Tiam la teruran respondon, kiun li preparadis en la antaŭa tago, zorge elektante ĉiun vorton kaj ne aŭdacante esperi, ke ĝi utilos iam – ĝin li kun ĝuo portigis al ŝi. Bedaŭrinde li klare divenis, ke per la mono, kiun ŝi propre havis aŭ facile havigos al si, ŝi tamen povos ion lui en Bajrojto, ĉar ŝi tion deziris, kvankam ŝi ne kapablis distingi inter Baĥo264 kaj Klapison265. Sed ŝi tie festos ĉiuokaze malpli grandioze. Ŝi ne havos la necesajn rimedojn – manke de kelkaj milfrankaj biletoj, kiujn li al ŝi alie donacus – por aranĝi ĉiuvespere en iu kastetelo delikatan manĝon, post kiu ŝi eble cedus al la kaprico – kiun ŝi ĝis tiam eble neniam havis – ke ŝi subite allasos sin al la ĉirkaŭbrakado de Forŝevilo. Almenaŭ tiun malbenindan vojaĝon ne pagos li, Svan. Ha, se li povus ĝin malebligi, se antaŭ la ekvojaĝo ŝi al si elartikigus piedon, se la koĉero de la veturilo, kiu ŝin laŭplane veturigos al la stacidomo, konsentus – kaj ne gravas kontraŭ kioma pago – porti ŝin al ajna loko, en kiu restus mallibera dum iom da tempo tiu perfidulino kun okuloj emajle brilaj pro kunsenta rideto al Forŝevilo, kiel ŝin Svan de du tagonoktoj memoris.
Sed ĉi lasta bildo neniam tre longe persistis; la glima kaj trompema rigardo post malmultaj tagoj mildigis sian brilon, sian perfidemon, la bildo de la malamata Odeta, diranta al Forŝevilo „ha! li rabie koleras!” komencis paliĝi, forviŝiĝi. Tiam iompostiome reaperis kaj leviĝis en milda helo la vizaĝo de alia Odeta, nome tiu, kiu ankaŭ ridetis al Forŝevilo, sed per rideto kiu entenis nur tenerecon por Svan, kiam ŝi diris: „Ne longe restu, ĉar jena sinjoro ne tre ŝatas vizitojn de aliaj homoj, kiam li deziras kunesti kun mi. Aha, se vi konus ĉi tiun personon, same kiel mi konas!”, per la sama rideto, kiun ŝi havis, kiam ŝi dankis Svan-on pro iu delikata komplezo lia, kiun ŝi tiom alte taksis, aŭ pro konsilo, kiun ŝi petis pri grava cirkonstanco, okaze de kiu ŝi fidis sole al li.
Tiam li miris, kiel li povis al ĉi tiu alia Odeta skribi tian ofendan leteron, kiun ŝi ĝis tiam sendube neniam atendis de lia flanko, kaj kiu lin tre probable derangigis de la altega, unika loko, kiun lia bonfaremo, lia lojalo al li gajnis en ŝia koro. Li estos al ŝi malpli kara ĉar ŝi ĝuste pro tiuj kvalitoj, kiujn ŝi trovis nek ĉe Forŝevilo nek ĉe alia viro, lin amis. Pro ili Odeta tre ofte agis afable al li, kion li preteratentis en la tempo de ĵaluzeco, ĉar ĝi ne atestis pri deziro, sed estis esprimo de korinklino prefere ol de amo, sed tion li denove konsideris grava laŭgrade kiel liaj suspektoj, spontanee malakriĝante, ofte sub la faciliga influo de iu distraĵo, ekzemple legado pri belarta temo aŭ konversacio kun amiko, mildigis la postulon pri reciprokeco de lia pasio.
