(Eniras FRENEZULO, en fera ĉapo, pripendigita per ĉenoj kaj ĉirkaŭita per KNABETOJ.)
Knabetoj
Fera ĉapeto! Fera ĉapeto!…
Maljunulino
Forlasu lin, diabletoj. Preĝu, feliĉulo, por mi peka.
Frenezulo
Donu, donu, donu kopekon!
Maljunulino
Jen vi havas kopekon; preĝu do por mi.
Frenezulo (Sidiĝas sur teron kaj kantas):
Luno veturas,
Kateto ploras,
Frenezulo, vin levu,
Dion preĝu!
(KNABETOJ ree lin ĉirkaŭas.)
Unu el ili
Bonan tagon, frenezulo, kial do vi ĉapon ne deprenas? (frapas lian feran ĉapon). Jen, kiel ĝi sonas!
Frenezulo
Jen, mi kopekon havas.
Knabeto
Ne estas vero! nu, montru.
(Deprenas kopekon kaj forkuras).
Frenezulo (ploras)
Oni prenis mian kopekon, oni ofendis frenezulon.
Popolo
Reĝo, reĝo iras!
(Reĝo eliras el preĝejo; bojaro antaŭe disdonas al malriĉeguloj almozon. Bojaroj.)
Frenezulo
Boris, Boris! Knabetoj ofendas frenezulon.
Reĝo
Donu al li almozon! Pri kio li ploras?
Frenezulo
Knabetoj min ofendas… Ordonu ilin forbuĉi, kiel vi forbuĉis malgrandan reĝidon.
Bojaroj
Iru for, malsaĝulo! Kaptu malsaĝulon!
Reĝo
Forlasu lin. Preĝu por mi, frenezulo. (Foriras.)
Frenezulo (tuj poste al li)
Ne, ne! Oni ne povas preĝi por reĝo-Irodo: Dipatrino ne permesas.
UZURPULO, ĉirkaŭita per siaj homoj.
(Eniras rusa kaptito.)
Vi kiu?
Kaptito
Mi—Roĵnov; nobelo Moskva.
Uzurpulo
Ĉu longe servas vi?
Uzurpulo
Ĉu vi ne hontas, ke vi levis glavon
Sur min, Roĵnov?
Kaptito
Ne mia estas volo.
Uzurpulo
Ĉu vi batalis sub Sjeverskij?
Kaptito
Venis
Mi post batalo jam, post du semajnoj.
Kaptito
Forte timigita
Per perdo de batalo kaj per vundo
De princ’ Mstislavskij,—kaj li princon Ŝujskij
Alsendis al militistaro.
Uzurpulo
Kial
Devokis li en Moskvon Basmanov’on?
Kaptito
Meritojn liajn rekompencis reĝo
Per oro kaj honor’. En magistrato
Li estas.
Uzurpulo
Ĉi li estis pli necesa.
Nu, kio do en Moskvo?
Uzurpulo
Ĉu oni min atendas?
Kaptito
Dio scias;
Pri vi paroli oni ne kuraĝas.
Al unu langon, al alia kapon
Fortranĉas oni. Tia estas tempo,
Ke ĉiutage oni ekzekutas;
Malliberejoj tute jam pleniĝis;
Sur placo, kie nur tri homoj estas—
Spion’ jam tie ankaŭ ĉirkaŭsaltas,
Kaj mem regnestro en libera tempo
Sekretajn raportistojn demandadas.
Pli bone, sekve, tute jam silenti.
Uzurpulo
Ne enviinde vivas homoj moskvaj!
Nu, kaj militistaro kio?
Kaptito
Kio?
Vestita estas ĝi kaj ankaŭ sata,
Kontenta estas.
Uzurpulo
Ĉu ĝi estas granda?
Uzurpulo
Tridek miloj estas?
Kaptito
Eĉ povas vi kalkuli kvindek miloj! (Uzurpulo enpensiĝas; ĉiuj rigardas unu alian.)
Uzurpulo
Nu! kaj pri mi parolas oni kion?
Kaptito
Pri via princa moŝto oni diras,
Ke, se eĉ estus vi fripono, tamen
Bravulo.
Uzurpulo (ridante)
Tion ĉi mi en afero
Elmontros. Nu, amikoj, ne atendu
Ni princon Ŝujskij; mi vin nun gratulas:
Batalo estos morgaŭ. (Foriras.)
Polo
Batalo! Ili havas kvindek milojn,
Kaj ni apenaŭ havas dekkvin milojn:
Li freneziĝis.
Dua
Nu, amiko: polo
Eĉ sola povas venki kvincent rusojn.
Kaptito
Vi venkos! En batal’, fanfaronulo,
De unu eĉ forkuros vi rapide.
Polo
Se glavon havus vi, arogantulo,
Mi vin (montrante sian glavon) per tio ĉi ekhumiligus.
Kaptito
Ho, rusoj tute ne bezonas glavon:
Ĉu vi ne volas tion ĉi, sencerba! (Montras pugnon. Polo fiere rigardas ĝin kaj silente foriras. Ĉiuj ridas.)
UZURPULO kaj PUŜKIN. (En malproksimo kuŝas mortanta ĉevalo.)
Uzurpulo
Ĉevalo malfeliĉa! Kiel vigle
Eksaltis ĝi hodiaŭ en batalon,
Vundita min rapide kiel portis.
Ĉevalo malfeliĉa!
Puŝkin (al si mem)
Li bedaŭras
Ĉevalon, dum militistaro tuta
En polvon disbatita nun.
Uzurpulo
Aŭskultu,
Ĝi, eble, nur de vundo eklaciĝis
Kaj ĝi ripozas?
Puŝkin
Ne, ĝi malviviĝas.
Uzurpulo (iras al ĉevalo)
Ĉevalo mia! Kion fari? bridon
Forpreni kaj deseli. Malviviĝu
En liberec’. (Li deselas ĉevalon. Eniras kelkaj poloj.)
Sinjoroj, bonan tagon!
Sed kial mi ne vidas princon Kurbskij?
Hodiaŭ mi lin vidis en batalo;
Bravulon tuj ĉirkaŭis multaj glavoj,
Similaj je flekseblaj feraj spikoj;
Sed lia glavo levis sin plej supre
Kaj forta krio ĉion supersonis.
Li kie estas?
Uzurpulo
Ho, estu paco al anim’ kuraĝa!
Sed ni malmultaj post batalo restis!
Kozakoj, perfiduloj malbenitaj,
Krimuloj! vi, nur vi nin pereigis!
Eĉ tri minutojn ili ne eltenis!
Ni ilin punos: dekan mi pendigos!
Rabistoj!