Тры камедыі

ТРАНЬЁ

Не божкай, а бяжы, калі сказалі.

Б'ЁНДЭЛА выбягае.

Сіньёр Баптыста, мы праводзім вас.
Прашу. Вы ўжо прабачце — не чакалі:
Закускі мала — толькі сальцісон.
Затое ў Пізе мы развяжам торбы.

Выходзяць ТРАНЬЁ, ПЕДАНТ і БАПТЫСТА.

Вяртаецца Б’ЁНДЭЛА.

Б’ЁНДЭЛА

Гэй, Камб’ё!

ЛЮЧЭНЦ’Ё

Ну чаго ты, пустазвон?

Б’ЁНДЭЛА

Заўважылі, як Траньё вам падморгваў?

ЛЮЧЭНЦ’Ё

Дык што?

Б’ЁНДЭЛА

Сто; ён пакінуў мяне тут, каб разжаваць вам сэнс і сутнасць яго знакаў і кіўкоў.

ЛЮЧЭНЦ’Ё

Заклінаю, растлумач!

Б’ЁНДЭЛА

Не заклінайце, а слухайце. Стары карась Баптыста клюнуў і яго пацягнулі; ён цяпер зводзіць рахункі з падробным бацькам падробнага сына.

ЛЮЧЭНЦ’Ё

Ну дык што?

Б’ЁНДЭЛА

Яшчэ раз сто — з вас. Вам належыць вывесці яго дачку на вячэру.

ЛЮЧЭНЦ’Ё

Далей?

Б’ЁНДЭЛА

Не далей, як у царкву святога Лукі. Стары канонік у любы час гатовы да вашых паслуг.

ЛЮЧЭНЦ’Ё

А што з гэтага?

Б’ЁНДЭЛА

Вось гэтага я не ведаю; а толькі, як на мой розум, за тог. пакуль яны будуць заняты фальшывым забеспячэннем, вам варта было б забяспечыць яе за сабой cum privilegio imprimendum solum[22]. Хутчэй тупайце ў касцёл, захапіце з сабою псаломшчыка і некалькі прыстойных сведак.

Калі вы будзеце такі бязвольны,
То й не пабачыць Б’янкі вам ніколі.

(Збіраецца ісці.)

ЛЮЧЭНЦ’Ё

Паслухай, Б’ёндэла.

Б’ЁНДЭЛА

Няма калі. Я знаў адну верціхвостку, якая аднойчы выскачыла ў агарод нарваць пятрушкі, каб начыніць труса, натрапіла на нетруслівага і выскачыла замуж. Гэта і вам навука, сіньёр,— бярыце прыклад з тае дзеўкі. Да пабачэння, сіньёр, адзью! Мой гаспадар наказаў мне схадзіць у сабор святога Лукі і сказаць свяшчэнніку, каб той быў гатовы сустрэць вас з вашым апендыксам. (Выходзіць.)

ЛЮЧЭНЦ’Ё

Я ўсё змагу, чаго яна жадае,
Бо я ўсяго хачу, чаго й яна.
Сумненні прэч. Ты чуеш, маладая,
Наш лёс адзін — і воля ў нас адна.
На рызыку, як і на суд народны,
Ідзе адважны і высакародны. (Выходзіць.)

СЦЭНА V

Праезная дарога.

Выязджаюць ПЕТРУЧ’Ё, КАТАРЫНА, ГАРТЭНЗ'Ё, за імі — подбегам СЛУГІ.

ПЕТРУЧ’Ё

Хутчэй, хутчэй — да бацькі ж, у цяпло
Спяшаемся. Як месячна на полі.

КАТАРЫНА

Шчэ відна. Гэта дзённае святло.

ПЕТРУЧ’Ё

А я кажу, што месячна. Даволі!

КАТАРЫНА

Я не сляпая: сонца не зайшло.

ПЕТРУЧ’Ё

Клянуся сынам маці — сам сабою,
Сабой клянуся: што б там ні было:
Маланку, месяц, зоркі — ўсё такое,
Што свеціць уначы — я бачыць рад,
А сонца мне не трэба, я не еду.—
Гэй, ездакі, вяртайцеся назад!
Усё наперакор. Яна са свету
Мяне зжыве упартасцю ліхой.

ГАРТЭНЗ’Ё

Згаджайцеся, бо нам і не даехаць.

КАТАРЫНА

Каб недалёкі шлях, дык я з табой
Счапілася б насмерць. А так — хай вехаць,
Хай месяц, смольны корч, хай медны таз
Там свеціць — мне ўсё роўна, мне ўсё роўна.
Я больш не буду. Вось вам мой адказ.

ПЕТРУЧ’Ё

Я гавару, што месяц.

КАТАРЫНА

Праўда, поўня.

ПЕТРУЧ’Ё

Хлусня, ды гэта ж сонца, божы дар.

КАТАРЫНА

Бог з ім, з тым дарам. Мо і праўда — сонца?
А скажаце не сонца, гаспадар,
Я паўтару, бо так і трэба жонцы.
Непастаянны месяц, як і вы,
Чым назавеце, тым яму і звацца.
Цішэй вады, сіньёр, ніжэй травы
Я буду перад вамі.

22

Cum privilegio imprimendum solum (лац.). — «З выключным правам адціскаць» (друкарскі тэрмін; тут — у пераносным сэнсе).