Nun, post ĉi tiu ŝanceliĝo, Odeta nature revenis al la flanko, de kiu la ĵaluzo de Svan ŝin momente depuŝis, nome al la flanko, kie li trovis ŝin ĉarma; li imagis ŝin tute tenera, kun konsenta rigardo, tiom bela en tiu sinteno, ke li ne deteniĝis de antaŭenigo de la lipoj, kvazaŭ ŝi ĉeestus kaj li povus al ŝi doni kison; kaj li pro tiu sorĉe loga kaj bonkora rigardo sentis daŭran dankemon, kvazaŭ ŝi reale ĝin al li ĵetus, kvazaŭ ĝin ne ĵus kreis lia fantazio kontentige por lia deziro.
Kiel akre li probable ĉagrenis ŝin! Nu, por sia postkolero al ŝi li havis kaŭzojn, sed ili ne estus sufiĉe fortaj por ke li tiel sentu, se ne kunefikus ankaŭ la intenso de lia amo. Ĉu li ne same akre ofendiĝis kontraŭ aliaj inoj antaŭe, al kiuj li nuntempe tamen volonte komplezus, estante nun sen kolero ĉar ilin li ne plu amas? Se iam okazos, ke li spertos similan staton de indiferento kontraŭ Odeta, li komprenos ke sole lia ĵaluzo kaŭzis lian impreson, ke kruela, nepardonebla estas tiu finfine tiom komprenebla deziro ŝia – certe devenanta de ia infaneca ludemo kaj ankaŭ de certa kora delikateco – ke ŝi povos siavice, uzante ŝancan cirkonstancon, reciproki la akceptemon de gesinjoroj Verduren, roli kiel dommastrino.
Li revenadis al tiu vidpunkto – tute kontrasta al tiu, kiun sugestis lia amo, lia ĵaluzo, kaj kiun iafoje li elektis pro konscia serĉo de senpartieco kaj por konsidero de ĉiuj eventualoj – de kiu li penis juĝi pri Odeta, kiel se li neniam ŝin amus, se ŝi por li estus ajna virino inter multaj, se la vivo de Odeta ne estus, ĉiufoje kiam li forestis, alieca, iel ŝtele aranĝita, iel konspira kontraŭ li.
Kial li kredu, ke tie ŝi sin fordonos kun Forŝevilo kaj aliaj homoj al ebriigaj plezuroj, kiujn ŝi ne trovis en lia kompanio, kaj kiujn sole lia ĵaluzo senbaze elpensadis? Se bajrojte same kiel parize okazos entute, ke Forŝevilo pensos pri Svan, tiam certe li povos nur pensi, ke li havas gravan lokon en la vivo de Odeta, tiel ke li devas cedi kaj foriri en la okazoj, kiam ili renkontiĝas en ŝia hejmo. Se Forŝevilo kaj Odeta sentos kiel venkon, ke ili kunvojaĝos tien malgraŭ lia malaprobo, tion kaŭzos li mem per sia vana opono al ŝia foriro, dum ke laŭ ĉiu ŝajno, se li konsentus pri ŝia cetere pravigebla projekto, ŝi estus tie laŭ lia rekomendo, ŝi sentus, ke ŝin li delegas, ŝin li tie loĝigas, kaj la plezuron, kiun ŝi sentus gastigante homojn kiuj ŝin tiom ofte gastigis, ŝi siavice ŝuldus al Svan.
Kaj anstataŭ ke ŝi forveturos sub la signo de malpaco, lin ne revidinte, se li male havigos al ŝi la necesan monon, se li instigos ŝin al vojaĝado kaj prizorgos, ke ĝi okazu agrable, ŝi alhastos feliĉasente, dankeme, kaj li ĝuos la ĝojon de kunesto, kiu al li mankis de preskaŭ unu semajno kaj por kiu nenio alia surogatis. Tuj kiam al Svan prosperis ŝin imagi sen teruro, revidi elkorecon en ŝia rideto, kiam lia ĵaluzo ne plu aldonis al lia amo deziron ŝin dekonduki de aliaj viroj, ĉi tiu amo denove iĝis inklino al la sensaĵoj, kiujn al li provizis la propra persono de Odeta, al la plezuro, kiun li sentis admirante kiel spektaĵon aŭ esplorante kiel naturan aperaĵon la leviĝon de ŝiaj okuloj, la formiĝon de ŝia rideto, la sonadon de ŝia voĉmelodio. Kaj ĉi tiu plezuro, malsama ol ĉiuj aliaj, fine rezultis en bezonon pri ŝi, kiun nur ŝi per sia ĉeesto aŭ siaj leteroj kontentigos, preskaŭ same senprofite, same artisme, same perverse, kiel alia bezono, kiu stampis ĉi tiu novan periodon en la vivo de Svan, en kiu post la sekeco, la morneco de antaŭaj jaroj venis iaspeca spirita troabundo, sen ke li pli ĝuste divenis la kaŭzon de tiu feliĉiga kaj neatendita prospero de sia anima vivo, ol malsanema persono, kiu ekde ia dato refortikiĝas, regrasiĝas, kaj ŝajne dum kelka tempo vojas al plena resaniĝo – tiu alia bezono, kiu ankaŭ estis ekstera al la reala mondo, estis postulo pri aŭdado, pri konado de muziko.
