Іншы раз мне ўяўляецца дзіўная карціна.
Улетку, у маладзіковую ноч, калі чарадзейны сон скоўвае і сёлы на раўніне, і светлыя ставы, і кучаравы старадаўні вал, пакатым схілам, па калена ў разнатраўі, падымаюцца да магіл «царыцы» і каваля два кані — белы і гняды. Яны пачынаюць гульню на шырокай седлавіне ўзгорка, кусаюць адзін аднаго і звіняць цуглямі.
А калі пачынаюць блякнуць зоры і досвіткавы холад дакранаецца да іх чулых спінаў, коні скачуць побач па хрыбце грады і насустрач ім раскрывае свае абдымкі світанак.
Міхась Ларын. Прышлы
Пераклаў Міхась Шупенка
1. Салдаценкаў
На турбазе ўжо пяты дзень запар роў архаічны рэпрадуктар. Я ўжо пракляў усё на свеце і еў сябе поедам. Паддаўся, ідыёт, на ўгаворы супрацоўнікаў нашага канструктарскага аддзела. Асабліва Светка Нікішова, капіроўшчыца, распіналася.
— Дык вы яшчэ зусім не былі на нашай турбазе, Мікалай Мікалаевіч?
— Не быў, — адказваю.
У яе — вялізныя здзіўленыя вочы.
— Як жа гэта так, Мікалай Мікалаевіч? Шэсць гадоў робіце ў аддзеле і ні разу... Шмат страцілі. Там райскія мясціны, скажу вам. Я ўжо была двойчы. Як у казцы! А якая рыбалка! Шашлыкі — аб'ядзенне!
Добрая цаца! Паехаў у гэтую ідыёцкую глухамань. Гадзіны чатыры цягнуліся сюды ў спякоту на аўтобусе. Можа, Нікішова думала, што я на яе вока кінуў? Першы дзень ад мяне ні на крок не адыходзіла. Ну і дурніца. Ці, можа, я дурань — не ведаю. Потым адчапілася яна. У яе кавалер з'явіўся з суседняга аддзела. Шуры-муры круцяць. Ну і няхай сабе. Гэта іх інтэрас. Усе на турбазе парамі. Адзін я лішнім аказаўся. Напэўна, таму, што характар такі, не вельмі каб. А можа, што няўдачлівы. Вось і сёння спазніўся на прычал. Лодкі ўсе разабралі, і мне не было больш чаго рабіць, як тупаць пасля снедання да драўлянага доміка душыць падушку. Паваліўся на рыпучы металічны ложак дапатопнай канструкцыі. Звёў павекі, але сон не ішоў. Паспрабуйце заснуць, калі ледзь не над вухам дзень пры дні адны і тыя ж песні равуць. Нудота страшэнная.
Пакруціўшыся на панцырнай сетцы з гадзіну, я падняўся з цвёрдым намерам альбо заткнуць на гэты раз звану «рот», альбо падацца ад гэтага кашмару куды вочы глядзяць. Няхай лепш з мяне камары здзекуюцца. А камароў у гэтым годзе тут безліч. У, крывапіўцы!
Каменданта турбазы Канстанціна Іванавіча Філіпоўскага дык і шукаць не трэба было. У пастаўленага непадалёк ад кухні мангала ён адчытваў памочніцу паварыхі Клаву. Мініяцюрнае стварэнне стаяла, апусціўшы вочы перад загарэлым ледзь не да чарнаты жывоцікам Канстанціна Іванавіча. Утаропіўшы поўныя слёз вочы ў зямлю, Клава штосьці малявала на вільготным пяску кончыкам амаль дзіцячага туфліка. Я разумеў, што абыходжуся не па-джэнтльменску, але ідыёцкая музыка так мяне злавала, што я не стрымаўся. Пагрэбаваўшы правіламі прыстойных паводзін, я падышоў да Філіпоўскага і Клавы.
— Прабачце, што перапыняю вас, Канстанцін Іванавіч, — сказаў я.
Ён, схамянуўшыся, неяк адразу падцягнуў свой жывоцік, які расплыўся паверх рэменя ад джынсавых штаноў.
— Так, так, слухаю вас, Мікалай Мікалаевіч. А ты, Клава, — Філіпоўскі адразу ж перайшоў на мірны лад, — ідзі, і каб... зразумела?
Клава, убачыўшы мяне, зачырванелася, потым кіўнула галавой і затэпала сваімі таненькімі ножкамі ў бок кухні.
— Ці нельга, Канстанцін Іванавіч, каб гэты «звер» змоўк? — спытаўся я.
— Чаму нельга? Усё можна. Толькі інструкцыя, Мікалай Мікалаевіч, не дазваляе. У мяне распараджэнне наконт гэтага ёсць. Яго Кандрат Міхайлавіч падпісаў.
— А калі я вельмі папрашу?
— Цяпер, — Філіпоўскі глянуў на гадзіннік, — палова дванаццатай. Будзем круціць да паловы трэцяй. Там гадзіна на адпачынак. Няхай турысты паспяць. А потым, прабачце, ізноў. Такое распараджэнне.
Я слухаў яго гаворку і лавіў сябе на тым, што менавіта такімі катэгорыямі думае і наш намеснік дырэктара. Вось ужо выбраў сабе памочніка!
Я нічога не адказаў каменданту. Гэтага шасцідзесяцігадовага бюракрата, у якога ёсць Папера, не пераканаеш, што калі трэба — і мыш задам поўзае. Таму моўчкі прайшоў праз адчыненую брамку турбазы і накіраваўся па няпэўнай сцежцы ў бок лесу.
Каб я ведаў, што траплю ў такі пераплёт, дык лепш застаўся б на рыпучым ложку.
— Абед у нас роўна ў трынаццаць сорак пяць, — дагнаў мяне голас Філіпоўскага. — Калі ласка. Не спазняйцеся, — перакрычаў «звон» камендант.