Выбрать главу

Чужыя гарады

Раней, яшчэ пры савецкай уладзе, часта марыў пра немагчымае. Хацелася паездзіць па свеце, шмат дзе пабыць, шмат чаго паглядзець. Тая ўлада скончылася. Некалькі краін наведаў. А потым ездзіў і ездзіў адно ў Іспанію. Знаёмыя дзівіліся, пыталіся, а чаму толькі ў адно месца, няхай сабе і прывабнае? Што я мог адказаць?

Там мне падабалася. А цяпер і ў Барселону не хачу.

Можа, калі забароняць ездзіць і лётаць, то зноў аджывуць савецкія мары пра замежныя і недасяжныя краіны, пра чужыя берагі і гарады, якія будуць здавацца прывабнымі і спакуслівымі.

Забароны — нараджаюць мары. Забароны — надаюць жаданням слодыч...

Перавязанае горла

Вінсент Ван Гог адрэзаў сабе правае вуха. Калі б гэта зрабіў чалавек невядомы, то і гаварыць не было б пра што. А глупства, зробленае геніяльным мастаком, робіцца фактам мастацтва. Ён адрэзаў вуха, галаву завязаў белай тканінай, на якой і кроплі крыві няма, узяў палатно і напісаў аўтапартрэт. Карціна так і называецца — «Аўтапартрэт з адрэзаным вухам». На палатне тым адрэзанага вуха не відаць, але верыш, што яго няма. Колькі карцін з калецтвамі рознымі, а Ван Гога ніхто не пераўзышоў.

P. S. Гэта я да чаго? Паспрабаваў намаляваць аўтапартрэт з перавязаным горлам.

Хоць нос адхапі, хоць галаву, а Ван Гогам нарадзіцца трэба.

Бессмяротны дух

Учора ў 21:45 заблямкаў званок. За дзвярамі стаяў незнаёмы мужчына ў капелюшы і глядзеў на мяне. Першае, што падумаў — ЖЭС.

— Есть ли у вас бессмертный дух? — на твары незнаёмца плыла ўсмешка.

— А што такое?

— Вот возьмите, — мужчына падаў каляровую паперку. — А то многие сомневаются, а здесь точно написано, что и как.

Паперку я ўзяў. Гэты позні госць мяне насцярожыў. Я доўга думаў, як ён патрапіў у зачынены пад’езд. Адкуль у яго электронны ключ?..

Ганарар

А ці дарма спяваюць птушкі?

Я атрымліваў грошы за вялізныя пано і партрэты правадыроў, за напісаныя лозунгі, дзе чырвоныя літары былі большыя за чалавека. Атрымліваў грошы за сцэнарыі тэлеперадач, дакументальных і мастацкіх стужак, за сцэнарыі серыялаў, знятых і недазнятых... За бульварныя раманы, якія выдаваліся вялізнымі накладамі...

І мне не было сорамна.

А за маленькія малюнкі, якія крэмзаў паміж працай над «вялізнымі» творамі, за вершыкі і гісторыі, якія пісаў «для душы», я таксама часам атрымліваю грошы.

І вось што. Браць вялікія грошы мне ніколі не было сорамна, а маленькія, за вершыкі і апавяданні на чатыры старонкі — сорамна. Учора атрымаў чарговы ганарарчык у выдавецтве...

Было сорамна, бо так і не змог адказаць сабе: «А ці дарма спяваюць птушкі?»

Ранішняе

Як не пазайздросціць незнаёмаму аднагодку? Ён бярэ літр піва і таропка нясе да суседняга століка. Першы куфаль выпівае адразу — без супынку, з прымружанымі вачамі. Другі п’е няспешна і з задавальненнем. Ён грэбліва пазірае алейным позіркам на маю маленечкую філіжанку з кавай. Ён, як і я, гэтым ранкам нікуды не спяшаецца. Але няма ў мяне да яго зайздрасці, як і ў яго да мяне.

Цудадзейныя рэчы

На дзвярным вушаку, паміж перадпакоем і гасцёўняй, вісіць званочак з чорнай апаленай гліны. На званочку сядзіць драўляная страказа. Тулава чырвонае, а крылы, як палачкі ад марозіва. На зялёнай нітцы вісіць доўгая вузкая паперка з чорнымі іерогліфамі. Калі нехта праходзіць, то паперка хістаецца і званочак нягучна бомкае. Гэта традыцыйная японская. не магу прыдумаць слова, бо не ведаю. рэч-цацка. Японскі прафесар-славіст тлумачыў абсалютна сур’ёзна, што страказа, званочак і паперка з малітвамі стануць ратаваць маю сям’ю і дом ад непрыемнасцяў і няшчасцяў. Каму б іншаму, то і не даў веры. Атсуа Наказава дапамог мне цудадзейную рэч прыладзіць і прачытаў па-японску хайку Басё.

І цяпер, калі званочак бомкае, то і я згадваю хайку. Сапраўды — рэч цудадзейная, бо толькі цуд і можа прымусіць чалавека шаптаць, як малітву, кароценькі верш...

Назіранне

Ёсць такі забабон: калі прыкмеціць маленькі грыб, каб праз пару дзён зрэзаць, то ён не вырасце. А вось дрэвы, пад якімі мы фатаграфуемся, не растуць — чыстая праўда.

Сёння

У вагоне метро разглядаў рукі. Не свае, а тых мужчын і жанчын, якія сядзелі насупраць. Па руках спрабаваў уявіць, стварыць партрэты гаспадароў шасці пар непадобных рук. Увогуле, не вочы — люстэрка душы, а рукі. Мітуслівыя рукі мужчыны маладзёна, з неахайнымі пазногцямі. Кідка размаляваныя пазногці жанчыны з выродлівымі залатымі пярсцёнкамі. Бязвольныя рукі з тоўстымі і слабымі пальцамі належалі яе дарослай дачцэ. І толькі адны мужчынскія рукі аказаліся выразнымі, моцнымі, жылістымі і нават дагледжанымі. Такімі, што мне захацелася паглядзець на твар іх уладальніка.