Odeta de momento vidigis iom da emocio, da necerteco. La senco de la tuta parolado al ŝi fremdis, sed tion ŝi komprenis, ke ĝi estis ekzemplero de la familiara ĝenro admonado, de la riproĉaj aŭ petegaj scenoj, el kiuj – pro sia kutima rilatado kun viroj – ŝi regule konkludis sen atento pri la preciza vortumo, ke tiajn dirojn ili ne elparolus, se ili ne estus enamiĝintaj, kaj ke tial, ke ili enamiĝis, ne estas bezonate obei – ilia amo poste des pli fortos. Ŝi do tre trankvile aŭskultus la paroladon de Svan, se ŝi ne konscius, ke tempo pasas, kaj ke se li plu parolos iom longe, ŝi riskos, kiel ŝi diris kun tenera, obstina kaj konfuzita rideto „entute maltrafi la uverturon!”.
En aliaj okazoj li diris al ŝi, ke kaŭzos finon de lia amo precipe tio, ke ŝi ne kapablas rezigni je mensogado. „Eĉ se vi konsiderus la situacion laŭ nura koketeco” li argumentis „ĉu vi ne komprenas, ke vi tre malgrandigas vian plaĉopovon se vi agas tiel malnoble, ke vi mensogas? Per unu konfeso, kiom da misfaroj vi elaĉetus! Vere, vi malpli inteligentas, ol mi pensis!” Sed vane Svan antaŭ ŝi elmetis ĉiujn kialojn, pro kiuj ŝi forlasu siajn trompojn; ili povus ĉe Odeta renversi ĝeneralan sistemon de mensogado; sed tian sistemon Odeta ne havis; ŝi simple en ĉiu okazo, kiam ŝi volis, ke Svan ne sciu pri iu ŝia faro, ĝin al li ne konfesis. Mensogado funkciis do por ŝi kiel cirkonstanca agmaniero inter aliaj; kaj tio, laŭ kio sole ŝi decidis ĉu ĉi tiun rimedon ŝi uzos aŭ ĉu ŝi diros la veron, ankaŭ estis afero de kondiĉo, nome de la pli aŭ malpli granda probablo, ke Svan malkovros, ke ŝi ĉirkaŭfrazis la veron.
Laŭ korpa aspekto ŝi estis en malfavora tempo, ŝi dikiĝadis; la emociesprima, sufera ĉarmo, la miraj, revaj rigardoj, kiujn ŝi antaŭe elmontris, ial velkis kune kun ŝia frua juneco. Ŝi do iĝis tre kara al Svan, en tempo en kiu – por tiel diri – li ĝuste trovis ŝin klare malpli bela. Li ŝin rigardadis, provante resenti la iaman ĉarmon kaj ĝin ne retrovis. Sed la scio, ke sub tiu nova krizalido daŭre vivis la sama Odeta kun ĉiam same evitema, nekaptebla, malica volforto, sufiĉis al Svan, por ke li daŭre kun sama avido provu ĝin kapti. Li ankaŭ kontemplis fotografaĵojn faritajn antaŭ du jaroj, li memoris, kiel plaĉa ŝi tiam estis. Kaj tio iomete konsolis lin pro la multaj ĉagrenoj, kiujn pro ŝi li spertis.
Kiam gesinjoroj Verduren ŝin kondukis al Sanĵermano253, al Ŝatu, al Meŭlan254, ofte, se tio okazis en la varma sezono, ili proponis surlokan tranoktadon kaj revenon en la sekva tago. Sinjorino Verduren penis dampi la skrupulojn de la pianisto, kies onklino restis en Parizo:
— „Ŝi certe ĝuos, ke ŝi liberas kaj dum unu tago pro vi ne embarasiĝas. Kial ŝi zorgus? Ŝi scias, ke vi estas kun ni. Krome respondeco pri la tuta afero estas super mia kapo.”
Sed se al ŝi tio ne prosperis, sinjoro Verduren esploris la ĉirkaŭaĵon, trovis telegrafejon aŭ kurieron kaj demandis pri tiuj el la fideluloj, kiuj deziris iun averti. Sed Odeta fordankis, diris ke depeŝon ŝi havas al neniu, ĉar ŝi siaflanke definitive komprenigis al Svan, ke se ŝi sendus al li mesaĝon antaŭ la vizaĝoj de ĉiuj, ŝi kompromitiĝus. Iafoje ŝi forestis dum pluraj tagoj, gesinjoroj Verduren kun ŝi faris viziton de la tomboj en Dreo255 aŭ iris al Kompienjo256 por admiri laŭ rekomendo de l' pentristo sunsubiron en la arbaro, kaj ili pluigis la ekskurson ĝis la kastelo de Pierfono257.
