— Зачараванае царства, — зрабіў здагадку Дыега Вірт, — злых чараўнікоў тут процьма.
— Паводле Галкіна, гэта калектыўны арганізм, маючы інтэлект, — нягучна вымавіў Малчанаў. — Зрэшты, так думаюць амаль усе вучоныя. І я таксама, — падумаўшы, дадаў ён.
— Вось табе тваё царства, — усміхнуўся Сташэўскі. — Гэта называецца «ўмярцвенне цудоўнай гіпотэзы агідным фактам».
Усміхнуўся і Малчанаў.
— Ну, да фактаў яшчэ далёка.
Грэхаў перадаў кіраванне камандзіру, бадзёра пацікавіўся наконт агульнага апетыту і схадзіў у адсек харчавання. Там ён зрабіў чатыры двухпавярховыя бутэрброды з тыіксам, гарачым, толькі што вырабленым, з румянай карычневай скарыначкай, дастаў з халадзільніка чатыры тубы з вінаградным і гранатавым сокам, нагрувасціў усё гэта на падносе і панёс у кабіну.
За той час танк увайшоў у паласу «лесу». Расліны дзіўных формаў, то ў выглядзе гіганцкай шапкі пушыстых блакітных нітак, то ў выглядзе мноства шароў са зблытанай «воўны» сіняга ці блакітнага колеру, раслі не густа, але дзякуючы сваім памерам стваралі ўражанне непраходных нетраў.
Сташэўскі вёў машыну амаль напрасткі, і вонкавыя дынамікі даносілі часты трэск і хруст, быццам яны трушчылі шкло.
— Крышталікі кварцу, — вытлумачыў Малчанаў, гледзячы на «дрэвы». — Незвычайная крышталізацыя, ці не так?
— Ды ўжо ж... — адгукнуўся Сташэўскі.
Праз некалькі хвілін «лес» скончыўся, і пайшла суцэльная паласа рыжай, надзвычай рыхлай глебы. Хуткасць адразу ўпала, давялося павялічыць цягавую магутнасць.
Неба пацьмянела, стала жоўтае і нагадвала цяпер смугу размытых дажджом воблакаў, што спусцілася амаль на галаву. Зыбкае і пухнатае свяціла ціхенька ўсплывала з-за невыразнай лініі гарызонту, выглядам сваім яно магло прывесці ў стан меланхоліі.
Сташэўскі ўжыў новы арыентаст, што аўтаматычна накіроўваў антэну прыёмаперадатчыка ў бок Станцыі, паспрабаваў розныя рэжымы, але канал прыёму поўнасцю перакрываўся хвалямі перашкод, а ці чуюць іх на Станцыі, яны не ведалі.
Танк скаціўся ў вузкую даліну паміж градамі крышталічных стометровых астанцоў і нырнуў у воблака кісейна-жоўтага туману, дакладней, не туману, а смугі, бачнасць у якой моцна пагоршылася. Вакол прадметаў зазіхацелі светлыя арэолы, што ўскладнялі арыентаванне.
Прыкінуўшы свае магчымасці, Грэхаў перавёў сістэму бачання на радарны зрок. На агульным экране абазначыўся нешырокі авал, у якім той жа пейзаж змяніў колеры ў самых нечаканых спалучэннях. Смуга знікла, гасячы арэол.
На карце вылічальніка ўспыхнулі каардынаты танка. Да мэты засталося трохі больш за трыццаць кіламетраў напрасткі. Яны ўжо спусціліся ў дзіўную даліну, у форме чаравіка, нармальнага чаравіка, толькі ненармальных памераў. Быццам велізарны, пяцісоткіламетровага росту дзяцюк саскочыў на планету, пакінуў два сляды глыбінёй у кіламетр і знік, загадзя пасмяяўшыся з бясплённых спроб людзей вытлумачыць форму ўпадзін ад яго валатоўскіх ног. Са Станцыі яны праглядаліся досыць выразна, і ў калідорах Грэхаў бачыў малюнкі жартаўнікоў, што намалявалі меркаваны воблік асілка. Адзін з іх быў дужа падобны на Ляваду, і, на яго погляд, гэта было не надта дасціпна.
— Стоп! — раўнуў раптам Сташэўскі страшным голасам.
Грэхаў яшчэ нічога не выявіў, але рукі самі рванулі аварыйны тормаз, танк торкнуў носам, а пад імі раптоўна загрукацела, цяжкі гул ускалыхнуў паветра, і ў метры ад гусеніц раскалолася зямля, утварыўшы трэшчыну, якая хутка расла. За хвіліну пад няспынны гул і трасенне глебы трэшчына ператварылася ў прорву, супрацьлеглы край якой на пэўны час схаваўся ў смузе барвовых выпарэнняў. У апошні раз зямля здрыганулася, і гул абарваўся. Толькі з прорвы чулася булькатанне і шыпенне, быццам у велізарнай бочцы кіпела і выпарвалася вада.
Анямеўшы, яны глядзелі на нечаканую перашкоду і маўчалі. І працяг не прымусіў сябе чакаць. У глыбіні разяўленай, як пашча, бездані штосьці рванула з аглушальным трэскам, і паўз танк праслізнулі ў нізкае неба вялізныя асляпляльныя вясёлкавыя «пухіры». Аўтаматычна спрацавалі фільтры, што пагасілі напал «пухіроў», зараўлі ўнутраныя (прабіла поле!) лічыльнікі радыяцыі танк захістала і павалакло ад прорвы.
Трэск паўтарыўся, новая серыя «пухіроў» пранеслася паўз іх, і Грэхаў паспеў ужо заўважыць, што за кожным ценем імчыцца «павуціна». Зноў «павуціны», усюдыісныя «павуціны», што чамусьці з'яўляюцца там, дзе адбываюцца падзеі! Ці гэта падзеі адбываюцца там, дзе яны з'яўляюцца?..
Грэхаў высунуў з верхняй вежы перыскоп, зазірнуў ім у прорву і ўбачыў толькі яскравае свячэнне, якое ішло з таемных глыбіняў. Свячэнне было роўнае і моцнае, і яму здалося, што там яшчэ поўна «павуцінаў», якія губляліся за смугой туманнага свячэння.