Tiel do pro la ĥemia konsisto de sia malsano, post ol lia amo sekreciis ĵaluzon, li denove generis tenerecon kaj kompaton al Odeta. Ŝi denove estis ĉarma, bona Odeta. Li pentis pro sia pasinta kormalfavoro. Li deziris, ke ŝi venu al li, kaj unue li volis fari al ŝi ian komplezon, por ke li vidu kiel dankemo modlos ŝian vizaĝon kaj en ĝin enpremos ŝian rideton.
Odeta certis, ke post kelkaj tagoj li revenos, kiel antaŭe tenera kaj obeema, ke li petos repaciĝon, kaj ŝi do kutimiĝis je tio, ke ŝi sen antaŭtimo agadis al li malplaĉe kaj eĉ agace, kaj al li ŝi rifuzis, kiam tio al ŝi oportunis, la favorojn kiujn li plej alte taksis.
Ŝi eble ne konsciis, kiel sincera li estis rilate al ŝi dum ilia malpaciĝo, kiam li diris ke monon li ne sendos kaj ke li penos al ŝi malutili. Nek pli bone ŝi probable sciis, kiel sincera li estis en aliaj okazoj – se ne rilate al ŝi, almenaŭ rilate al si mem – kiam por la plua konservo de ilia amrilato li montris al Odeta ke li povas vivi sen ŝi, ke disiĝo entute eblas, decidante ke dum ioma tempo li ŝin ne vizitos.
Iafoje tio okazis post pluraj tagoj, dum kiuj ŝi ne nove ĉagrenis lin; kaj sciante, ke de siaj venontaj vizitoj al ŝi li ne povis atendi ian grandan ĝojon, sed pli verŝajne ajnan mishumorigon, kiu ĉesigos la trankvilon, kiun li estis ĝuanta, li skribis al ŝi, ke pro multe da okupoj li povos renkonti ŝin en neniu el la tagoj, pri kiuj li antaŭe parolis. Ĝuste letero de ŝi, alvenante en la sama tempo, entenis peton, ke li prokrastu iun el tiuj rendevuoj. Li pripensis la kialon; suspektemo, sufero denove vigliĝis. Li ne plu kapablis – pro la nova afekcia stato lin trafanta – obei la decidon faritan en la antaŭa, relative trankvila stato, li hastis al ŝi kaj postulis, ke ili intervidiĝu en ĉiu el la sekvaj tagoj. Kaj eĉ se ŝi ne skribis antaŭ li, se ŝi simple responde leteris, tio sufiĉis, por ke li ne eltenu la diseston. Ĉar kontraŭe al la kalkulo de Svan la konsento de Odeta tute ŝanĝis lian humoron. Kiel ĉiu homo, kiu posedas ion, provante imagi kio okazos se li ĝin ne plu havos iam, li deprenis ĝin de sia menso, lasante ĉion alian en senŝanĝa stato, kiel en la tempo kiam ĝi enestis. Sed foresto de io ne estas tia nura depreno, ne estas simpla parta manko, ĝi male estas renverso de ĉio ĉirkaŭa, ĝi estas situacio nova kiun oni neniel antaŭvidas surbaze de la malnova.