Мяне тут узрывае:
— А ці ты ведаеш, што ў яе ледзь не па калена няма правай нагі?
— Што ты гаворыш?
— Што чуеш!
— Ну-у?!
— Вось табе і «ну-у»!
— Не, праўду кажаш, Іра?— паціху ўжо з жалем пытаецца ён.
— Гэтак не жартуюць.
— А-яй-яй! Ніколі не падумаў бы!
— Шчэ хвалішся, што назіральны...
— Дак па ёй гэтага не відаць!..
— Але што гэта ёй каштуе?! Ці не геройства дзесяць гадоў працаваць у школе і хаваць пратэз ад настаўнікаў ды вучняў? Не яе віна, што ніхто не бярэ.
Косця ўсё лыпае ад здзіўлення вачыма.
— Упартасці і геройства ў адной гэтай жанчыны больш, чым ва ўсіх тваіх кандыдатах і кандыдатках, калі нават скласці іх разам,— крычу з перакананнем.
— Мабыць, і праўда... Здаюся... Прабач...
Недзе я вычытала трапную думку, што поспех сумеснага існавання пары залежыць ад таго, наколькі складваюцца дзве палавінкі — «твайго» і «майго»: «твае» і «мае» звычкі, густы, сваякі, таварышы, грошы. Вось, здаецца, настаў адпаведны момант, калі яму выкажу ўсё, што накіпела, і тады наступіць у маёй сям'і поўны парадак.
— Прабачыць то магу, але ж — не ў гэтым справа! Мяне заўсёды паражае, як ты звысоку і паблажліва адносішся да ўсяго майго!..
— Ну, гэта ты...
— Маўчы! А — таму, бо мяне не кахаеш! Калі палюбіш чалавека, становяцца мілымі і яго сябры, і ўся драбяза!.. А яшчэ мяне дзівіць, што чамусьці ў цябе няма «слыху» на людзей, на іх пачуцці!.. Як цябе такога ў інстытуце церпяць, які з цябе псіхолаг? Ты ж жыццё і людзей ведаеш толькі праз мяне!..
Адчуваю вялікую палёгку, што мужу дапякла і вывела на чыстую ваду. Аж шкада яго робіцца.
5.
Пасля абеду выпраўляю Марынку ў школу і выходжу сама. Памалу супакойваюся. Штосьці мела ўспомніць цікавае і прыемнае. Вось-вось улоўліваю нітку запаветнай таямніцы, але не паспяваю ўлавіць — мая школа.
На парозе будынка спатыкае мяне змрочны дырэктар:
— Вашы выхаванцы зноў сёння натварылі: уключылі джаз на ўсю катушку, што сцены задрыжалі! Настаўніца малявання вымушана была пакінуць клас!
Я маўчу.
— Разбярыцеся — што там?! — загадвае начальства.— Учора з піянерважатай быў скандал, сёння вось з ёю... Вечна з вашым класам клопат!
Устрывожана імчуся па калідоры. Адчуваю, вучні нешта ведаюць, таму па-змоўніцку на мяне глядзяць. Допыт рабіць? Не, трэба вытрываць. Пачну ўрок, раскажуць самі.
— Ірына Іванаўна, а ў Янусіка глядзіце што...— асцярожна кажа стараста.
На парце малюсенькі, з папяросны карабок, радыёпрыёмнік на транзістарах. «Ах, дык ву-унь з-за чаго ўцякла ты з класа, вунь чаго збаялася?!»
Вучням надта хочацца пахваліцца дзіўнай навінкай, яны хочуць, каб нехта раздзяліў іхняе захапленне і радасць. А хіба мне, даросламу, часамі гэтага не хочацца? Трэба быць драўляным, каб спакойна да гэтага адносіцца.
Падыходжу да Янусіка, вучні насцярожваюцца.
— Пакажы, пакажы, Коля!
Трыццаць грудзей уздыхаюць з палёгкай, столькі ж пар вачэй глядзяць на мяне з удзячнасцю.
— Во-о, Ірына Іванаўна, тут уключацель, гэты гузічак... А тут — хвалі!..
Дзве мінуты захапляемся цудам тэхнікі, тады пачынаю ўрок. Дзяцей бытта хто падмяніў. Уважліва слухаюць і аддана глядзяць у вочы. Адчуваю іхні ўздым і паслушэнства, радуюся за іх і за сябе...
Выклікаю аднаго да дошкі, і ён бойка адказвае, як пішуцца складаныя словы. Прашу прыдумаць свой прыклад. Хлопчык напружана моршчыць лоб, маўчыць. Маўчу і я, толькі думаю: Валодзя, паў-яблыка, паў-яблыка, паў-яблыка... Ну, кажы ж ты, паў-яблыка...
— Паўяблыка!
— Яшчэ адзін! — і зноў сама сабе: вадамер, вадамер, вадамер...
— Вадамер!
Такія гісторыі ў мяне на ўроках бываюць не рэдка, я ўжо нават прызвычаілася да дзіўнай з'явы. Скажы каму, не паверыць, што свае думкі магу навязаць іншым. Але гэта праўда. Таямніца ўзнімае мяне ва ўласных вачах. Вось і зараз урок пралятае імгненна. Чуваць званок.
У канцылярыі мяне падзывае настаўнік фізкультуры.
— Ноччу, Ірына Іванаўна, мая жонка нарадзіла сына...
— О-о, дык чаму ж вы маўчалі цэлы дзень?! — шчыра радуюся.— Віншую!
— Ш-ш-ш-ш... Нікому не трэба гаварыць...— стогне ён і чырванее.— Думалі — праз месяц, нічога не падрыхтавалі, а трэ купіць і таго, і сяго... Вырашылі пазычыць у вас... Пазычце, не адмоўце...
Я халадзею, але праўды сказаць не хапае адвагі.
— Колькі? — пытаюся.
— Пяцьдзесят...
У галаве нараджаецца выйсце.
— Заўтра раніцой прынясу, Міхась Макаравіч. Добра?
— До-обра...— выдыхае малады бацька з палёгкай, дастае нясвежую хустачку, выцірае лоб.— Прабачце, Ірына Іванаўна, неяк здарылася ўсё нечакана... Думалі, праз які месяц, яшчэ шмат маем часу, а тут — вось..