ЦЯЛУШКА
I
З відна
відна палазня,
як шляк,
НIa пухкай хусціне снежнай роўнядзі.
Рассыпаным просам
Млечны Шлях.
Пільнуйся слядоў капытоў i ў роў не йдзі.
...Жанчына брыдзе,
цялушку вядзе.
Рагуля свеціць белай залысінкай.
Дзе
пысу цялушцы змачыць у вадзе?
А да наступнага хутара — не блізенька.
Ідзе сорак пяты...
Мароз пячэ.
Адзамеці цемна —
ступае вобмацкам.
Жанчына цялушку
Купіла ў яшчэ
Некалектывізаванай вобласці.
Прыйшлося машыну прадаць.
Да вайны ж
Была жанчына
краўчыхай Яніхай.
Муж мёртвы.
Сын хворы.
Kaго вініць?
Будзе лыжка смятаны
свая няхай!..
II
Мама!
Я помню —
у хату ты
Прынесла мароз і усмешку цёплую.
А потым намёрзлыя капыты
Па слізкаму ганку спалохана топалі.
У сенцах стаяла цялушка.
Сцяна
Нас раздзяляла з рахманай Лысоняю.
Мы чулі,
як дыхала цёпла яна,
Як жваку жвала,
ціхая, сонная.
Рагамі пагруквала ў сценку:
Час
Свайго абеду дакладна ведала.
Калі хто, бывала, заходзіў да нас —
Яна галавою махала ветліва.
Сябе дазваляла часаць між рог.
Глядзела разумна вачыма сумнымі.
І я ля вазоў сабіраў мурог —
І частаваў яе гэтым ласункам.
Ніяк я не мог малака дачакаць...
Праз год —
нарэшце! —
з залысінкай белаю
Каля шчаслівай Лысоні
Дачка
Нa хісткіх ножках,
нязграбная,
бегала.
У холад Лысоню ўкрывалі
Рудой
Пасцілкай,
дачушку — аўчынкай мяккаю.
...Я помню,
як мама на першы надой
Ксцілася,
плакала,
богу дзякавала.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
У сенцах зацішна.
Лысоні няма.
Не кліча сумна дачушку мілую.
А мне сырадоем
пахне зіма
І снег рыпіць
капытамі настылымі...
* * *
Заспаная раніца мжыстая,
На фарбы i гукі скупая.
Нібыта сцяжынаю мшыстаю,
Прыціхлай зямлёю ступаеш.
I вёдры прыглушана бразгаюць
Каля адсырэлае студні,
Лісцёваю дыхае брагаю,
Пакутуе восень застудай.
Цыбатай нагой жураўлінаю
Імшарамі верасень крочыць.
Ад кіслых прысмак журавінавых
Заплюшчыла сонца вочы.
Цвітуць успаміны верасам.
Няяснае мроіцца-сніцца.
I моцна жадаецца-верыцца,
Што ўсё да паўдня праясніцца.
НАГБОМ
1963
* * *
Здароў,
круты, надзённы прыпар!
Тугую напінаю Прыняць —
Страляю променем зары
На досвітку
па Мазыры.
Зноў
даўні мой сусед Браслаў,
Як колісь, да мяне прыслаў
Сваіх ганцоў чорнагаловых
За дапамогай крыгалому.
А смуглатвары Кішынёў
З сваіх зялёных кішанёў
Насыпаў каштаноў калючых,
Пячэ, як сонца, яры люцік...
Я знаю радасці цану,
Вучуся шчодрасці у неба.
Ледзь возьмецца па дзень — цягну
Са свежым словам цяжкі невад.
* * *
Слаўлю чысты абрус,
толькі што пакачаны качалкай,
каляны,
калі яго маці ў нядзелю раніцай
засцілае на стол шырокі.
Нетаропка рагі распраўляе —
на парадку усе чатыры,
потым махры разблытвае,
i яны, ільняныя, мяккія,
чапляюцца за шурпатыя пальцы.
Нарэшце пачэснае месца
зямным i надзённым богам
займае жытнёвы бохай.
I абрус, як кляновы ліст
з пражылкамі складак,
бо качаўся ў чатыры столкі,
настольнікам робіцца...
НАГБОМ
Падталі памалу глыжы,
сонца пагляд
у яры скіраван.
Ралля ляжыць
нядоенай каровай.
Песня жаўранка,
як пароль
трэцяй партызанскай вясны.
Дзень малады
пераступіў нарог...
Малады сувязны
цягне са студні вядро,
ваду спакойную
ставіць па зруб
(лясны раён —
зацішна ад вятроў),
вядро рыбінай цяжкай
вырываецца з рук.
Рыпіць перасохлы вочап.
Сувязны лакцём
засланяе вочы:
у поўным вядры
ільдзінкі i сонца.
Цішыня за ўсім
насцярожана сочыць.
Паветра ўдыхнуўшы,
хлопец дзьме
на ільдзінкі —
б'юцца ў клёпкі са звонам,
яшчэ адзін уздых ягоны —
сонца, як перагрэтая медзь,
у сценку драўляную стукае мякка.
Нагбом
з поўнага
п'е партызан са смакам —
толькі ходзіць кадык.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Тады
хлопцу ўшацкаму столькі год
было,
колькі сёння мне.
Па вясне,
калі адгрыміць крыгаход,
аб наступленні цяпла
папярэдзіць гром
і сонца смех,
і аблачынак апошні снег
п'ю з неба,
як з поўнага кубка,
нагбом,
бо сувязны не дапіў...