— „Kia domaĝo! Ŝi povus viziti verajn monumentojn kun mi, kiu dum deko da jaroj studis arkitekturon, kaj kiun konstante petegas por akompano al Bovezo aŭ al Sanlupo-de-Nodo258 eminentaj homoj, kion mi efektivigus sole por ŝi, kaj anstataŭe ŝi iras kun lastrangaj kruduloj kaj sinsekve gapas antaŭ la fek-amasoj de Luizo-Filipo kaj de Viole-la-duko! Al mi ŝajnas, ke por ĝusta elekto ne necesas artisteco, kaj ke eĉ kun malsubtila nazo oni ne elektas kiel ekskursan celon ian publikan necesejon, kie oni pli proksime flaros la odoron de ekskrementoj.”
Sed kiam ŝi forvojaĝis al Dreo aŭ al Pierfono – bedaŭrinde malpermesante, ke li tien, kvazaŭ ŝance, mem veturu, ĉar, ŝi avertis, tio impresus ege malfavore – li absorbiĝis en la plej ebriiga amromano en la mondo, nome en la fervoja hortabelo, kiu al li sciigis la rimedon, per kiu li povos en la posttagmezo, en la vespero, jam en ĉi tiu mateno ŝin atingi! Ĉu rimedon? – eĉ pli bone: permeson. Ĉar entute la hortabelo kaj la vagonaroj mem estas destinitaj al homoj, ne al hundoj! Se oni sciigas al la publiko per presita informilo, ke je la oka horo ekveturas trajno, kiu atingos Pierfonon en la deka, tio signifas, ke veturi al Pierfono estas afero laŭleĝa, por kiu la permeso de Odeta superfluas; kaj ĝi ankaŭ estas ago, kiun eventuale pravigas tute alia kaŭzo ol la deziro, ke li renkontos Odetan, ĉar homoj, kiuj ŝin ne konas, ĉiutage laŭ tiu vojo veturas, kaj tion faras en sufiĉe granda nombro, por ke oni juĝu necese hejti lokomotivojn.
Konklude ŝi ne rajtas bari al li la vojon al Pierfono, se tien iri li deziras! Kaj li sentis ĝuste ĉi tiun deziron, kaj ankaŭ se li ne konus Odetan, li certe tien veturus. Delonge li volis vidi pli precize la restarigajn laborojn plenumitajn laŭ la planoj de Viole-la-duko. Kaj sub ĉi tia vetero li sentis preman deziron de enarbara promeno en la ĉirkaŭaĵo de Kompienjo.
Estis vere malbonsorte, ke al li ŝi rifuzis rajton de vizito en la sola loko, al kiu li tiutage aspiris. Tiutage! Se li veturus spite al la malpermeso, li ŝin vidus en tiu sama tago! Sed se en Pierfono ŝi ŝance renkontus malproksiman konaton, ŝi ĝoje salutus lin per ia: „ha, kiel vi trafis ĉi tien?” kaj proponus, ke li vizitu ŝin en la hotelo, kie gastis la verdurena grupo, dum ke ŝi, renkontante lin, Svan-on, male ofendiĝus, pensus ke ŝin li persekutas, tio eble malfortigus ŝian amon, ŝi eble, lin ekvidinte, kolere forturniĝus. „tiel do mi ne rajtas libere vojaĝi, ĉu?” ŝi komentus post la reveno, dum efektive tiu, kiu vojaĝi ne plu rajtis, estis li!
