Хайку, але ні ён, ні я пра гэта не падумалі.
Ляцела павута. Быў кастрычнік 1998 года. Мастак ляжаў у бальніцы.
Кветка
Вечар. Доўгавалосы хлопец з сяброўкай сядзелі на дыванку паміж апошнім і перадапошнім паверхамі, побач з вялікім сінім акном, пад кветкамі. Тут райскі сад, а за шклом ляцеў снег. Круціліся і мільгалі вялікія сняжынкі. Хлопец з кароткастрыжанай сяброўкай елі мандарыны і лушпіны складалі на падаконне. Яны пілі віно з рыльца, палілі, і жыццё ім не здавалася кепскім. І не было жыхароў ні шостага, ні сёмага паверхаў — моладзь не турбавалі. Хлопец прапанаваў сяброўцы заняцца каханнем. І яны заняліся. За шклом падаў снег, а ім было цёпла і горача. Потым яны апрануліся, даелі мандарыны і дапілі віно. Выпалілі па цыгарэце. Дзяўчына прапанавала зноў заняцца каханнем, але ён сказаў, што хоча спаць, што заўтра на заняткі. Яна зрабіла пакрыўджаны выгляд і паднялася. Ён падумаў і адламіў кветку амараліса. Яна здавалася бясколернай, хоць насамрэч была ярчэйшай за мандарыны. Яны не прыбралі за сабой і сышлі пад снег. Дзяўчына несла кветку, але побач з пад’ездам выкінула яе на снег. Пры чым тут кветка? А я і сам не ведаю? Але мне здаецца, што кветка ў гэтай гісторыі — асноўнае...
Жарсць
Дзіўна, але я ніколі не быў музычным фанатам...
Абмінула мяне жарсць да музыкі. Праляцела, не зачапіла. Не лез я на сцэну, не ездзіў у іншыя гарады на канцэрты...
Учора, калі познім вечарам сядзеў і піў гарбату, то па радыё гучала музыка, знаёмая, чутая даўно-даўно. Я паспрабаваў згадаць, дзе і пры якіх абставінах... Але не прыгадаліся ні абставіны, ні тыя, з кім слухаў... А кампазіцыя гучала неверагодна знаёмая...
Потым падумаў, як мяне, дзевяцігадовага, здзівіла смерць аднакласніка — токам забіла хлопчыка. Цяпер смерць аднагодкаў робіцца падзеяй звыклай, а таму і больш палохае, чым у пяшчотным узросце.
А гучала кампазіцыя «Я жывы», ведаеце альбом гурта «Uriah Heep», той, за 1978 год. Мне тады было дваццаць і песню пачуў з прыёмніка... VEF стаяў на падаконні, а мой сусед па інтэрнацкім пакоі Ігар Ліберман паварочваў бліскучы стрыжань антэны і спрабаваў на слых перакладаць словы...
Быццам у песнях маладосці словы маюць значэнне...
Адукацыя
У кнігарнях сустракаюцца незвычайныя людзі.
Падыходзіць адзін да гандляркі, глядзіць у вочы і кажа: «Мне, калі ласка, тры кніжкі для вышэйшай адукацыі... Плутарх, Мао Дзэдун і “Майн Кампф...”» Гандлярка робіць вочы і перапытвае: «Усё?» Пакупнік, нават, не задумваецца: «А што, гэтага не хопіць?»
Габлюшкі
Калі бацька майго аднакласніка — дзядзька Юзік бываў цвярозы, то з ім было цікава пагаварыць. Мне падабалася заходзіць у маленькую майстэрню. Сядаць на скрыню і глядзець, як спрытна працуе цясляр. Я браў залацістабелую габлюшку, удыхаў яе водар. Круціў у пальцах. Рабіў з габлюшкі пярсцёнак, калі ламілася, браў новую. Габлюшак на падлозе было поўна. І мяне не цікавіла, нашто пойдуць тыя дошкі. Труну замовілі цесляру, альбо дзверы, ці лаву... Мне падабалася бясконцасць маёй гульні... «Як ты думаеш, хлапец, што мне рабіць найбольш прыемна?» — паверх дошкі пацэліў пытаннем дзядзька. Я сумеўся. Спярша хацеў сказаць, што рамы на карціны, потым падумаў пра лыжкі, якія дзядзька Юзік рабіў суседкам, і якімі яны размешвалі варэнне... «Думаеш за што грошы добрыя і хуткія даюць. Не... Дамавіны рабіць не люблю», — сказаў і паставіў чысценькую доўгую дошку пад сцяну. Адсунуў нагой гурбу габлюшак. Выцягнуў са шкапка пачатую пляшку віна і выпіў. Я падняўся, каб пайсці. «Пачакай», — спыніў цясляр. Стаю ў дзвярах. «Самае прыемнае — калыскі для малечы майстраваць... Іх аддаваць лёгка, а рабіць радасна. Усёк, хлапец?»
Згадваю габлюшкі... Нябожчыка Юзіка і думаю, што можа варта плюнуць на ўсё... Сесці і кніжку напісаць. Для дзяцей, для малых...
Сустрэча
Яна састарэла за пятнаццаць гадоў. Так моцна, што ён пазнаў яе толькі па голасе. Мужчына ведаў, што адбылося з ёй. А яна не ведала, ці ведае ён пра яе няшчасці... Яе сын — шэравокі Валерка, якога мужчына памятаў дзесяцігадовым, — гей... Нетрадыцыйную арыентацыю сына яна ледзь перажыла. Гаварылі мужчына з жанчынай пра агульных знаёмых, пра нецікавую працу... Яна раптам спытала, а ці ёсць у яго дзеці. Ён сказаў — дачка... Жанчына памаўчала, а потым прашаптала, што не зайздросціць яму, бо любіць свайго Валерку і што яе сын — самы лепшы...
Мужчына разгублена ішоў па мокрым горадзе, мружыў вочы і спрабаваў зразумець тое, што зразумець немагчыма.
Зіма 2008
Ноч. Стаю ў Купалаўскім скверы, побач з шарамі, там, дзе летам лодкі з катамаранамі... Сэрца апошнім часам жыць не дае. Шпацырую перад тым, як легчы. Падыходзіць мужчына, цяжка мне яго ўзрост вызначыць, гадоў пад сорак. Папрасіў цыгарэту. Я сказаў, што кінуў паліць, і яму раю кідаць, бо сэрца не жалезнае... Ён здзекліва засмяяўся і пайшоў ад мяне прэч. Ён пераходзіў раку. У самым шырокім месцы. Я адразу падумаў кепскае. А ён ішоў сабе па тонкім макраватым лёдзе. І склізка яму не было. Да таго берага засталося зусім трохі — крокаў адзінаццаць. Мужчына праваліўся. Ён не крычаў. Я стаяў і глядзеў... Ён не выплыў. Каб у мяне была цыгарэта, то выпаліў бы яе няспешна. Цыгарэт не было, і я пайшоў спаць.