Выбрать главу

— Што ты вярзеш, апомніся, — узлавалася Маргарыта Іосіфаўна, але гэтую размову з дачкой яна запомніла і думала, як і тут задаволіць сваю пястуху.

Калі Таня вучылася ў пачатковых класах, для Маргарыты Іосіфаўны не было праблемы ўладкаваць дачку на канікулы. Пакуль жылі яе бацькі, яна на лета аддавала Таню ім. Тыя з радасцю чакалі ўнучку. Але дзядулі і бабулі не стала, і Тані не было куды ездзіць.

...Гэта быў адзін з нямногіх бацькоўскіх сходаў, на якім прысутнічала Маргарыта Іосіфаўна. «Каб маці прыйшла на сход», — сурова папярэдзіла Таню Антаніна Фёдараўна. Да таго ж Маргарыце Іосіфаўне патрэбна было сустрэцца з бацькам Вадзіма Цэхановіча Канстанцінам Сяргеевічам. Ён сядзеў за трэцім сталом, адзін. Падышла, павітался і папрасіла дазволу сесці.

Сход вяла Антаніна Фёдараўна, спачатку хваліла тых, хто добра вучыўся. Я к заўсёды, класная ставіла ў прыклад Вераніку Рагозіну, яшчэ некалькі вучняў. Потым перайшла да двоечнікаў. Скіравала позірк на Маргарыту Іосіфаўну.

— Вось і добра, што сёння вы нарэшце прыйшлі на сход, — пачала Антаніна Фёдараўна. — Што будзем рабіць з Таняй? Зноў тры двойкі адхапіла на гэтым тыдні. Ці кантралюеце вы дома яе? Правяраеце?

Што заставалася Маргарыце Іосіфаўне, як толькі лгаць і выкручвацца. Яна спрабавала пераканаць, што Таня выправіцца, што возьмецца сама за яе. Усе бацькі паварочваліся да Маргарыты Іосіфаўны, і цяжка было зразумець, што яны думаюць пра яе. Асуджаюць ці шкадуюць? Зусім па-іншаму яны глядзелі на Веру Іванаўну Рагозіну, калі Антаніна Фёдараўна хваліла Вераніку. Там усё было ясна: зайздросцяць, па-добраму зайздросцяць Веранічынай маме — такую дачку кожны хацеў бы мець. Круглую выдатніцу. 3 выдатнымі паводзінамі.

— Усім класам (вы ведаеце, што зараз адзнаку па паводзінах вучню ставіць клас), — расказвала Касмылёвай Антанта Фёдараўна, — мы Тані за мінулы тыдзень паставілі «нездавальняюча». Я саромеюся, не магу вам тут тое паўтарыць, што яна сказала на ўроку маладой настаўніцы беларускай мовы і літаратуры Александрыне Іванаўне Варановіч. Калі можна было такое пачуць настаўніку ад вучня? Жах, проста бярэ жах! I яшчэ такіх некалькі вучняў ёсць у класе...

— Дык чаго з імі цацкацца? — падаў голас нехта з бацькоў. — Трэба браць іх за каршэнь і весці да дырэктара. Хай вырашае, што з імі рабіць.

— Наша дырэктар сказала так: яна — адна на тры тысячы вучняў. 3 кожным не ў стане разабрацца. Разбірайцеся ў класе. На гэта ёсць класныя, — перадала думку Ангеліны Мікалаеўны Антаніна Фёдараўна.

— Тады трэба зацягнуць у міліцыю, паставіць на ўлік, — зноў злосна прамовіў нехта з бацькоў.

Маргарыта Іосіфаўна заёрзала за сталом. Было бачна, як непрыемна ёй слухаць гэтую гаворку. Поўныя шчокі, здаецца, яшчэ папаўнелі ад чырвані, якая прыліла да твару. Вочы, і так круглыя, нібы яшчэ пакруглелі. Яна то папраўляла пышную капу чорньгх валасоў з меліраванымі пасмамі, то апускала рукі на стол. Усю гэтую нервовасць Касмылёвай бачыў Канстанцін Сяргеевіч Цэхановіч і пачаў заступацца за суседку.

— Так ужо і ў міліцыю, на ўлік... Што яны, разбойнікі з'вялікай дарогі? Ну хоць бы Таня — пераходны ўзрост, усё гэта пройдзе. Яна ж яшчэ дзіця. Зразумейце!

— Пройдзе? Пажывём, паглядзім...

— I дзяўчынкі цяпер розныя бываюць...

— Не трэба спяшацца... Мы ж усе бацькі. Кожнаму дарагое свае дзіця. Хіба не праўда?

Гэтыя бацькоўскія галасы, па сутнасці, падвялі рысу напружанай гаворцы, распачатай Антанінай Фёдараўнай. Маргарыта Іосіфаўна яшчэ раз запэўніла, што такое з Таняй болей не паўторыцца. На гэтым і разышліся.

Канстанцін Сяргеевіч і Маргарыта Іосіфаўна крочылі дамоў разам. Ім было ў адным напрамку, жылі на вуліцы Металістаў, толькі праз некалькі дамоў. Гаворка пайшла весялей, канешне, асадак ад бацькоўскага сходу не праходзіў. Спачатку, як выйшлі са школы, дык пра сход і гаварылі. I даволі сур'ёзна.

— Ну, што я магла адказаць Антаніне Фёдараўне і некаторым бацькам? Вінавата я ці не вінавата? Канешне, у нечым вінавата... А калі было з Таняю займацца? Яна ідзе ў школу, я — дома, яна — са школы, а я ў сваей «Модзе» сяджу дацямна, прыходжу позна...

— О-о, дык вы заканадаўца гарадскіх мод, — каб неяк перавесці гаворку на нешта іншае, весела прамовіў Канстанцін Сяргеевіч і дадаў: — 3 вамі няблага было б сябраваць...

Маргарыта Іосіфаўна засмяялася і, здавалася, усю яе нядаўнюю напружанасць як рукой зняло. Быццам і не было тых непрыемных хвілін на бацькоўскім сходзе. Касмылёва прывыкла да лёгкага бесклапотнага жыцця. Усё яе жыццё прайшло без прыкметных турбот. За яе ўсе рабілі — з маленства і юнацтва бацькі, а замужам — муж, які ўмеў не толькі згатаваць смачную раву, але і спячы арыгінальны пірог, з якога ўсе дзівіліся, на што не была здатна Маргарыта Іосіфаўна. Яна толькі хваліла мужа, смакуючы яго кулінарныя вырабы.