Тры сябры пакінулі вяршыню пагорку, дзе надта вылучаліся на фоне сьветлых нябёсаў, спусьціліся павольна па паўночным схіле. Крыху не дайшоўшы ўзножжа, паселі побач адзін з адным на ссохлую траву, загарнуўшыся ў плашчы. Час цягнуўся нудотна й марудна. Халодны вецер забраўся пад апратку, нібы абшукваючы. Гімлі было ніякавата.
– Што ты ведаеш пра гэтых коньнікаў, Арагорн? – спытаў ён. – Ці ня хуткай сьмерці чакаем мы тут, пасеўшы?
– Я жыў сярод іх, – адказаў Арагорн. – Яны свавольныя, але ж і верныя, шчодрыя на словы й на справы! Дзёрзкія, але ня жорсткія, мудрыя, хоць і невукі, непісьменныя, але песьняры й знаўцы паданьняў – як калісьці ўсе нашчадкі людзей да Чорных гадоў. Ня ведаю, што адбылося зь імі апошнім часам і як ім цяпер, паміж здраднікам Саруманам і пагрозаю Саўрона. Доўга яны былі вернымі сябрамі Гондару, хоць і ня родныя ягонаму народу. У пракаветную даўніну Эёрл Малады прывёў іх з поўначы. Яны, напэўна, радзіна Бардынгам з Долу ды Беарнінгам зь Ліхалесься, сярод якіх шмат трапляецца высакарослых і сьветлавалосых, як і рахірымы. Так ці гэтак, оркаў яны ня любяць.
– Гэндальф казаў: паводле чутак, яны сплочваюць даніну Мордару, – узгадаў Гімлі.
– Я таму веру ня болей за Бараміра, – адказаў Арагорн.
– Неўзабаве спраўдзім, – абвесьціў Ляголас. – Вершнікі набліжаюцца.
Нарэшце й Гімлі пачуў далёкі часты пошчак капытоў. Вершнікі, кіруючы па сьледзе, павярнулі ад ракі й набліжаліся да пагор'я. Імчаліся яны як вецер.
Гукі моцных чыстых галасоў зазьвінелі над палямі. Зьнянацку абрынуўся тупат – грымотамі зь нябёсаў. Папярэдні вершнік хіснуўся ў сядле, паварочваючы ля ўзножжа пагорку на поўдзень, каб рушыць уздоўж заходніх схілаў. За ім сьледам павярнулі й астатнія – доўгі шэраг людзей у бліскучых кальчугах, людзей спрытных, прыгожых і пагрозьлівых з аблічча.
Ехалі яны на магутных конях з ганарлівымі высокімі шыямі, конях вялікіх, дагледжаных, з прычасанымі грывамі, з доўгімі хвастамі, што шоўкам плынелі па ветры. Людзі пасавалі да коней: высокія, даўгарукія й даўганогія. Ільняныя валасы выбіваліся з-пад лёгкіх шаломаў, струменілі пасмамі на ветры. Твары былі суворыя й ясныя. У руках воі трымалі доўгія дзіды зь ясеню, маляваныя тарчы віселі за сьпінамі, доўгія мечы – за пасамі, бліскучыя броні сягалі каленаў.
Скакалі парамі. Хоць раз-пораз хто-кольвек прыўставаў на страмёнах ды аглядаў навакольле, аніхто не прыкмеціў падарожнікаў, што сядзелі й ціха назіралі за імі. Харугва ўжо амаль мінула, калі Арагорн узьняўся й выклікнуў:
– Якія весткі з поўначы, вершнікі Рохану?
Зь неверагоднай хуткасьцю й спрытам коньнікі прыпыніліся, разьвярнуліся ды абкружылі сяброў. У імгненьне вока тыя апынуліся ў коле ваяроў, і кола імкліва звужалася. Арагорн стаяў моўчкі, і астатнія сядзелі нерухома, мяркуючы, як павернуцца справы.
Нечакана, бяз клічу альбо загаду, вершнікі прыпыніліся. Лес дзідаў апусьціўся, накіраваны на незнаёмцаў, а некаторыя ваяры трымалі ў руках лукі й ужо паклалі стрэлы на струны. Адзін выехаў наперад – вышэйшы за ўсіх, на версе ягонага ша лома гайдаўся сымбаль – белы конскі хвост. Наблізіўся, пакуль вастрыё ягонай дзіды не спынілася за сталу ад Арагорнавых грудзей. Той не варухнуўся.
– Хто вы такія й што робіце на гэтай зямлі? – спытаў вершнік на Агульнай мове, вымаўляючы словы на гондарскі манер, падобна як Барамір.
– Мяне клічуць Швэндалам, – адказаў Арагорн. – Я прыйшоў з поўначы. Я палюю на оркаў.
Вершнік саскочыў з каня. Аддаў дзіду другому, што пад'ехаў разам і саскочыў з каня побач, выцягнуў меч з похваў ды стаў насупраць Арагорна, аглядаючы яго ўважліва й не безь зьдзіўленьня. Агледзеўшы, загаварыў зноў.
– Спачатку я палічыў вас оркамі, але цяпер бачу, што гэта ня так. Насамрэч, мала ж вы ведаеце пра оркаў, калі гэтак на іх палюеце. Оркаў было шмат, добра ўзброеных ды хутканогіх. Калі б вы нагналі іх, самі сталі б з паляўнічых здабычаю. Аднак жа нешта дзіўнае ёсьць у табе, Швэндал, – ён зноў зірнуў на Арагорна ўважліва пранізьлівымі вачыма. – Нягодна гэтак звацца чалавеку. I вопратка твая дзівосная. Ці ты выскачыў наўпрост з травы? Як гэта мы не заўважылі вас? Ці вы – эльфскага племені?
– Не, – адказаў Арагорн, – толькі адзін з нас насамрэч эльф, Ляголас зь Ляснога каралеўства ў далёкім Ліхалесьсі. Шлях наш прайшоў праз Латлорыйн, і ягоная панна надарыла й добраславіла нас.
Правадыр рахірымаў зірнуў на яго ў большым подзіве, але вочы ягоныя пазмрачнелі.
– А, дык панна шчэ жыве ў Залатым лесе, як кажуць старыя паданьні! Няшмат хто пазьбягае яе чараў. Але ж калі яна вас добраславіла, напэўна, вы – таксама чараплёты й ведзьмакі, – вымавіўшы гэта, ён халодна зірнуў на Ляголаса з Гімлі. – А вы чаго голасу не падаяце, маўчуны?