Пасля абвяшчэння незалежнасці Рэспулікі Беларусь у 1991 годзе і прыняцця Закона аб мовах М.І.Савіцкі стаў адным з першых сярод прафесарска-выкладчыцкага складу Рэспублікі Беларусь, хто зразумеў важнасць распрацоўкі беларускамоўнай навуковай тэрміналогіі па інфарматыцы і вылічальнай тэхніцы і зрабіў у гэтым кірунку неацэнны ўклад. Ужо ў 1992 годзе выходзіць унікальны па задуме трохмоўны “Руска-беларуска-англійскі слоўнік па інфарматыцы і вылічальнай тэхніцы”. Следам выходзяць грунтоўныя вучэбныя дапаможнікі і падручнікі па зусім новых і запатрабаваных дысцыплінах, што склаліся ў галіне інфармацыйных тэхналогій: “Эканамічная інфарматыка і вылічальная тэхніка” (1996 г.), ”Тэхналогіі арганізацыі, захоўвання і апрацоўкі звестак” (2000 г.).
Яшчэ ў 1990 годзе прафесар Мікола Савіцкі пераходзіць да выкладання ўсіх навучальных прадметаў па інфарматыцы на беларускай мове і застаецца верным свайму выбару да канца. Ягоны прыклад ў 90-я гады ХХ стагоддзя перанялі многія выкладчыкі з самых розных галінаў ведаў.
Пасля зыходу на пенсію ў 2001 годзе Мікалай Іванавіч не прыпыняе творчай працы над вучэбна-метадычнай літаратурай. Літаральна цягам двух гадоў (2001-2003) выходзяць за мяжой (у Расіі) вучэбныя дапаможнікі для студэнтаў ВНУ “Технологии организации, хранения и обработки данных” (2001) і з грыфам Мінадукацыі Расіі “Экономическая информатика” (2003, 2004 гг.).
Прадстаўлены “Тлумачальны слоўнік па інфарматыцы” прафесара М.І. Савіцкага — вынік шматгадовых творчых пошукаў і руплівай працы на ніве фармавання беларускамоўнага мыслення ў навуцы і адукацыі. Слоўнік абагульняе вопыт дванаццацігадовага выкладаньня на беларускай мове розных дысцыплін па інфарматыцы ў Беларускім дзяржаўным эканамічным універсітэце, а таксама працы ў тэрміналагічнай камісіі пры Таварыстве беларускай мовы імя Францішка Скарыны.
Аўтар дае тлумачэнне больш як 2500 тэрмінам, што найбольш часта ўжываюцца ў галіне інфармацыйных тэхналогій, інфарматыцы, вылічальнай тэхніцы і кіраванні. М.І. Савіцкаму удалося канструктыўна спалучыць існуючы матэрыял па тлумачэнні тэрмінаў з асаблівасцямі беларускай мовы. У слоўніку адразу за фармулёўкай тэрміна даецца ягоны англамоўны адпаведнік, што выключае патрэбу ў рускамоўнай паралелі. Тым самым зацьвярджаецца поўная самастойнасць беларускамоўнай тэрміналогіі па інфарматыцы, незалежнасць яе ад іншых моў за выключэннем мовы-першакрыніцы.
“Тлумачальны слоўнік па інфарматыцы” прафесара М.І. Савіцкага — гэта праца чалавека адданага беларускай справе, чалавека, які прысвяціў жыццё беларускаму нацыянальнаму адраджэньню, беларускай культуры і нацыянальнай адукацыі. Нягледзячы на цяжкі перыяд у развіцці беларускай мовы, што настаў пасля ўвядзення двухмоўя, наша мова развіваецца па ўсіх кірунках. Праведзена вялікая праца па распрацоўцы адзінага беларускага правапісу. Унутраная і знешняя палітыка нашай краіны ўсё больш і больш засяроджваецца на нацыянальных праблемах, на распрацоўцы беларускай нацыянальнай ідэі. І ў гэтым працэсе ўнёсак прафесара Савіцкага — “Тлумачальны слоўнік па інфарматыцы” — заслугоўвае самай высокай адзнакі. Безумоўна, у будучым, калі беларуская мова запануе паўсюдна і стане адзіным афіцыйным сродкам зносінаў у Беларусі, “Тлумачальны слоўнік па інфарматыцы” стане настольнай кнігай многіх студэнтаў і выкладчыкаў.
Анатоль Астапенка,
кандыдат фіз.-мат. навук,
дацэнт Беларускага нацыянальнага палітэхнічнага ўніверсітэта.
Пералік умоўных скарачэнняў
АС — аперацыйная сістэма
ГМД — гнуткі магнітны дыск
ЛВС — лакальная вылічальная сетка
МС — магнітная стужка
ПЗП — пастаянная запамінальная прылада
ПВМ — персанальная вылічальная машына
СКБЗ — сістэма кіравання базамі звестак
ЭВМ — электронная вылічальная машына
ЗВІС — звышвялікая інтэгральная схема
ДАС — дыскавая аперацыйная сістэма
ВІС — вялікая інтэгральная схема
НМД — накапляльнік на магнітных дысках
НМС — накапляльнік на магнітных стужках