ГАРТЭНЗ’Ё
Хлапчук, я не сцярплю твайго нахабства!
Б’ЯНКА
Сіньёры, ваша спрэчка крыўдна мне
Тым больш, што я не запрадана ў рабства
Нікому з вас, і мне самой відней,
З чаго пачаць, чым кончыць. Я не школьнік,
Якому трэба пернік і дубец.
Я вольны ваш слухач, а не нявольнік,
Вось лаўка.— Вы сядайце на канец,
Вазьміце лютню, падкруціце струны;
Адольвайце святыню са святынь —
Навуку. Сядзьце тут, філосаф юны,
I мы з гадзінку пагрызём латынь.
ГАРТЭНЗ’Ё
Мне — што? Брынь-брынь, і ўсё, а вы ці скора?
ЛЮЧЭНЦ’Ё
Пацерпіць, не гарыць. Ты знай — круці.
Б’ЯНКА
ЛЮЧЭНЦ’Ё
Вось тут, сіньёра.
«Hic ibat Simois, hic est Sigeia tellus;
Hic stelerat Priami regia celsa senis»[18].
Б’ЯНКА
ЛЮЧЭНЦ’Ё
«Hic ibat» — як я ўжо гаварыў вам раней: «Simois» — я, Лючэнц’ё, «hic est» — сын Вінчэнц’ё з Пізы; «Sigeia tellus» — пераадзеты, каб дабіцца вашай любові; «hic stelerat» — а той Лючэнц’ё, каторы сватаецца да вас, «Priami» — мой слуга Траньё; «regia» — выдае сябе пад маім імем; «celsa senis» — каб мы змаглі абдурыць старога Панталоне[19].
ГАРТЭНЗ’Ё
Сіньёра, інструмент ужо ў парадку.
Б’ЯНКА
ГАРТЭНЗ'Ё іграе.
ЛЮЧЭНЦ’Ё
Паплюй на смык ды пачынай спачатку.
Б’ЯНКА
Чарга за мной. Чытаю пераклад: «Hic ibat Simois» — я вас не знаю; «Hic est Sigeia» — я вам не давяраю; «hic steteraf Priami» — асцерагайцеся, каб ён нас не падслухаў; «regia» — не забывайцеся: «celsa senid» — не адчайвайцеся.
ГАРТЭНЗ’Ё
(Іграе.)
ЛЮЧЭНЦ’Ё
Што ж, дармавата, Але нізы гугнявяць.
ГАРТЭНЗ’Ё
Не нізы,
А нізкі чмут махлюе зухавата.
(Сам сабе.)
Ён не шкаляр, а лысы чорт з лазы.
Шальмоўнік хоча мне наставіць рогі.
Знай, іжыца, вучоны кавалер,—
Падгледжу, падцікую — бачаць богі,—
Заб’ю, скалечу д’ябла!
Б’ЯНКА
(гадае на пальцах)
Вер не вер,
А ўсё ж не верыцца.
ЛЮЧЭНЦ’Ё
Аякс таксама
Па дзеду называўся Эакід[20].
Не сумнявайцеся.
Б’ЯНКА
Скажу вам прама,
Паколькі ў вас такі вучоны від
I вы настаўнік мой,— я мушу верыць.
Даволі жартаў.— Ліч’ё, ваш урок.
Прашу вас жарты жартамі і мерыць,
Вам не сакрэт: дзяўчына — вецярок.
ГАРТЭНЗ’Ё
(да Лючэнц'ё)
Вы можаце ісці. Так, так, да стрэчы!
Гармонія — не трохгалосы хор.
ЛЮЧЭНЦ’Ё
Не будзем педантычныя, сіньёр.
Я пачакаю збоку і, дарэчы,
Панаглядаю.
(Сам сабе.)
Мілы музыкант,
Здаецца мне, таксама закаханы.
ГАРТЭНЗ’Ё
Сіньёра, прызнаюся: я — педант;
Педант у поўным сэнсе — не загана.
Вы мусіце дакладна пераняць
Маю ігру, мой метад браць акорды,
I да таго, як струны зазвіняць
Пад пальчыкамі, вы павінны цвёрда
Азы мастацтва знаць, запомніць гаму.
I я вас запэўняю: метад мой —
Дакладная і поўная праграма
Майстэрства, віртуознасці самой.
Ён не раўня шаблону ў гэтай сферы —
Па ім вучыцца, нібы піць віно.
Вось тут ён выпісаны на паперы.
Б’ЯНКА
Але ж я гаму ведаю даўно.
ГАРТЭНЗ’Ё
Вы не знаёмы з гамаю Гартэнз’ё.
вернуться
«Тут працякала рака Сімоіс; тут Сігейская зямля; тут стаяў высокі палац старога Прыама».
(Радкі з паэмы Авідзія «Гераіды»)
вернуться
Панталоне — тыпаж з італьянскай камедыі, праставаты, пацешны стары.
вернуться
Эакід (грэч. міфалогія) — герой, удзельнік Траянскай вайны; праславіўся сваёй сілай і храбрасцю. У міфалогіі вядомы таксама пад імем Аякса.