— Што, не выйшла, галубкі?
Некалькі «павуцін»-назіральнікаў тут жа ўцяклі да Горада, і, пакуль Грэхаў правяраў функцыянаванне галоўных сістэм танка, адна з іх прывалакла чорны «грыб» і ўторкнула яго вышэй па схіле варонкі. Яны пачыналі будаваць другі ланцужок «грыбоў». Усё гэта адбывалася так мэтанакіравана, што Грэхаў раптам зразумеў тых, што баранілі прысутнасць на планеце розуму. І калі ён сапраўды быў, то па ўсіх чалавечых мерках выходзіў за межы спасціжэння. Ні ён, ні людзі не разумелі адзін аднаго, і невядома было, што ж патрабуецца для таго, каб зрабіць першы крок да гэтага ўзаемаразумення. Адзінае, што вынес Грэхаў са свайго назірання, было тое, што валтузня «павуцін» каля зямнога зоркалёта паказвала на іх зацікаўленасць у ім, гэта значыцца з'явілася надзея на паспяховае завяршэнне экспедыцыі як у самім караблі, так і выратавальнай.
Пабудзіўшы Сташэўскага, Грэхаў спехам пераказаў яму ўсё, што бачыў сам, і папрасіўся размясціцца на адпачынак у кабіне. Але камандзір застаўся няўмольны, і яму, хоць і з неахвотай, давялося пайсці. Сташэўскі ж сеў за перадатчык і выклікаў Станцыю.
За бортам разгараўся дзень, быццам штампаваны па заказе, так ён быў падобны на астатнія цьмяныя дні Тартара.
За ноч «павуціны» пабудавалі яшчэ адзін ланцуг загадкавых грыбападобных цел і тэрыконаў, падвоіўшы іх колькасць. Над танкам кружылі цэлыя тры «сеткі», таму ў адчуваннях людзей пераважала пачуццё цкаванага аленя. Пра перадачы на Станцыю не было чаго і думаць. Сташэўскі сказаў толькі, што роўна а шаснаццатай паводле ўніверсальнага часу адтуль паспрабуюць праткнуць атмасферу планеты накіраваным полем і, калі ўсё адбудзецца добра, да вечара яны будуць дома.
Грэхаў машынальна агледзеў купал неба, валакністая зялёная смуга якога з цеснымі разводамі навісла гэтак нізка над галавой, што здавалася, над імі вісіць цэлая планета, закрытая слоем аблокаў, і яны звернуты да гэтай планеты нагамі ўгору. Вяршыня даволі блізкага карабля хісталася, размытая, быццам пагружаная ў струменістую ваду, і там, на кіламетровай вышыні, Грэхаў убачыў, як перасоўваецца цёмная пляма. Яна павольна плавала на адной і той жа вышыні, часам ненадоўга замірала на месцы, потым зноў апісвала кругі і петлі, нетаропка і бязмэтна.
— Што гэта над караблём? — спытаўся Грэхаў у Сташэўскага ўпаўголаса.
— Дзе?
— «Шэры прывід», — паглядзеўшы, басам сказаў Малчанаў. — Няўлоўнае і надзвычай цікавае стварэнне. Галкін неяк натыкнуўся на гравістралка, і, калі б не «шэры прывід», які падплыў у гэты момант, жывы б ён не пайшоў.
— Я чуў пра гэта, — задумліва вымавіў Сташэўскі. — Але думаў, што гэта легенда.
— Не, — суха сказаў Малчанаў. — Я быў разам з ім...
— Дык як жа... — пачаў Грэхаў, злавіў рух Сташэўскага і змоўкнуў.
Малчанаў усміхнуўся.
— Не свідруйце яго позіркам, Святаслаў, цікаўнасць яго законная. На мяне гравістралок не напаў таму, што я ў той момант знаходзіўся ў кабінеце нульхода.
Штосьці ён не дагаворваў, Малчанаў. Грэхаў зразумеў гэта па яго секундным замяшанні, але працягваць камунікатар не стаў, а распытваць далей было няёмка.
Грэхаў паспрабаваў уявіць умяшанне «шэрага прывіду» пад час нападу гравістралка (якая тады яго сапраўдная магутнасць?!), але настаў адзін з перыядаў «сну на хаду», калі яму пачыналі трызніцца дзіўныя змазаныя карціны, хутчэй за ўсё ўплыў «павуціны», яе выпраменьванні на мозг, і пэўны час давялося правесці ў змаганні з забыццём. На кожнага з іх выпраменьванне відаць, дзейнічала па-рознаму. «Добра было б параўнаць адчуванні...» — мімалётам падумаў ён.
У зоне карабля спрацавалі нейкія таямнічыя механізмы, па перыметры вакол яго вежы замільгалі надзвычай зыркія сіне-зялёныя факелы полымя, скрыўляючыя кожны раз контуры зоркалёта. Праз некалькі хвілін успышкі спыніліся. Прыборы бясстрасна адзначылі з'яўленне і змяншэнне іанізацыі, танец электрамагнітных палёў.