— Ня дурэце мне галавы! — крыкнуў падпаручнік, — кажэце складна і коратка і не балбачэце глупства.
— Асьмелюся далажыць, пан лейтэнант, ужо з тае самай хвіліны, калі мы з панам паручнікам Лукашом селі ў цягнік, які павінен быў завезьці нас як найхутчэй у 91-ы пяхотны полк, нам не пашанцавала: перш за ўсё быў украдзены куфэрак, потым нейкі спрэс лысы генэрал-майор…
— Што за чорт!.. — занэрваваўся падпаручнік.
— Асьмелюся далажыць, пан лейтэнант, канечна трэба, каб усё лезла з мяне паступова, як з старога сяньніка, для таго, каб у вас «стварыўся па-магчымасьці найбольш яскравы малюнак», як казаў нябожчык шавец Пэтрлік, калі загадваў свайму хлапчуку скідаць порткі, перад тым, йк вылупіць яго папружкаю. — Падпаручнік засоп ад злосьці, а Швэйк гаварыў далей — Пану лысаму генэрал-майору я чамусьці не спадабаўся і таму быў высланы панам паручнікам Лукашом, у якога я служыў дзяншчыком, у калідор вагона. У калідоры мяне абвінавацілі ў тым, пра што я ўжо дакладваў. Пакуль справа высьветлілася, я застаўся пакінутым на пэроне. Цягнік пашоў, пан паручнік з куфэркамі і з усімі — і сваімі і маімі — дакумантамі паехаў, а мне прышлося лыпаць вачыма, як пакінугай сіраце, без дакумантаў.
Швэйк глянуў на падпаручніка такім ясным поглядам, што той яму паверыў. Тады падпаручыік пералічыў Швзйку ўсе цягнікі, якія праехалі цераз станцыю пасьля хуткага цягніка.
— Асьмелюся далажыць, пан лейтэнант, — адкаэаў Швэйк з прыветнай усьмешкай, — пакуль я чакаў наступнага цягніка, са мной здарылася прыкрасьць: сеў я піць піва—і пашло: кубак за кубкам, кубак за кубкам…
— Такога асла яшчэ ў жыцьці ня бачыў,— падумаў падпаручнік.
— Ува ўсім прызнаецца. Колькі іх прайшло праз мае рукі І ўсе як толькі маглі, лгалі і не прызнаваліся, а гэты спакойна сабе заяўляе: «Празяваў усе цягнікі, бо піў піва».
Усе свае меркаваньні ён падсумаваў у аднэй фразе, з якой і зьвярнуўся да Швэйка:
— Вы, галубчык, дэгенэрат. Ведаеце, што такое «дэгенэрат»?
— У нас на рагу Катэржынскай вуліцы, асьмелюся далажыць, жыў адзін дэгенэрат. Бацька яго быў польскі граф, а маці павівальная бабулька. Удзень ён падмятаў вуліцы, а ў вечар у шынку не дазваляў сябе называць іначай, як «ваша сіяцельства».
Падпаручнік палічыў за найлепшае скончыць гэту справу і адрэзаў:
— Вось што, вы, ёлап, зараз-жа адпраўляйцеся ў касу, купеце сабе білет і паедзеце ў Будэйовіцы. Калі я яшчэ раз вас тут убачу, то абыйдуся з вамі, як з дэзэртырам. Кругом… марш!
Швэйк ня кратаўся з месца, трымаючы руку пад казырок.
— Вон адгэтуль, чулі! Кругом… марш! — закрычаў на яго падпаручнік. — Паланэк, завядзеце гэтага ёлапа да касы і купіце яму білет да Чэскіх Будэйовіц.
Унтэр-афіцэр Паланэк праз хвіліну зноў зьявіўся ў канцылярыю. Праз прачыненыя дзьверы з-за ўнтэр-афіцэра выглядвала дабрадушнае аблічча Швэйка.
— Што яшчэ там?
— Асьмелюся далажыць, пан лейтэнант, — таямніча зашаптаў унтэр — у яго няма грошай на дарогу і ў мяне няма. А дарэмна яго везьці ня хочуць, бо ў яго няма дакумантаў.
Падпаручнік не палез у кішэнь па саламонава вырашэньне цяжкога пытаньня.
— Няхай ідзе пеша, — сказаў ён. — Не бяда, калі яго ў палку пасадзяць за спазьненьне. Няма чаго з ім тут валаводзіцца.
— Нічога, брат, ня зробіш, — сказаў Паланэк Швэйку, вышаўшы з канцылярыі.—Хочаш — ня хочаш, — а прыдзецца, браток, табе ў Будэйовіцы пешкам перці. Там у нас, у каравульным памяшканьні, ляжыць акраец хлеба. Мы яго табе дамо на дарогу.
Праз паўгадзіны, напіўшыся салдацкай кавы і дастаўшы, апрача акрайца хлеба, васьмушку тытуню, Швэйк вышаў з Табара сярод цёмнай ночы, напяваючы старую салдацкую песьню:
Чорт яго ведае, як гэта здарылася, але ўдалы ваяка Швэйк заміж таго, каб ісьці на поўдзень у Будэйовіцы, ішоў проста на захад.
Ён ішоў па занесенай сьнегам шашы, па марозіку, захінуўшыся ў шынэль, нібы наполеонаўскі грэнадзёр, варочаючыся з паходу на Маскву. Розьніца была ў тым, што Швэйк весела пеў:
І ў занесеных сьнегам цёмных лясох далёка разьлягалася рэха. У вёсках забрыхалі сабакі.
Калі Швэйку надакучыла пець, ён сеў на кучу друзу каля дарогі, закурыў люльку і, аддыхнуўшы, пашоў далей, насустрач новым прыгодам.