La kapitano promesis, ke la deziroj de Robinsono estos plenumataj. La plej danĝeraj ribelantoj estis kune kondukataj el la kaverno kaj oni sciigis al ili la sorton, kiu atendas ilin. Ili estis atendintaj la mortpunon kaj tre ĝojis, ĉar ilia puno .estas tiel malsevera. La filantropa Robinsono donis al ili utilajn konsilojn, donacis siajn laborilojn, siajn meblojn kaj brutaronkaj admonis ilin, esti laboremaj kaj pacemaj inter si.
ĈAPITRO XXXIII.
Dum Robinsono parolis ankoraŭ, Vendredo venis kun la sciigo, ke lia patro kaj la hispanoj albordiĝis. La nove venintaj estis ricevataj kun ĝojo, sed kiel Robinsono miris, vidante inter ili du virinojn. Vendredo sciigis, ke du el la hispanoj estis edziĝintaj kun virinoj de la gento, ĉe kiu ili tiel longe loĝis. Kiam, la edziĝintaj hispanoj ekaŭdis, ke Robinsono estas forlasonta la insulon, sed ke kelkaj maristoj devos postresti tie, ili petis la permeson resti ankaŭ. Post kiam ili eksciis ĉion pri la insulo, ili ne deziris alian restadejon.
Robinsono volonte konsentis la peton. Li ĝojis, ke restos sur la insulo kelkaj personoj, kiuj laŭ lia opinio estas bravaj kaj honestaj homoj. Li esperis, ke ilia influo sur la krudajn anglojn estos bona. Robinsono venigis ĉiujn antaŭ sin, por komuniki al ili sian volon. Ili estis kune dek personoj: ses angloj kaj du hispanoj kun siaj edzinoj. Li parolis al ili en la jena maniero:
"Vi ne protestos kontraŭ mia rajto, ke mi laŭplaĉe disponas pri miaj propraĵoj. Sed mi ne malbone uzos tiun rajton. Mi esperas, ke vi bone prosperos tie ĉi. Precipe estas necese, ke ne ĉiu el vi estu mastro sur la insulo, ĉar ĉie devas esti mastroj kaj subuloj. La du hispanoj, kiuj restos tie ĉi, estos de ĉi tiu tempo la posedantoj de la insulo. Ili loĝos en mia fortikaĵo kaj gardos la armilojn kaj la laborilojn; sed ili devos estis feliĉa, povi redoni la oron al la komercisto, kiu pro la ŝipruiniĝo fariĝis tre malriĉa.
De Kadikso Robinsono daŭrigis la vojaĝon al Anglujo. Dum tiu vojaĝo malsaniĝis la maljuna ĵaŭdo kaj mortis. Fine oni atingis Portsmoŭs. Tie loĝis la vidvino post la oficiro, al kiu apartenis la kesteto da diamantoj. Robinsono ŝin trovis en la plej granda mizero. Kiel feliĉa li estis, kiam li enmanigis al ŝi la kesteton kun la grandvaloraĵoj, kaj kiel kore ŝi dankis lin, ĉar li liberigis ŝin el granda malriĉeco.
Du tagojn poste Robinsono kaj Vendredo enŝipiĝis por iri al Hamburgo. En la unuaj tagoj ĉio prosperis laŭ deziro. Ili jam pasis Helgolando, sur la horizonto jam aperis la amata marbordo de la patrujo, kiam subite eksplodis terura uragano el la nordokcidento. ĉiuj klopodoj, reveni en la vastan maron, estis vanaj. La ŝipo tuŝegis sablaĵon, rompiĝis kaj nur kun peno la maristoj sin savis. Robinsono revenis en sian patrujon tiel malriĉa kiel li estis, kiam li forlasis ĝin antaŭ dek du jaroj. El ĉiuj liaj posedaĵoj restis al li nur la pudelo kaj la papago. De Kukshaveno, kie ili estis albordiĝintaj, ili vojaĝis al Hamburgo.
Kiam ili pasis Stade, Robinsono ekvidis la turojn de Hamburgo. Senparole li staris sur la ŝipo kaj rigardis reveme al sia naskiĝurbo. Pro emocio li ekploris. Post kvar horoj li estos refoje en Hamburgo ĉe sia patro. Sed la patrinon li ne revidos, ĉar en Kukshaveno li sciiĝis, ke ŝi estas jam mortinta.
Fine la ŝipo kuŝis ĉe la kajo de Hamburgo. Volonte li tuj irus al sia gepatra hejmo, sed antaŭ ol fari tion, li irigis iun al sia patro, por prepari lin je la reveno de Robinsono. Tuj poste Robinsono kuris tra la stratoj de la urbo kaj rapidis en la brakojn de sia patro.
«Mia patro!!»
«Mia filo!»
Jen ĉio, kion ili povis eligi. Vendredo kun mirego rigardis la strangajn objektojn, kiujn li vidis ĉirkaŭ si.
Kiel diskuranta fajro la famo pri la reveno de Robinsono diskuris tra la urbo, ĉiu parolis pri li, ĉiu deziris vidi lin kaj aŭdi liajn aventurojn per lia buŝo. La domo de lia patro estis ankoraŭ pli vizitata ol drinkejo. Robinsono devis rakonti kaj denove rakonti multajn sinsekvantajn tagojn. Se infanoj estis inter la aŭskultantoj, li ĉian finis la rakonton dirante: "Infanoj, estu ĉiam obeemaj al viaj gepatroj kaj instruistoj; ĉiam lernu atente; estu virtaj kaj evitu la maldiligentecon"
Robinsono, kiu tiom da jaroj iranlaboris sur la insulo, nun ne povis alkutimiĝi fari nenion. Li plej amis la laboron de lignaĵisto. Likaj Vendredo tialeklernistiun laboron ĉe lignaĵisto en la urbo, kaj en unu jaro ankaŭ perfektiĝis en tiu metio. Tiam ili komencis propran negocon. Kelkajn jarojn pli poste, kiam ili fariĝis sufiĉe riĉaj, ili aĉetis bienon, kiun limtuŝis vasta, bela ĝardeno. Parton de tiu ĝardeno ili nomis la Insulo de
Robinsono, ĉar ili estis konstruintaj malgrandan fortikaĵon kun kaverno, antaŭkorto, ĉirkaŭbarilo kaj remparo. ĉiun semajnon ili pasigis unu tagon sur tiu Insulo, por renovigi la rememorojn al sia antaŭa vivo.
Ambaŭ mortis tre multaĝaj.