Li dum iom da tempo pripensis, ĉu, por iri al Kompienjo aŭ al Pierfono ne suspektigante ke li tion faras por renkonti Odetan, li eble petos kunveturadon de unu el siaj amikoj, la markizo De Forestelo, kiu en tiu regiono posedis kastelon. La markizo, kiun li sciigis pri sia plano sen mencio de la motivo, sentis pro tio grandan ĝojon, mirante ke Svan unuafoje ene de dekkvin jaroj fine konsentas veni kaj vidi lian bienon, kaj kvankam li ne deziras tie longe resti, li diris, li almenaŭ promesas, ke ili kune promenos kaj ekskursos dum pluraj tagoj. Svan jam image vidis sin tie kun sinjoro De Forestelo. Eĉ antaŭ ol li vidos Odetan, eĉ se ŝin vidi li ne sukcesos, kian feliĉon li sentos paŝante sur la tero de tiu lando, en kiu, ne sciante la ĉiumomente precizan lokon de ŝia ĉeesto, li sentos ke ĉie vibras eblo de ŝia subita apero: en la korto de l' kastelo, kiu por li fariĝos bela, ĉar li pro ŝi vizitos ĝin; en ĉiuj stratoj de la urbo, en kiu li sentos romaneskan etoson, sur ĉiu vojo de l' arbaro rozkolorigita de profunda, mola sunsubiro; en tiaj alternativaj kaj grandnombraj ŝirmejoj samtempe serĉis rifuĝon – pro la hezita ĉiulokeco de lia espero – lia feliĉa, vagema kaj displuriĝinta koro. „Gravas...” li klarigos al sinjoro De Forestelo „ke ni gardu nin de hazarda renkontiĝo kun Odeta kaj gesinjoroj Verduren; mi ĝuste eksciis, ke ili hodiaŭ vizitos Pierfonon. Ni havas sufiĉajn okazojn de kunesto en Parizo, estus stulte ke ni forvojaĝus kaj ne povus iri eĉ unu paŝon laŭ malsamaj vojoj.” Kaj lia amiko ne komprenus, kial li post la alveno dudekfoje ŝanĝus sian planon, esplorus la manĝoĉambrojn de ĉiuj kompienjaj hoteloj, neniam decidante, ke li fine eksidos en iu el ili, en kiu oni tamen ne vidis eĉ la ombron de gesinjoroj Verduren, ŝajne serĉante tion, kion li laŭdire penas eviti, kaj ĝin cetere tuj evitante kiam li ĝin trovos, ĉar efektive, se li renkontus la etan rondon, li afektus sindeturnon, jam kontenta pri tio, ke li vidis Odetan kaj ke ŝi vidis lin, kaj precipe ke ŝi vidis, ke li ŝin ne atentas. Tamen – ne, ŝi kompreneble divenos, ke ĝuste pro ŝi li venis. Kaj kiam sinjoro De Forestelo venis por proponi ekveturadon, li diris: „ne, mi bedaŭras, al Pierfono mi hodiaŭ ne povas iri, Odeta nun estas tie”. Kaj al Svan malgraŭ ĉio ĉi estis feliĉiga la sento, ke se li sola inter ĉiuj ĉi-mondaj homoj ne rajtis tiutage veturi al Pierfono, la kaŭzo estis, ke rilate al Odeta li estis persono malsama ol ĉiuj ceteraj, ŝia amanto, kaj ke tiu trudita malvastigo de la universala rajto je libera cirkulo estis nur ia aspekto de lia sentimentala sklaveco, de la amo, kiu al li tiom karis. Finfine estis pli prudente, ke li ne elmetos sin al eventuala malpaciĝo kun ŝi, ke li paciencos, atendos ĝis ŝia reveno. Li pasigis la tagojn ekzamenante mapon de la Kompienja Arbaro, kvazaŭ ĝi estus ia mapo de tenereco259, kolektis ĉiajn fotografaĵojn de la kastelo de Pierfono. Tuj kiam komenciĝis tago, en kiu ŝi eble revenos, li malfermis denove la fervojan hortabelon, kalkulis, en kiu horo ŝi entrajniĝis, kaj se io ŝin malfruigis, per kiuj aliaj vagonaroj ŝi ankoraŭ eble veturos. Li ne eliris, timante ke li forestos kiam eventuale alvenos depeŝo, ne enlitiĝis antaŭvidante la okazon ke, reveninte per la lasta trajno, ŝi dezirus surprizi lin per vizito en la nokto. Li ĝuste aŭdis, ke iu sonorigas ĉe la pordego, neniu hastis por malfermi, li pensis, ke li mem vekos la pordiston, li kliniĝis el la fenestro por voki al Odeta, se efektive ŝi estas la vizitanto, ĉar malgraŭ la rekomendoj, kiujn li faris pli ol dekfoje malsupre, ili eble diros, ke li forestas. La sonoriginto estis rehejmiĝanta servisto. Li rimarkis la preterruliĝon de veturiloj, kiun li ordinare neniam atentis. Li aŭskultis, kiel ĉiu el ili de fore venas, proksimiĝas, senhalte preterpasas la pordegon kaj portas plu mesaĝon, kiu ne estas al li destinita. Li atendis dum la nokto tute vane, ĉar gesinjoroj Verduren decidis antaŭtempan revenon kaj Odeta estis en Parizo jam de tagmezo; ŝi ne pensis, ke ŝi povus averti lin pri tio; ne havante ian okupon, ŝi vespere sole vizitis teatrejon, delonge rehejmiĝis kaj estis dormanta.