы i ўпэўнены Мэгрэ, цяпер у сподняй кашулi з чырвонай вышыўкаю на каўняры набыў раптам выгляд вялiкага дзiцяцi, якое бачыць, што яго ашукалi ў паабяцанай радасцi.
- Мне зусiм нi да чаго гэтая заваруха.
Мэгрэ памкнуўся сарваць з галавы павязку.
- Я магу хадзiць i закончыць расследаванне сам. Дазвольце мне толькi дапытаць Дэдэ i Люсiль, асаблiва Люсiль. Што яны кажуць?
- Сёння ранiцай, калi дзяжурны камiсар дапытваў Дэдэ, той спытаў: "Жуль мёртвы?" Мяркую, ён меў на ўвазе вас.
- Калi да заўтра, да гэтай гадзiны я не спраўлюся, можаце перадаваць справу ў Вышукную.
Занепакоеная мадам Мэгрэ прыадчынiла дзверы i стала як укопаная, убачыўшы мужа на нагах.
У гэты момант у кватэру пазванiлi. Яна пайшла адчыняць. Мэгрэ i камiсар чулi, як яна з некiм зашапталася на лесвiцы.
Калi яна вярнулася адна, Мэгрэ запытаў:
- Хто гэта?
Яна падала яму нейкi знак, але ён не зразумеў, i, калi перапытаў, ёй прыйшлося прызнацца:
- Музыкант.
- Ну, я пайшоў, - сказаў Лё Брэ. - Лiчу, што будзе непрыстойна адмовiць вам у вашай просьбе.
- Выбачайце, месье камiсар. Я хацеў бы яшчэ... Калi будзе дадзены ход падзеям i калi, так сказаць, разварочваць iх прымецца Вышукная, цi дазволiце вы мне, калi ў гэтым узнiкне неабходнасць, звярнуцца да мадэмуазель Жандро?