– Rana chyba nie jest śmiertelna, zawołaj swoich… – odezwał się do Indianki. Podniósł karabin i poszedł ścieżką w dół zbocza.
W lesie znów zaległa cisza. Smuga jakby zapomniał o Indianach czających się w gąszczach. Odnalazł na ścieżce wyraźne ślady ostatniego zbiega, wiedział, że teraz już szybko go dogoni.
Przez jakiś czas stale przyspieszał kroku, ale w końcu zaczęło go ogarniać znużenie. Czuwał przecież przez wiele nocy nie ufając swym towarzyszom, a przez ostatnich kilkanaście godzin ani na chwilę nie przerywał pościgu.
Nieoczekiwanie ujrzał Cabrala na ścieżce, o jakieś dwieście kroków przed sobą. I on także musiał być wyczerpany. To biegł, to przystawał dla zaczerpnięcia tchu. Co chwila spoglądał za siebie.
Smuga zdecydował się zakończyć ten opętańczy pościg. Mógł dosięgnąć zbiega kulą z karabinu, ale nigdy nie zdobyłby się na strzał w plecy. Zrozumiał, że w tej sytuacji karabin był bezużytecznym obciążeniem. Bez wahania odrzucił go w las. Potem wydobył rewolwer z pochwy, zatknął go za pasek od spodni, a następnie pozbył się pasa z drugim rewolwerem. Teraz poczuł się raźniej. Zaczął biec za Cabralem. Wkrótce znacznie przybliżył się do niego. Już nawet słyszał jego ciężki, urywany oddech.
Cabral obejrzał się, ujrzał Smugę tuż za sobą. Broń błysnęła w jego dłoni. Huknął strzał. Chybił! Strzelił ponownie i znów chybił. Ogarnięty przerażeniem skoczył w las pomiędzy drzewa.
Smuga pobiegł za nim.
Cabral, jakby mu nagle sił przybyło, trochę powiększył odległość między sobą i goniącym go Smugą, ale wkrótce osłabienie zaczęło ogarniać go ze zdwojoną mocą. Poprzez drzewa prześwitywała mała polanka. Chwiejnym krokiem wybiegł na nią. Potknął się, upadł. Powstał ociężale. Odwrócił się twarzą do Smugi. Postanowił błagać o litość, ale zaledwie ujrzał wybiegającego na polanę, nadzieja wstąpiła w jego serce. Smuga nie miał karabinu, ani pasa z rewolwerami. Był bezbronny. Olbrzymi wysiłek przyćmił wzrok pozbawionemu skrupułów Cabralowi. Nie spostrzegł rękojeści rewolweru wystającej Smudze zza paska. Zebrał się w sobie. Uniósł rewolwer starając się zapanować nad drżeniem dłoni.
Smuga wpił wzrok w oczy przeciwnika i wolno zbliżał się ku niemu.
Cabral nacisnął spust.
Kula niemal otarła się o głowę Smugi. Przystanął. Nie dobywając rewolweru odezwał się:
– Rzuć broń! I tak nie trafisz, drży ci ręka.
Cabral dopiero teraz spostrzegł, że Smuga nie był bezbronny. Pobladł jak płótno. O sprawności strzeleckiej Smugi wiele nasłuchał się w szynkach Manaos. Strach przed nieuchronną śmiercią zjeżył mu włosy na głowie. Zdławionym głosem zawołałŕ- Nie zabijaj!
– Pójdziesz ze mną do Manaos! Razem z Alvarezem będziesz się tłumaczył ze swych zbrodni – powiedział Smuga. – Rzuć broń!
Rewolwer wysunął się z dłoni Cabrala.
W tej chwili długa trzcinowa strzała ze świstem śmignęła nad głową Smugi i głęboko wbiła się w pierś Cabrala. Ten zatoczył się, klęknął, a potem z głuchym jękiem padł na ziemię.
Złowroga cisza otoczyła Smugę. Wiedział, że to śmierć nadchodzi. Nie bał się jej, bo uczucie strachu zawsze było mu obce. W tej ostatniej chwili pomyślał o swych przyjaciołach. Przymknął oczy… Ujrzał poważną twarz Tomka, jego żonę, poczciwego Nowickiego i innych… Uśmiechnął się do nich.
Naraz instynkt ostrzegł go, że już nie jest sam na polanie. Otworzył oczy. Twarze przyjaciół zniknęły jak płomień zgaszonej świecy, rozczulenie uleciało bezpowrotnie. Spokojnie spoglądał na półnagich wojowników otaczających go szerokim kołem. Ich twarze i ciała były pokryte fantastycznymi malowidłami. Na głowach nosili korony uplecione z włókien palmowych. W rękach trzymali długie, czarne łuki, na których cięciwy mieli nałożone pierzaste strzały.
Wszelka obrona była beznadziejna. Smuga miał rewolwer i mógł zabić kilku napastników, ale to przecież nie zmieniłoby jego położenia. Kilkudziesięciu Kampów i tak musiało wygrać walkę. Poza tym Smuga nie żywił wrogości do czerwonoskórych wojowników. Rozumiał, że ich nienawiść do białych ludzi była uzasadniona. Oni przecież widzieli w nim tylko białego człowieka, który sprowadził na nich tyle nieszczęść.
