(нанята на хлушчу сабе), -
штодзённа распласталіся
праводнымі шляхамі
ў пушчарох лясных асоблівай сьцярожнасьцяй.
(спыняецца перад росла-нізкімі краскамі)
Які разгон жыцьця? прад кім разлічваецеся?
(прытоптвае іх заўзята)
Мужайся!.. І я мужаюся,
шляхі я тыя з радасьцяй неадагнанай,
зь недалугаў жыцьця суровага
ўмасьціць прыладжваю памостам моцна-будучым.
(уціхаміраўшысяь ня спыняе хады)
Але яно ў сутнасьці апрычонай,
паўзе неяк, паўзь мяне штодзень
паўзе смаўжом із шчыгальцамі растаўленымі,
паўзь таго, хто шчасьце носіць
людзкое ў спадяваньнях.
(устрапяняе постаць)
чаму?
І ад пытаньня ўсё цела
зрабілася змаганьнем із душой…
Для гонкі бойкі не знаходжу я,
а што знайшоў, дык багна, мо хутчэй:
далонь прыкладзеная да грудзей,
усунатая ў слой мае душы.
(стоптвае зноў напатканую краску)
… я вартавы! Ня сполахна вартаваць,
што я пакінуў дома, — дваравыя людзі там.
Дай, Божа, гартнасьць неймаверную, -
я-ж не стары яшчэ! У пушчу не вярнуся —
ўладца замку: ад сяньня і назаўтра я.
(прыпыняеццаь узіраецца: некалькі людзей
на лясной паляне будуюць немалую будоўлю)
… і вось яно! Яно бядней вянца
вясковай маладухі, або сувяцізі павуціньня
на галінах завіслыя прыцэпліва.
(ледзь узбочна глядзіць на небаь затульна)
Я — ня воўк — іду па сьцежках гушчароў сюды.
Мне люба сьцені вохкія ў лесе
шмат тоіцца ў іх напеваў іншых
у галінах выгнутых і густа-звіслых.
А чые? Спытацца не дазволю, — рупна!
Сам спытаўся дый адказваю, упятна:
— Там найбольш мае
ігліцамі й лісьцінёй спакволіліся…
Сам я сьцень, і сьцень мінаю строга
вырасьці сьцяблом пад сонцам — раям.
Але ў статак, Божа,
незадаволеных жыцьцём і задаволеных
я не паклікаю,
каб разам зрэд час атрахаць
пачуцьці свае слабасьці.
Агульным буду дзейнікам між імі:
ўлады абавязак па выбару забясьпечу…
Чую па дарозе, неспадзеўна —
вось нахабства, у маіх мясьцінах:
гукі зычныя працы цятай. Пагляджу.
(ідзе ў блізкі будоўлі й будаўнікоў)
Мір вам, працавікі!
Лядайкасьці ня кемце ў вашай працы!
Голас аднаго з будаўнікоў
Слава жаданьню шчыраму!
Хведар (выходзіць із зрубу)
Нас, ойча, блаславі
і працу нашу.
Пустэльнік (здіўленыь але з дастойнасьцяй)
Не спадзяваўся!
Не спадзяваўся ягамнасьць спаткаць тут!
Што робіш тут?
Зноў узьняўшыся на ўзгорак злыбядаў сваіх,
(ад млынара пра цябе пачуў),
надумаўся парупіцца зьліць разьліў
доляў згубленых людзей?
Ці, можа, пэўнены гняценьням сваіх дзеяў,
надумаўся сьвяцотвам сваіх дум
(паказвае на будаўнікоў)
здушыць прывольля іхнай волі: працай,
каб пралескай церпкай на іх поце
расквеціцца тады пад гоман сьцюж?
(моўкнасьць)
Маўчыш? Гутар. Адкажы — як хочаш.
Хведар
У бласлаўленьні тваім, ойча,
і добрасьць, і вясёласьць ёсьць,
і моц сьвятую спакмечваю ўдоваль.
Працы шмат натрапілася
пабудаваць будынак.
Шмат захапленьня працай
між цесьляроў…
Ойча, пабаславі ўторна
працу іхную.
Пустэльнік (схаваная абуранасьць)
Сваімі казкамі
ты рук маіх не запражэш…
(азірае будоўлюь адыходзячы, асьцерліва —
чутна)
Табе перасыпаць жарсьцвяк, пакуль жывы,
і муліцца на ім, калоцца
аж на тым сьвеце.
Вякоў падмурак — я… Амін!
Хведар (усьлед)
Пакуль што нятлённы я.
Жыву жыцьцём і працай, ойча.
Не мятляюся знаходзіць штосьці іншае.
А як памру, у дамаўё прыціснуць,
або калісьці, дзесьці,
мой прах астыгне,
і расьцярушыцца,
між прахаў даўнаакалелых…
Голас з будоўлі:
— Які бязбожны Хведар…
Хведар (сігнуў позіркна на рыштаваньніь
нямоцна)
Абдурак хлебам толькі сытны…
Ратунак у бязбожым таксама ёсьць…
Пустэльнік (зноў азіраеццаь адыйшоўшы)
Я-ж пры думках пры сваіх.
Я тору раз ужо які:
я толькі прагну людзей іншых
нарадзіць пад небам непапраўным.
(падумаўшы)
І гэта мне ўсё знаёма,
як навакольны куст,
як захад і ўсход на небасхіле,
як дрэва ў разгоністым узросьце,
прыгоства глушыць сваіх нашчадкаў.