Выбрать главу

Праслаўлена твая знадворнасць звонку, Але калi ўсё тыя ж языкi Пра якасць сэрца распачнуць гамонку, Тады i водгук будзе не такi.

Тваёй душой цiкавячыся вельмi, Глядзiць на справы здзейсненыя свет. I тут, бывае, водар пустазелля Зглушае водар самых лепшых квет.

А лiху гэтаму адна прычына, Што кветнiк твой бадай для ўсiх адчынен.

70

Не ў тым загана, што цябе хто ганiць: Краса спрадвеку мэта для хлуснi. Брыда нiяк да неба не прыстане, Хоць лётае варона ў вышынi.

Калi ты цнотай будзеш, як заўсёды, Дык ганьба вартасцi падкрэслiць лепш. Смаўжы шукаюць чысцiню i слодыч, Таму i да цябе паўзуць найперш.

Свайго юнацтва ты мiнула змусты Або ў змаганнi iх перамагла. Не знойдзеш хусты на чужыя вусты, Хлусню не знiшчыць праўды пахвала.

Калi б табе i з хмаркай не сустрэцца, Адна б ва ўсiх ты панавала сэрцах.

71

Не плач па мне ты больш хвiлiны той, Калi абвесцiць сумны звон званоў, Што я злучаюся навек з зямлёй I ў свет нiжэйшы да чарвей пайшоў.

Не ўспамiнай, чытаючы мой верш, Руку, напiсаны ён быў якой. Любоў мая! Забытым быць мне лепш, Чым згадкай твой нарушыць супакой.

Не хочу я, каб водгулле радкоў, Калi з зямлёй знiтуецца зямля, Мяне нагадвала. Твая любоў Няхай памрэ, калi пагасну я.

Не хочу я, каб да самотных слёз Людскi прысуд i горкi здзек прынёс.

72

Каб свет цябе не прымушаў сказаць, За што мяне любiла так сардэчна, Няхай твая не заблiшчыць сляза, Калi знайду я адпачынак вечны.

Не шмат чаго для памяцi людской Магла б знайсцi ў мяне пры ўсiм жаданнi, I мiмаволi дапаўняць маной Табе прыйшлося бы апавяданне.

Любоў тваю каб не заплямiць той Няпраўдай самых шчырых успамiнаў, Iмя маё няхай памрэ са мной, Няхай са мною ляжа ў дамавiну.

Каб не ўпiкнуў нiхто цябе затым, Што з памаўзой кахалася такiм.

73

Мяне раўняць ты можаш да часiны, Калi пажоўклы лiст адзiн за 'дным З галля таго, дзе хор звiнеў птушыны, Нясе свой жаль над полем нежывым.

Падобны я таксама да змяркання, Калi шарэе ў захадзе заход, Калi, як вобраз смерцi, ноч устане, А з ёю змрочных сценяў карагод.

Ва мне ты бачыш полымя згасанне Пад прыскам юных, перабытых дзён. I там, дзе меў нядаўна сiлкаванне, У шэры попел пераходзiць ён.

Зважай на ўсё, каб узмацнiць любоў, Пакуль апошнi час твой не прыйшоў.

74

Калi абвесцяць мне прысуд такi, Якi за ўсе на свеце найцяжэйшы, Хай будуць помнiкам маiм радкi Апошняга напiсанага верша.

Калi пачнеш ты iх чытаць калi, Ў iх знойдзеш тое, што тваё па праву. А рэшта дастанецца хай зямлi, Бо для цябе яна i не цiкава.

Табе у вершах прысвячаю я Усё найлепшае, што мае сэрца. А абалонка грэшная мая, Зямля, няхай зямлi i дастанецца.

Ёй - прах i тлен, сядзiба чарвякова, Табе - любоў майго жывога слова.

75

Ты для мяне мацунак лепшы мой, Як дождж, што нiве смаглай дасць напiцца. Шчаслiвы я каля цябе, з табой, Як сквапны скнара ля сваёй скарбнiцы.

Яму уцеха, што багацця шмат, Але i страх зладзейскае напасцi. А я не толькi быць з табою рад, Хачу, каб свет увесь глядзеў на шчасце.

Тады я задаволены зусiм, Калi са мной ты дзелiш асалоду. Сустрэць я прагну твой пагляд сваiм, Хоць не заўсёды ён дае лагоду.

Так i вядзе няспынна час мяне: То маю ўсё, то анiчога не.

76

Чаму я не пiшу на новы лад, Не маю ў вершы модных завiхрэнняў? Чаму мой верш iдзе за радам рад Без хiтрамудрых словаспалучэнняў?

Пiшу аднолькава заўсёды я, Ў старым адзеннi ўсе мае лятункi. У вершах словы - як пячаць мая: Без подпiсу мае пазнаюць думкi.

А ўсё таму, што я пiшу iзноў, Мая любоў, з твайго усё натхнення. Якiх бы слоў сардэчных нi знайшоў, Не зменiць думкi новае адзенне.

Нам так i сонца: штодня маладое, Хоць з прадвякоў яно адно i тое.

77

Пакажа люстра, як краса знiкае, Гадзiннiк плынь iмклiвую хвiлiн. А гэта белая старонка мае, Як скарб, усё, што ў першым i другiм.

Нам нагадаюць зморшчкi ў шкле люстраным Дарогу, што на могiлкi вядзе. А стрэлкi часу - як бесперастанна Ён па-зладейску ў нябыт iдзе.

Каб думак шчырых не згубiла памяць, Ты запiшы, i я iх запiшу. Як дзецi родныя, яны устануць, Нам дапамогуць лепш пазнаць душу.

