Выбрать главу

АП — аператыўная памяць

ПЗ — праграмнае забеспячэнне

РБЗ — размеркаваная база звестак

СШ І — сістэма штучнага інтэлекту

ЦП — цэнтральны працэсар

ЭС — экспертная сістэма

МЗ — мова запытаў

ММЗ — мова маніпулявання звесткамі

МАЗ — мова апісання звестак

АПЗ — апаратура перадачы звестак

ТБМ — Таварыства беларускай мовы імя Францішка Скарыны

Беларускі алфавіт

Аа Бб Вв Гг Дд Дж дж Дз дз Ее Ёё Жж Зз

Іі Йй Кк Лл Мм Нн Оо Пп Рр

Сс Тт Уу Ўў Фф Хх Цц Чч Шш

Ыы Ьь Ээ Юю ЯЯ

А

АПОЛЛОН” (Apollo speech system) — сістэма ўзнаўлення гукаў мовы, якая дазваляе праслухоўваць набраны тэкст праз навушнікі альбо гучнагаварыльнік.

“Аркадная” відэагульня (arcade game) — тып гульні, у якой выкарыстоўваецца графіка з рухомымі аб’ектамі. Гулец альбо маніпулюе клавішамі, альбо кіруе джойсцікам, як правіла, дзеля таго, каб збіць які-небудзь рухомы аб’ект альбо аб’екты.

AFIPS (American Federation of Information Processing Societies) — амерыканская федэрацыя арганізацый па апрацоўцы электроннай інфармацыі. Асацыяцыя ўстаноў, якія займаюцца вылічальнай тэхнікай і апрацоўкай інфармацыі ў сферы адукацыі, навуковых даследаваннях і стандартызацыі. Створана ў 1961 г. Прадстаўляе ЗША ў Міжнароднай федэрацыі па апрацоўцы інфармацыі.

ANSI (American National Standards Institute) — амерыканскі нацыянальны інстытут стандартаў. Асноўная арганізацыя ў складзе дзелавых кругоў ЗША, якая займаецца распрацоўкай тэхналагічных стандартаў. Заснаваны ў 1918 г. У яго склад уваходзіць больш за 1300 сяброў. Як правіла, гэта цэлыя кампутарныя кампаніі, а не асобныя спецыялісты. Прадстаўляе ЗША ў Міжнароднай арганізацыі па стандартызацыі ISO. У галіне мікракампутараў ANSI адказвае за тры кірункі: мовы праграмавання, інтэрфейс SCSI і драйвер ANSI.SYS.

ARPA (Advanced Research Projects Agency) — агенства перадавых доследных работ міністэрства абароны ЗША. У 1969 г. ARPA пачала распрацоўку кампутарнай сеткі, якая павінна была перадаваць звесткі па альтэрнатыўных маршрутах у выпадку пашкоджання асноўных маршрутаў. Сетка атрымала назву APRAnet.

ASCII (American Standard Code for Information Interchange) — амерыканскі стандартны код абмену інфармацыяй. Гэта код абмена інфармацыяй паміж кампутарамі і для перадачы інфармацыі па лініях сувязі. Уяўляе сабой схему, у якой для літараў, лічбаў, знакаў прыпынку і іншых сімвалаў пазначаны лічбавыя значэнні-коды. ASCII утрымлівае стандартны набор значэнняў кодаў для сімвалаў, якія уключаны у табліцу, што забяспечвае абмен інфармацыяй паміж ЭВМ і іх праграмамі. ASCII утрымлівае 256 кодаў (шаснаццатковыя коды), згрупаваныя ў два наборы па 128 значэнняў: стандартны (базавы) і пашыраны. У асноўным стандартным наборы ASCII першыя 32 значэнні замацаваны за кодамі кіравання перадачай звестак і работай друкаркі (такія як вяртанне карэткі, табуляцыя, вяртанне курсора на адну пазіцыю і інш.). Гэтыя коды кантралююць перадачу звестак ад аднаго прыстасавання да другога. Наступныя (пасля 32-х) 96 кодаў замацаваны за знакамі пунктуацыі, лічбамі ад 0 да 9, вялікімі і малымі літарамі лацінскага алфавіту. Пашыраны набор кодаў ад 128 да 255 адведзены для прысвойвання іх вытворцам кампутараў і распрацоўшчыкам праграмнага забеспячэння адпаведнаму падмноству сімвалаў. Гэтыя коды могуць прымяняцца па-рознаму ў розных кампутарах і праграмах — кадуюцца сімвалы псеўдаграфікі і літары нацыянальных алфавітаў. Такім чынам, пашыраныя сімвалы ASCII будуць інтэрпрэтавацца карэктна толькі тады, калі кампутар, друкарка, праграма разлічаны на гэтыя коды. Стандартны код сімвалаў ASCII зяўляецца ўніверсальным для ўсіх відаў апаратнага і праграмнага забеспячэння мікракампутараў.

Аб’éкт (object) — набор звестак, з якімі можа быць здзейснена якое-небудзь дзеянне ў праграме; акрэсленая частка рэчаіснасці (працэс, з’ява, прадмет). У аб’ектна-арыентаваным праграмаванні аб’ект — гэта сукупнасць звестак і метадаў для іх апрацоўкі.

Аб’éктна-арыентавáнае праграмавáнне (object-oriented programming) — метадалогія праграмавання, якая з’яўляецца развіццём структурнага праграмавання. Структураванне праграмы здзяйсняецца разбіваннем яе на спецыяльныя модулі, якія аб’ядноўваюць звесткі і працэдуры іх апрацоўкі. Аб’ектна-арыентаванае праграмаванне базуецца на паняцці абстрактных тыпаў звестак. Любы доступ да звестак можа быць атрыманы толькі шляхам выкарыстання модуля.

Аб’éктна-арыентавáная архітэктýра (object-oriented architecture) — арганізацыя праграмы, пры якой усе файлы, уваходныя і выходныя звесткі разглядаюцца як аб’екты.