• не взял заложников, и семьи даймё в Осаке оказались в руках западников;
• рассчитывал на лояльность Мори, Исиды, Симадзу, Отани, Кониси и троих бугё, а те его предали — как предали и прочих участников похода на Айдзу, захватив их семьи и нацелившись на их имущество.
Сначала Токугаву с официальным финансированием проводили в поход как регента и командующего, а как только он ушел — объявили низложенным, убили его вассалов и начали захватывать слабо укрепленные замки на западной половине архипелага.
В Осаке остался малолетний сын Токугавы, обрученный с дочерью Датэ. Смерть этого мальчика от рук врагов означала бы разрыв союза между домами Токугава и Датэ.
История пишется по источникам. В синхронных документах Исида Мицунари — рядовой участник. У него не было рычагов давления на других даймё. Он не возглавлял оппозицию, а, напротив, поддерживал приятельские отношения с Токугавой. Он не руководил западной коалицией, не издавал приказов от своего имени.
Главнокомандующий Мори Тэрумото стремился расширить свою пиратскую империю и контролировать половину Японии. После Сэкигахары Мори оставался крупным даймё и входил в первую десятку богачей. Он породнился с домом Токугава, женил своего сына на внучке Иэясу. Исиду Мицунари назначили главным врагом, чтобы отвлечь внимание общественности от фигуры Мори и спрятать главнокомандующего на самом видном месте.
Список источников и литературы
На японском языке:
1. Asa Morí shiryo. San'yo chöritsu, Asa toshokan, 1988.
2. Bonshun nikki. [Электронный ресурс]. URL: http://dl.ndl.go.jp/info: ndljp/pid/1367086/6
3. Chiiki no kiroku. Sekigahara no eki to dainiji Ueda gassen. Mitsunari hoka seigun shosho yori no shojo. [Электронный ресурс]. URL: https://trcadeac.trc.co.jp/WJ11E0/WJJS06U/2000515100/2000515100100040/ht0963 10
4. Dai Nihon komonjo. Tokyo teikoku daigaku bungakubu shiryohensan-shohen. [Электронный ресурс]. URL: http://dl.ndl.go.jp/info: ndljp/pid/1915650/78
5. Dai Nihon sozei kokorozashi. Nonaka Jun-hen. Kanazawa zeimu chosa-kai, 1885. [Электронный ресурс]. URL: http://dl.ndl.go.jp/info: ndljp/pid/800003/273
6. Eishun, Chojo. Tsuji Zennosuke-hen. Tamon-in nikki. Kadokawa Shoten, 1967.
7. Fujii Jizaemon, Sekigahara kassen shiryö-shü. Shinjinbutsu oraisha, 1979.
8. Hagi-han batsuetsuroku. Yamaguchi-shi: Yamaguchi-ken Monjokan, 19671989.
9. Hiroshima ken-shi: Itsukushima bunko-hen. Vol. 2. Hiroshima ken-shi: Kodai chüsei shiryo-hen. Hiroshima ken, 1974.
10. Hosokawa Tadaoki gunkoki // Kondo Heijo. Shiseki-shü mi, 1883.
11. Hosokawake shiryo // Dai Nihon kinsei shiryo. Tokyo Daigaku. Shiryo Hensanjo. Tokyo Daigaku Shuppankai, 1969.
12. Itasaka Bokusai oboegaki. [Электронный ресурс]. URL: http://base1.nijl.ac.jp/iview/Frame.jsp?DB_ID=G0003917KTM&C_CODE =0026-57802
13. Iwakunichokokan. Iwakuni-shi-shi hensanjo, 1957. [Электронный ресурс]. URL: http://www.kintaikyo-sekaiisan.jp/work3/left/featherlight/images11/6.html