З старонкi кожнай скарб нам прамянiцца, А ў кнiзе добрай - цэлая скарбнiца.

78

Цябе так часта я у вершах клiкаў, Твой вобраз так мне добра дапамог, Што спевакоў другiх кагал вялiкi Пачаў цябе ўслаўляць, як толькi мог.

I вочы, што наўчылi пець нямога, А невукаў - узняцца у прастор, Мастацтва здольных збольшылi намнога, У крылле iм далi багата пёр.

А ўсё ж ты мусiш мною ганарыцца: Мае ўсе творы створаны з табой. Калi ў другiх твой вобраз прамянiцца, Дык у маiх - жыве з усёй красой.

I тое, што несамавiтасць пiша, Тваёй рукой узведзена на ўзвышша.

79

Пакуль адзiн я пiў з твае крынiцы, Зiхцелi вершы дзiўнай пекнатой. Але цяпер iм суджана зацьмiцца, А музе - месца саступiць другой.

Я згодзен: варты вартага i варты, Але што б iншы нi стварыў пясняр, Ён толькi аддае, што вiнаваты, Ён доўг дае, а не прыносiць дар.

Калi пачне тваю ён славiць цноту, Дык, значыцца, крадзе ў тваiх жа дзей. Красу ён славiць - зноў маленькi клопат: Прыносiць дар, якi ў цябе ж крадзе.

Не думай дзякаваць за "пахвалёны", Бо сам сабе заплацiш доўг ягоны.

80

Я спраняверыўся ў сабе зусiм, Калi падумаю, якi мастак Складае творы з iменем тваiм, Бо не магу зраўняцца з iм нiяк.

Твая душа - як мора шырынёй, На iм прастор для ўсякiх ветразей: I карабель iдзе сваёй хадой, I човен мой не менш рызыкаўней.

Ты толькi можаш зратаваць мяне, Бо човен мой - нядужы i стары. А той плыве бяспечна праз вiры, Таго нiяк пагiбель не кране.

Калi я згiну ўсё-ткi ў акiяне, Мая пагiбель праз каханне стане.

81

Хоць да мяне памрэш ты, хоць пазней, Калi ў зямлi мае сатлеюць косцi, Нiяк не згасне бляск тваiх вачэй, Твой вобраз чараўнiчай прыгажосцi.

Бяссмертным зробiцца тваё iмя, Калi навекi згiну я аднойчы. Звычайнай будзе могiлка мая, Красе тваёй - усе людскiя вочы.

Твой вечны помнiк - мой сардэчны верш, Для нашых дзён, для часу, што настане, Для тых людзей, з якiмi ты жывеш, Для тых, што прыйдуць пасля iх згасання.

Так, як дыханне з роду ў род iдзе, Ты будзеш жыць на вуснах у людзей.

82

Не заручоны з музаю маёй, Ты можаш быць паблажлiвым для тых, Што кожны твор табе прысвецiць свой, Благаславення просячы для кнiг.

Каб славiць розум, прыгажосць тваю, Мой талент вельмi сцiплы i малы. А новы час, на сiлу ўсю сваю, Нясе табе багата пахвалы.

Але калi ад новых спевакоў Пачуеш красамоўны iх тандэт, Тады ацэнiш праўду шчырых слоў, Якiя даў ад сэрца друг-паэт.

Малюнкi iх - як нежывыя ўсе, А вобраз твой - радня самой красе.

83

Я думаў, што красе тваёй цудоўнай Нiякiх штучных не патрэбна фарб I што паэт наўдачу мерай роўнай Аддасць табе пазычаны iм скарб.

Таму i размаўляў я цераз зубы, Чакаючы, каб пекната сама, Устаўшы, свету давяла ўсяму бы, Што лепшай, чым твая, нiдзе няма.

Але за грэх маё маўчанне ўзята. Тым часам модныя ўсе песняры, Намераў добрых маючы багата, Цудоўны скарб хаваюць да пары.

Жыцця ў вачах ты маеш больш, чым гэта Маглi бы выказаць i ўдвух паэты.

84

I хто больш красамоўны? Той, якi, Абмежаваўшыся найбольшай хвалай, Сказаў, што ты - якраз, як сам, такi, Бо скарбу большага на свеце не бывала.

Той бедны верш, якi не дадае Пры апiсаннi слова цi другога. Затое збольшыць вартасцi свае, Хто скажа: "Ты падобны на самога!"

Калi праўдзiва апiсаць, як ёсць, Усё, што створана самой прыродай, Дзiвiцца будзе свет на прыгажосць, Здзiўленнем дасць паэту ўзнагароду.

Але i небяспека ёсць ва ўсiм: Каб не перахвалiлi разам з тым.

85

Прыцiхлi з музаю мы, як нямыя, Тым часам плойма модных песняроў, Пабраўшы ў рукi пёры залатыя, Да кучаравых прылягла радкоў.

Пакуль яны грымзоляць спрытна словы, Я думы думаю свае адзiн I, як дзячок да псалмаў адмысловых, Да гладкапiсаў дадаю: "Амiн!"

Пачуўшы хвалу, пасылаю кожнай: "Але!", "Папраўдзе, так!", "Во гэта - верш!" Хоць так пачуццi выказаць няможна, Любоў к табе я выкажу найлепш!

Цанi за пуставейнасць спевакоў, Мяне - за думкi цiхiя, без слоў.

86

Цiкава б знаць, паэзiяй сваёй, Што на ўсiх ветразях нясе iмкненнi, Спынiў ён лёт фантазii маёй I пахаваў у месцы нараджэння?