бэбухі-скабеліны адтрапляваць із нетраў
ім зусім нялёгка.
(пераканальна)
Сярод пачварства зла майго
ў мяне няма сумленьня.
(Некаторыя госьці шчыльней падыходзяць,
гурмяцца, азіраюць распластанага Пустэльнікаь
Млынар абходна, абы сваволіць па іх узьплеччахь
а іншыя, бяз увагі, працягваюць гасьціцьь яны
вераць Млынару. Між імі чуваць: — Зь людзьмі
ўсё бывае… — Напіўся чалавек сьвяты… — Замак
мае… — А будан яго мурашкам… — Асьвяціў сябе.)
Хведар (Млынар зноў каля яго)
Мая суровая адданасьць
да дзей маіх калісьці мне вядомая.
Ды не пра гэта казаць хачу.
Пачуй: асьцярожным будзь.
Падозраньні заўсёды людзі нічаць,
куды зглядзець, хто праўду веіць
або зло…
Млынар (урыўна-ўраўнаважана)
Мне ўсё дна прыхаць іхная…
Хведар, мне дораг час.
Як песьціць мне яго
марудліва, укарадліва
ў астатку майго жыцьця?
Штодня старэю, Хведар…
Напэўна, Бог і падбожыч — джябал???
ужо зайздросьцяць — як адскароціць
мае быцьця часіны?..
… ды вось узьняты меч у дзьве рукі абхопна
не апушчу, не дазваляе розум.
Не забываюся, што было між мной і Пустэльнікам.
Я судзьдзя (назаві мяне нахабным),
што калісьці (удваіх) — ізь ім спаткаўшыся,
нязвольным быў я
асудзіць сябе.
Не зганьблю права іншых,
што быццам кропляй скропвала ад някемнасьці
ў даўменьня справядлівасьці…
(больш прыступліва)
… Хведар, чаму ня гутарыш? Кажы: — не замінаю!
Мне страхотна твая ціхінь.
Кажы, памочнік мой, не адступайся!..
Дурнымі нават словамі, зьнішчай сябе:
у іх увеціцца жыцьця бруненьне.
Хведар (унетліва)
Я гутару.
(усьмешліва)
Паветрам лішнім грудзі ўздыхнуў
сказаць табе:
калі Пустэльнік будзе жыць або ўскрэсьне,
ажэнім Ганку зь ім, -
… нам патрэбен замак.
Млынар (адводна рукой)
О, не!.. Замак?
Там бегаюць цяпер зайцы й сарны неперапалоханыя,
і лес пачаў расьці пад сьцены самыя…
Ахамянёмся, дружа, павучу:
твае патолі зайздрасьці трымай да Ганкі.
(прыбліжна да Хведара, нават не задаволіць
яго ўражаньня)
Здарылася ўжо законнае.
Будзь удзячны маёй кемлівасьці.
Нам прыпала
ніваў некалькі, ад замку недалёка,
абсяваць і блажыць
не для мяне, а дзеля цябе і Ганкі.
(спакмечвае Ганку. Млынар сам сабе:
— Не сакатаць, а кудахтаць будзе.)
Ганка (развольна рукамі, гэтак ёй не здаралася
захоўвацца ў маладым жыцьці, а наўмелася
пад час гасьцяваньня)
Ён сканаў! Гляньце на яго, памёр наш ойча!
(адзін із цымбалістаў наўмысна скінуў паліцу
на цымбалы, ён і сказаў: — Паміраем! Адразу ня
ўскросьнем! Млынар і Хведар адыходзяць ад Ганкі)
Млынар (пашанотна схінаецца да гасьцейь Хведар
ледзь адступае ад яго)
Вясёласьць, госьці, несамавітая.
Мабыць, ойча наш пакуль прыйшоў да нас гасьціць,
мёдам хмельным у замку перапіўся.
(паказна-сумна на Пустэльніка)
Чалавек памёр… а можа, не памёр?
Ведалі раней, і ведаем цяпер,
у сьвеце гэтым мы доўга ня жывём,
чым груда камянёў пад ветраком маім.
(узьнімае руку — прымеце яго разважнасьць)
Жыцьцё кароткае самі творым.
(той самы цымбаліст устае, выпівае з коўшыкаь
зноў кідае паліцу на зымбалы, торыць: — Паміраем!
Адразу ня ўскросьнем!.. Хадзем адгэтуль, брацьця,
хоць раз ігрою не стаміліся, і госьці мёду хмельнага
не дапілі… Хадзем усе адгэтуль!)
(Музыкі памалу адыходзяць, а некаторыя госьці
дапіваюць і таксама выходзяць)
Хведар (пакуль усе выходзяць. нагода больш сказаць)
Я палохаюся сябе…
Млынар, толькі імя для цябе я маю.
Не разгадвай мяне: ці быў табе дарадцам добрым…
Я палохаюся за сябе і за цябе…
Млынар
Спалохаўся? Значыць, будзеш жыць!
Хведар (настойліва)
Гэткія і сякія ўлады ўмешваюцца.
Прагнуць яны знайсьці данілу для закону.
Млынар (абы адказаць)
Ты добра падказаў.
А тады?
Наставім вушы слухаць,
і вочы вытарашчым паглядзець на зьявы.
(неахвотна, але ўпрашальна)
Хведар, ты сяньня нейкі іншы.
Паспрабуй з мною пагаджацца…
Упамінаю зноў: узаемна марылі, здаецца,
свае радасьці й дзікасьці жыцьця:
скарбамі жадомымі абвесьціць