826. He stayed with us two days. I shall come on Tuesday. It weighs ten pounds. The books cost twopence each. She spoke all day. One day I shall go. One day I shall go! I saw him on the tenth of June. We shall ride for a day and a night, though usually I ride by day, not by night. The river is ten feet deep.
827. Koncerne tion (je tio) (concerning that), konforme tion (al tio) (in conformity with that), proksime vin (de vi, al vi), responde vian demandon (al via demando), rilate vian leteron (al via letero), spite lin (al li).
828. Li pendis, la kapon (kun la kapo) malsupre, He hung head downwards. Li marŝis manojn (kun manoj) en la poŝoj. Ĝi falis malsupron supre.
829. Tagon post tago pluvadis. Ni progresas paŝon post paŝo. Fojon post fojo mi korektis tiun eraron. Jaron post jaro ili loĝis en la sama domo. Ili sidis vizaĝon kontraŭ vizaĝo, They sat face to face. Vizaĝon ĉe vizaĝo, cheek to cheek. Horon post horo mi atendis por ŝi.[86]
«Si» & «mem»
«Si»
830. SI, SIN[87] = himself, herself, itself, themselves, oneself.
SIA = his own, her own, its own, their own, one’s own.
(I) Si can not be the subject of the sentence.
(II) Si refers to the subject.
(III) Si is used only when the subject is of the third person. In other words:
831. This form is used to avoid the ambiguity of such sentences as John loves his brother and his (whose?) children; He took the watch out of his (whose?) pocket.
It is not used when the subject of the sentence is in the “1st person” (I, we) or the “2nd person” (thou, you), because here no such ambiguity can arise. (There can be no doubt as to who is meant by I or you; but there are innumerable he’s and she’s). Hence, in the 1st and 2nd persons, we have (Rule III):
Mi legas al mi en mia lito, por amuzi min
Ni legas al ni en nia lito, por amuzi nin
Ci legas al ci en cia lito, por amuzi cin
Vi legas al vi en via lito, por amuzi vin
832. But in the “third person” we have (Rule II):
(a) Li legas al si en sia lito, por amuzi sin = He reads to himself in his own bed to amuse himself. But
(b) Li legas al li en lia lito, por amuzi lin would mean He reads to him (some one else) in his (that person’s) bed, to amuse him (the other man). So also
Ili legas al si en sia lito, por amuzi sin = They read to themselves in their own bed to amuse themselves. Similarly: Ŝi (ĝi, oni, iu,[88] ĉiu, neniu) legas al si …
833. Repeat the following in all persons and numbers. Modeclass="underline" Mi vidas min; vi vidas vin; li (ŝi, ĝi, ili, oni, ĉiu) vidas sin.
Mi parolis al mi. Mi pensas pri miaj infanoj. Mi iris al mia domo. Mi atentas miajn aferojn. Mi lavos miajn manojn.
834. (a) Li estas granda homo en sia domo. Ĉiu besto zorgas pri sia nesto (nest, lair, den). Saĝa filo estas ĝojo por sia patro. Oni ne pagas per gloro al sia tajloro. Li vidas nur ĝis la pinto de sia nazo. Li estas la portreto de sia patro. Se ĉiu balaos antaŭ sia pordo, tiam en la tuta urbo estos ordo. Neniu estas profeto en sia urbeto. Li estas bravulo (a fine fellow) en sia angulo. Malsaĝulo malŝatas la instruon de sia patro.
(b) Ĉio havas sian “sed” kaj “se”. Ĉiu havas sian guston. Ĉiu havas sian kaŝitan mizeron. Ĉiu vulpo sian voston laŭdas. Ĉiu “li” havas sian “ŝi”. Sian sorton (lot, fate) neniu evitos. Kiu gardas sian buŝon, tiu gardas sian animon (soul). Ĉiu familio havas sian kriplulon.
(c) Ĉiu por si estas la plej kara. Ĉiu sin gvidas, kiel li vidas. Se regno (kingdom) estas dividita kontraŭ si, tiu regno ne povas stari. Spiko (ear of corn) malplena plej alte sin tenas.
Esti sub la ŝuo de sia (one’s) edzino. Timi sian propran ombron. Teni sian langon en la buŝo. Atingi la vesperon de sia vivo. Esti en sia elemento. Pafi sin for.
835. Inspektisto: “Kie la struto (ostrich) demetas siajn ovojn?” “En nia lerneja muzeo.”
“La plej altaj societoj malfermas por mi siajn pordojn.” “Jes, por ĵeti vin eksteren!”
“Kial la fiŝoj ariĝas sub la ponto?” “Por ŝirmi (shield, shelter) sin kontraŭ la pluvo.”
Infano vidis testudon (tortoise). “Rigardu!” li kriis. “Ĝi metas sian kapon en la (or, sian) buŝon.”
“Kion faras la edzino, kiam vi venas hejmen malfrue?” “Ŝi skuas la kapon.” “Sian aŭ vian?”
“Ĉu via edzo kutimas paroli al si, kiam li estas sola?” “Mi ne scias. Mi neniam estis kun li, kiam li estis sola.”
“En kiu batalo Nelson mortis?” “En sia lasta, mi kredas.”— “Kies ostojn la Izraelidoj forportis kun si el Egiptujo?” “Siajn.” (Or, “la proprajn”).
Du amikoj ŝtelis botelon da viskio, kaj ĝin kaŝis en sia litĉambro. En la nokto unu el ili leviĝis kaj fortrinkis la viskion. Iom poste la alia leviĝis, kaj serĉis la botelon. La unua demandis : “Kion vi serĉas?” “Ho, nenion” respondis la dua. “Nu, vi trovos tion en la botelo!” diris la unua.
[86]
In such phrases one meets sometimes the nominative (paŝo post paŝo), sometimes the accusative (paŝon post paŝo). Z. used both forms, though more often the nominative. The accusative is now more usual. Often either form is defensible. E.g., la pluvo falis; guto (falis) post guto, or guton (= po guto) post guto.
[88]
The -u correlatives are 3rd person. Ĉiu sin amas,