Oczekując na śmiertelny cios Smuga wydobył z kieszeni fajkę, włożył w nią szczyptę tytoniu i zapalił. Gdy wydmuchnął w powietrze pierwszy kłąb dymu, Indianie mocniej napięli cięciwy łuków. Dziesiątki długich strzał wymierzyli prosto w jego pierś.
Tomek przybywa do Brazylii
Niech pan spojrzy, drogi kapitanie! Nasz Tomek tak się wpatruje w morską wodę, jak indyjski fakir w węża, którego usypia – zawołała Sally, a zwracając się do swego męża żartobliwie dodała: – Mój kochany, nie wychylaj się tak przez poręcz, bo jeszcze wpadniesz do wody!
– Ha, zawsze mówiłem, że będzie z niego dobry marynarz – powiedział kapitan Nowicki. – Płyniemy już prawie trzy tygodnie, a jemu wciąż mało widoku morza! Nie żałuj mu, sikorko, niech się napatrzy. Tak drogo zapłaciliśmy za przejazd do Ameryki Południowej, że nie warto skąpić mu widoku morskiej wody, którą tak polubił!
Tomek nie odwracając się do żony i przyjaciela odparłŕ- Dla Sally każda woda jest tylko wodą, ale panu się dziwię, kapitanie! Niech pan uważnie przyjrzy się oceanowi, a zaraz przestanie pan pokpiwać ze mnie.
Nowicki stanął przy przyjacielu. Zaledwie rzucił okiem na wodę, klepnął Tomka w ramię i pochwaliłŕ- No, no, znasz się na rzeczy, brachu! Dobra nowina!
Sally zaintrygowana również wychyliła się za burtę, ale po chwili zawiedziona powiedziałaŕ- Nic nie widzę! Pewno obydwaj chcecie zabawić się moim kosztem!
– Spójrz jeszcze raz! – doradził Nowicki.
– Nic nie widzę prócz mętnej, żółtawej wody!
– A jaki kolor miał ocean wczoraj o zachodzie słońca? Tak się nim zachwycałaś! – pytał Nowicki.
– Powiedziałaś nawet, że chciałabyś mieć sukienkę w takim kolorze – dodał Tomek.
Sally klasnęła w dłonie i zawołałaŕ- Tak, tak, już sobie przypomniałam! To był kolor srebrnobłękitny!
– A jakie zabarwienie ma woda dzisiaj? – cierpliwie indagował Nowicki.
– Brudnożółte!
– No, nareszcie! – mruknął Tomek. – Czy jeszcze w dalszym ciągu sądzisz, że nie warto było przyglądać się oceanowi?
– Hm, więc chodzi wam o zmianę zabarwienia wody? A co to oznacza?
– A to właśnie, że Amazonka mówi nam: dzień dobry! – z humorem wyjaśnił Nowicki.
– To już naprawdę jesteśmy w Brazylii?
– Tylko jedną nogą, sikorko! W tej chwili znajdujemy się o jakieś trzysta, czterysta kilometrów od stałego lądu, ale mimo to już żeglujemy po wodach Amazonki – wyjaśnił marynarz.
– Tak, tak szanowna pani! – utyskiwał Tomek. – Od kiedy poświęciłaś się archeologii, geografia poszła w kąt!
– Nieprawda! Podstępni jesteście obydwaj. Najpierw zagadujecie mnie o sukienkach, a potem naśmiewacie się, że nie znam geografii.
– Widzisz, brachu, oberwaliśmy! – śmiał się kapitan.
– Zaraz jeszcze bardziej się zawstydzicie, bo już wszystko sobie przypomniałam. Słuchajcie! Amazonka, zwana również Królową Rzek, ma źródła w Andach Peruwiańskich. Długość jej wynosi pięć tysięcy pięćset kilometrów, jest więc trzecią pod względem długości rzeką na Ziemi, a pod względem wielkości dorzecza i zasobów wody, pierwszą [57]. No, co teraz powiecie?!
– Przede wszystkim dodam, że w olbrzymim dorzeczu Amazonki można by zmieścić połączone dorzecza Nilu i Missisipi. Amazonka oraz rzeki tworzące jej dorzecze przepływają przez co najmniej połowę kontynentu Ameryki Południowej. Poprzez Rio Negro i Casiquiare, jedną z najbardziej znanych na świecie rzek bifurkujących [58], Amazonka bifurkuje z Orinoko, a przy wysokim stanie wód również łączy się przez rzekę Guapore z dorzeczem Paragwaju.
[57] Trzy najdłuższe rzeki na Ziemi to: Nil w Afryce o długości 6671 km, posiadający dorzecze 2870 tyś. km2 z rzeką źródłową Kagerą, która uchodzi do Jeziora Wiktorii i stamtąd wypływa jako Nil Wiktorii; Missisipi w Ameryce Pomocnej, mająca z Missouri długość 6418 km i o dorzeczu 3275 tyś. km2 oraz Amazonka o długości 5500 km z dorzeczem 7050 tyś. km2.
[58] Bifurkacja – rozdzielenie się rzeki na dwa lub kilka ramion, które dalej płyną nawet w zmiennych kierunkach i należą do różnych dorzeczy. Rzeki bifurkujące występują na nizinnych, bagnistych terenach, przy bardzo małym spadku rzek. Zmiany kierunku spływu wód w tych rzekach zależą od stanu wody, ilości opadów, śniegu, kierunku wiatrów itp.