14. Jinchü yömurei shokai // Heigaku Kenkyükai-hen. Kanjödö,1925.
15. Kawasumi taikoki // Taiko shiryo-shu. Sengoku shiryo sosho, 1. Jinbutsu oraisha, 1965.
16. Keigo Hogetsu, Iyanaga Teizo, Sakai Nobuhiko. Shiryö sanshü ko kirokuhen dai 48-kai haihon. Gien jugo nikki, 1976.
17. Kikkawake bunko // Dai Nihon komonjo. Tokyo teikoku daigaku bungakubu shiryo hensan, 1927.
18. Kitano shaka nikki // Zoku Gunsho Ruijü. Kanseikai, 1972.
19. Kuroda kafu // Kawazoe Shoji, Kaibara Ekiken, Takeda Sadanao. Fukuoka komonjo o Yumu Kai. Bunken Shuppan, 1982.
20. Masuda Motonaga oboegaki [Электронный ресурс]. URL: www.geocities.jp/susakyodoshi/works/masino10_7.pdf
21. Matsuda Kiichi. Jüroku nanaseiki iezusu-kai Nihon hokoku-shü dai I-ki 3-kan. Dohosha shuppan, 1988.
22. Matsui bunko [Электронный ресурс]. URL: http://www.city.yatsushiro.kumamoto.jp/museum/search/mmonjo.html
23. Nishinotoin Tokiyoshi. Tokiyoshi kyoki. Rinsen Shoten, 2001.
24. Rissai-ko kyübun-ki // Zoku Gunsho Ruijü. Kokushokankokai shuppan, 1906–1909.
25. Sanbo honbu-hen Nihon senshi. Chosen-yaku. Kaikosha, 1924. [Электронный ресурс]. URL: http://dl.ndl.go.jp/info: ndljp/pid/936355/133
26. Sanbo honbu-hen Nihon senshi. Sekigahara-yaku. Kaikosha, 1893. [Электронный ресурс]. URL: http://dl.ndl.go.jp/info: ndljp/pid/771069/204
27. Shimo-me oboegaki // Kaneko Hiraku. Kioku no rekishi-gaku shiryo ni miru sengoku. Kodansha, 2011.
28. Shiryo Tokugawa Bakufu no seido. Jinbutsu oraisha, 1968.
29. Terumoto-ko gojoraku nikki. [Электронный ресурс]. URL: http://dl.ndl.go.jp/info: ndljp/pid/782073
30. Todaiki. [Электронный ресурс]. URL: http://dl.ndl.go.jp/info: ndljp/pid/1912983/7
31. Tokitsune kyoki. [Электронный ресурс]. URL: http://dl.ndl.go.jp/info: ndljp/pid/1919173
32. Tokugawa jikki. Narushima Motonao-hen, Kokushi Taikei Kankokai — Yoshikawa kobunkan, 1896.
33. Uesugike gonenpu, dai 2-kan. Kagekatsu-ko. Yonezawa onko-kai, 1989.
34. Kikkawa Hiroie no tegami, 12.09.1600. [Электронный ресурс]. URL: http://www.sky.icn-tv.ne.jp/~kikkawa7/63.pdf
35. Kikkawa Hiroie no tegami, 17.09.1600. [Электронный ресурс]. URL: http://ootanidatabase.web.fc2.com/img/1600_09_17.gif
36. Tokugawa Ieyasu no tegami, 10.10.1600 // Hagi hakubutsukan. [Электронный ресурс]. URL: http://www.c-able.ne.jp/~mouri-m/ha_gaiyou/index.html?n=10#ICHIRAN
На английском языке:
37. A Korean War Captive in Japan, 1597–1600: The Writings of Kang Hang. Trans. and ed. by JaHyun Kim Haboush, Kenneth R. Robinson. Columbia University Press, 2013.
38. Authority, Innovation and Early Modern Epistemology: Essays in Honour of Hilary Gatti. Ed. by Martin McLaughlin et al. Routledge, 2017.
39. Boscaro, Adriana. 101 letters of Hideyoshi: the private correspondence of Toyotomi Hideyoshi. Tokyo, Sophia University, 1975.
40. Colla, Elisabetta. 16th Century Japan and Macau Described by Francesco Carletti (1573?–1636). Universidade Nova de Lisboa. Bulletin of Portuguese-Japanese Studies, vol. 17, 2008.
41. Constitutiones Societatis Jesu, anno 1558. London, 1838.
42. Daniel T. Reff et al. The First European Description of Japan, 1585: A Critical English-Language Edition of Striking Contrasts in the Customs of Europe and Japan by Luis Frois, S.J. Routledge, 2014.