Выбрать главу

— Ну! — паклікаў Залкінд па-польску з выразным літвацкім акцэнтам. — Што ты, Вікця, вылупілася? Зараз жа падавай!

Кульгаючы вакол багата накрытага стала, ён напоўніў чаркі і падсунуў госцю крэсла.

Вячэра была смачная і багатая, шчодра акропленая алкаголем. Размова круцілася выключна вакол амерыканскіх успамінаў. Толькі калі яны ўладкаваліся ў кабінеце ў глыбокія крэслы, Залкінд перайшоў да справы:

— Дык вось, я доўга думаў, што б такое знайсці, што адпавядала б такому чалавеку, як капітан Вінклер. І, здаецца, нешта ёсць якраз для вас.

— Толькі не дырэктар банка!

— І горш, і лепш. Справа вось у чым. Вы яшчэ добра памятаеце Варшаву?

— Думаю, што так.

— Значыць, ведаеце, дзе знаходзіцца вуліца Гартэнзія?

— Ведаю. Гэта маленькая вулачка, што перасякаецца са Шпітальнай, так?

— Так, — пацвердзіў Залкінд. — Дык вось на гэтай Гартэнзіі два браты Цінкельманы і такі Рыбчыньскі стварылі год таму начны клуб. Ну, ведаеш, накшталт амерыканскіх начных клубаў. Бар, танцы, кабарэ. Цудоўная ўстанова, першакласная, убухалі ў яе, відаць, паўмільёна злотых, а можа, і больш.

— І банкрут?

— Банкрут. Такой справай трэба ўмець кіраваць. Яна можа быць залатой жылай. Толькі пільнаваць яе трэба, каб усё было ў парадку, каб персанал не краў, каб кліенты не нахабнічалі. Трэба ведаць, каму даць на вэксаль, каму не, каго прымаць з ахвотай і радасцю, а каго спусціць з лесвіцы як пасмешышча. Трэба ўсю справу трымаць у жалезных лапах, але каб выглядала, што гэта свабода і забава, што кліенты — гэта нібыта прыватныя госці. Памятаеш, капітане, клуб Вясёлага Біла на 74-й вуліцы?

— Памятаю.

— Гэта быў не клуб, а забягалаўка, звычайная нара. А чаму хто толькі мог перся туды з доларамі? Таму што справай займаўся Білі! Жанчыны зляталіся да яго, мужчыны лічылі яго найлепшым сябруком, усе проста абажалі яго. Я не ведаю, што ў ім знаходзілі, але ў вас, капітане, якраз ёсць тое самае, толькі ўдвая больш.

— Харошы хлопец быў гэты Білі, — усміхнуўся Друцкі.

— Капітане! Мне яшчэ не паўвека, але я шмат бачыў і ведаю адно: галоўнае — чалавек! Няважна «як» і «што», але толькі «хто». Дык вось, абодва Цінкельманы і гэты Рыбчыньскі ходзяць за мной ужо два месяцы. Тэлефануюць, пытаюцца, чапляюцца. Проста жыць не даюць. Яны хочуць, каб я выкупіў гэты клуб. Людзей, у якіх больш наяўных, цяпер катастрафічна мала, таму яны прычапіліся да мяне. А я ім усё кажу: нашто мне гэты клопат. Сам я гэтым займацца не буду, а каб нават і чорт заняўся, дык і ён бы рады не даў. Вы занядбалі справу, мухі дохнуць, дык калі хто хоча пазяхаць ад нуды, то няхай пазяхае дома.

— І бясплатна, — дадаў Друцкі.

— Дакладна. Я ім так кажу, але думаю па-іншаму. Чалавек з нервам, і з галавой на плячах, і з тым, што якраз ёсць у Білі, мог бы паставіць справу на ногі. Калі ўкласці яшчэ дзесяць тысяч долараў… Ну, што вы на гэта скажаце?..

— Што скажу?.. Вы, Джэк, хочаце купіць гэтую нару і зрабіць мяне дырэктарам?

— І так, і не. Я хачу купіць, але разам з вамі.

— Жартачкі. У мяне за душой ні граша.

Залкінд паціснуў плячыма:

— Што вы кажаце, капітане, я ж паўгадзіны вам даношу, што вы сам жывы капітал. Я вам так скажу: я рызыкну купіць у іх гэты труп. Але на ваша імя. Вы будзеце ўладальнікам. Паставіце нару на ногі — добра, не — горш. Але я веру, што вы — паставіце. Зразумелі? Ціхая такая здзелка, папалам?

Друцкі ўстаў і пакруціў галавой:

— Не, Джэк, я не жабрак і падачкі не бяру.

Тут ужо Залкінд не вытрымаў. Сарваўся з месца, пачаў бегаць па пакоі, размахваць рукамі, рваць валасы і клясці на чым свет стаіць.

— Як гэта яго, Чорнага Джэка, вінавацяць у такіх рэчах?! Хай яго халера! Чалавека так трасца можа забраць! Дык лепей узяць нож і ўсадзіць яго адразу ў самае сэрца! Што гэта вы сабе, капітан Вінклер, выдумляеце! Няўжо вы не бачыце тут сур’ёзнай справы для нас абодвух, гэта не прычына, каб такой справы не было!

Успацелы, Залкінд злаваўся і крычаў, што Друцкі пагадзіўся зноў пачаць перамовы.

Залкінд сыпаў аргументамі, спасылаўся на знаёмыя ім абодвум прыклады, прыводзіў лічбы, вылічваў, прасіў, пагражаў, пераконваў, урэшце пачаў абурацца, што капітан так задзірае нос, што мог сабе дазволіць зрабіць ласку і выратаваць жыццё ды маёмасць паршывага Жыда, але не дазваляе яму аддзячыць хаця б аказаннем даверу…

— Хопіць істэрык, Джэк, чорт цябе бяры! — гыркнуў Друцкі. — Па руках!

На драпежным твары Залкінда расплылася ясная ўсмешка. Ён узяў далонь Друцкага, моцна яе патрос і, кульгаючы, падышоў да стала.