Раздзел першы
1.
Я — настаўніца. У мяне двое дзетак, муж ледзь не пісьменнік.
Апошпі час пачынаю любіць вершы. Вучыць на памяць няма калі, таму запісваю іх на паперы, вешаю над ложкам, а перад сном прабягу вачыма па радках — і праз некалькі дзён, глядзіш, яны ўжо моцна сядзяць у галаве. Слабасці сваёй крыху саромеюся і нават хаваюся ад Косці.
Між іншым, калі з'явіцца новая паперка над ложкам, муж паблажліва прачытае яе, дасць прафесійную ацэнку аўтару, але чамусьці не цікавіцца, навошта яна вісіць, і нават не дзівіцца.
У школе мяне лічаць сур'ёзным педагогам, выдаюць пахвальныя лісты, а мне — няёмка. Мне здаецца, што я — проста дзяўчынка. Раптам захочацца марожанага, пацягне пагуляць у класы ці паўзірацца на свет праз каляровае шкельца; або раніцой, ідучы па работу, здаецца, вярнулася б ды паспала б яшчэ гадзіны чатыры ці ўткнулася б маме ў прыпол і прасядзела б так паўдня. Не раблю так, бо мама далёка.
Жыву ў невялікім горадзе, хаджу на работу заўсёды ў адзін час, у адным напрамку, адной і той жа дарогай.
Ходзіш у школу дзень, два, месяц, год. Памалу звыкаешся з тым, што навокал цябе. Непрыкметна ўсё, што сустракае цябе кожную раніцу, становіцца тваім, нават— інтымным.
Насупраць бібліятэкі — клумба, каля яе праходжу кожны раз а палове дзевятай.
Далей — дрэўцы, вельмі знаёмыя, выраслі на вачах: вясной нецярпліва чакаю, калі з набрынялых пупышачак нарэшце з'явяцца тоненькія, свежыя стрэлачкі лісцікаў. Лстам хочацца памыць знямоглае ад пылу лісце, а ўвосснь — сабраць у букет: такое яно яркае і прыгожае!
А тут выставіў напаказ свае ажурныя контуры будаўнічы кран. У ім — званок, як у школе. Пачуўшы яго, спачатку я палохалася — няўжо спазняюся на ўрок? А гэта так рабочыя падаюць сабе сігналы. Яны будуюць гасцініцу.
Кожны ранак заўважаеш, як выраслі за суткі яе сцены. Муляры — зусім маладыя хлопцы, а як сур'ёзна працуюць!
Асабліва падабаецца мне адзін: бледны, у акулярах. Гадаю, хто ён такі, як стаў будаўніком, пра што марыць. Вельмі яны мяне ўразілі пасля аднаго выпадку.
Раніцой трапляю на сцэнку.
Хлапец на рыштаванні надзяе фартух, знізу яму крычыць дзяўчо:
— Вася-а!
— Чаго табе там?
— Падкову знайшла на вуліцы! З вухналямі нават!.. Адшліфаваная — на серабро!..
— Віншую!
— На, замуруй яе на шчасце!
— Кідай! — ажыўляецца муляр.
Яшчэ больш блізкімі становяцца гэтыя людзі. Многіх прахожых ужо ведаю.
Вось гэты, у шэрым палітэчку, пунктуальны: на работу выходзіць мінута ў мінуту.
А то сунецца, мабыць, бюракрат. Ідзе важна, ні на каго не гляне, пасопвае і так трымае галаву, бытта з яе што-небудзь спадзе. Няўжо і ён быў калісьці маленькім хлопчыкам, як мой Віця?.. Уяўляю яго ў кабінеце: слухае чалавека, уткнуўшыся ў настольнае шкло, і да яго гаварыць — што да шафы. А ёсць жа людзі, якія такое важнічанне лічаць праявай аўтарытэту!
А вунь маладзенькая будаўніца спяшаецца на работу. Новую вясеннюю касынку нясе на галаве як бы нядбайна, толькі ж ты мяне не ашукаеш, хітруння: мне ўжо хутка дваццаць восем, але яшчэ ўмею і я так рабіць!..
Наганяю групку дзяўчат. Адразу відаць — яны першы раз у нашым горадзе. Ага, у Доме народнай творчасці ідзе абласны конкурс самадзейнасці...
Абганяць дзяўчатак не спяшаюся. Яны няўпэўнена ўзыходзяць на мост (а ён у нас надта высокі!), ім закружыліся галовы. Спыняюцца воддаль ад парэнчаў, нямеюць, зачараваныя.
— Ах, гэта ж — Нё-оман! — шэпча адна.— Колькі вершыкаў пра яго вучылі, песень пяялі...
Па мосце праехаў цягач, заглушыў словы.
Здалёк паказваецца той, каго называю сваім незнаёмым. Сёння нечым засмучаны, ідзе і на людзей не глядзіць: а чаму? Мо ўчора ў клубе яго дзяўчына танцавала з іншым?.. Спыніць бы і падбадзёрыць: хло-опча, гэта ўсё драбяза!..
У аднаго радасць, у другога смутак — у кожнага сваё...
З часам людзі позіркамі пачынаюць гаварыць табе, якая прыгожая сонечная раніца, як шмат паспелі зрабіць за суткі муляры.
I гэтак з дня ў дзень!
Ідзеш з работы стомленая, галава поўная клопатаў, у руцэ — партфель, пузаты ад сшыткаў, і вось цябе штосьці пачынае цікавіць. Хоць яшчэ і нязначнае, але радаснае, наіўнае, даўняе, бескарыслівас, таямнічае, тваё — узнікае зноў. Нічога не адбываецца — ну і няхай! Усё гэта прыемна хвалюе. Ты паглыбляешся ў яго, і стомленасць твая кудысьці знікае. Тады табе здаецца, што ты ўжо была на гэтым белым свеце. Магчыма, і нават напэўна — не чалавекам, а мо галінкай, цаглінай, хмарай...