— Вось табе і паразуменне ды творчае супрацоўніцтва!.. Камандзір, нам варта пазбавіцца ад пылу!
— Ты зглуздзіў!
— Не крычы, Якуб!.. Едка, патлумач!
— Пыл варожы людзям. Паміж намі і гэтымі крышталічнымі монстрамі няма і не можа быць нічога агульнага. Экіпаж «Ёгана Кеплера» зразумеў гэта раней за нас, таму разбіў камп’ютары і спаліў карты.
— Глупства! Нічым не абгрунтаваныя выдумкі! Пыл, як і чалавецтва, вядзе прага ведаў!
— Веды патрэбны не проста так, а для далейшага развіцця жыцця. А жыццё пылу ва ўсім адрознае ад нашага. Пылу не трэба тое, што патрэбна нам, таму што ён самадастатковы. Ягонае развіццё ідзе іншым шляхам і ў шмат разоў хутчэй, чым развіваецца Homo Sapiens. Як партнёры мы яму проста не цікавыя.
— Глупства!
— Здымайце скафандры! Звяжыцеся са мной у кают-кампаніі!
VI
— ...а цікавыя мы пылу выключна як крыніца інфармацыі. Вывучыць, каб пазбавіцца ад недасканалых камякоў халадцападобнай матэрыі з нікчэмна малым запасам энергіі і вельмі павольным тэмпам думак і рухаў.
— Едка, у цябе хворая фантазія!
— Пыл не ведае ні нашых пачуццяў, ні нашых успрыманняў. Ён проста не зразумее нашых думак. Мы прынцыпова розныя!
— Дазволю сабе не пагадзіцца!
— Колькі заўгодна! Толькі адкажы мне, Якуб, што гэта за высокаарганізаваная раса, калі для кантакту ёй патрэбна ахвяра?
— Гэта магло здарыцца выпадкова!
— Той, хто жадае ўступіць у кантакт, не стане забіваць кантакцёра, а паспрабуе зразумець яго. Я магу дапусціць, што адзін чалавек мог выпадкова стаць ахвярай, але дваццаць два... — работнік службы бяспекі паківаў галавой. — Супярэчыць усякай логіцы!
— Гэта магло быць самаабаронай!
— У лабараторыі — так. Пылу магло не спадабацца, што яго паляць плазменным разаком і паліваюць кіслатой. Але ж разгромлена ЎСЯ станцыя!.. Кажу табе як спецыяліст — людзі абараняліся!
— У нас няма доказаў, што гэта зрабіў менавіта пыл!
— Пасля нематываванага нападу на Смаляка табе неабходны яшчэ нейкія доказы?.. Па-мойму, усё зразумела і так!
— Мы здзяйсняем фатальную памылку!
— Дакладна фатальную, дазволіўшы пылу дабрацца да Зямлі!.. Як ты думаеш, што шукаў пыл у нашым камп’ютары?.. І ці так ужо развіты пыл, як ты сцвярджаеш?.. Пакуль што я бачу прымітыўную агрэсію! — пасля працяглай паўзы Гедройц працягнуў: — Яшчэ раз паўтару: пыл павінен быць знішчаны!
— Я не дам вам здзейсніць злачынства супраць чалавецтва!
— Злачынствам будзе прывезці гэту заразу на Зямлю. Мы не можам паляцець — пыл рушыць услед за намі, самастойна або з дапамогай «Слейпніра».
— Што ты прапануеш?
— Узарваць станцыю разам з пылам, камандзір!
Суднавы лекар падняўся з адкрытым ротам і круглявымі вачыма. Капітан быў здзіўлены менш — усё ж ён даўжэй ведаў Гедройца.
— Унутр нам не прабрацца, таму прапаную змясціць выбухоўку на корпусе. Нашага запасу разам з дзвюма тонамі вадкага вадароду павінна хапіць.
— Гэта ж генацыд!
— Называй гэта помстай, Якуб. Мы не знішчылі ніводнай парушынкі, а пыл забіў дваццаць тры чалавекі.
— Я буду вымушаны паведаміць камандаванню!
— Само сабой. Ты ж не так выхаваны.
— Каманда не пагодзіцца ўдзельнічаць у бойні!
— Ты ўпэўнены?.. Не!.. Няхай пыл прыме нас сур’ёзна! Людзі — не нешта, а нехта! І проста так забіваць нас не дазволена нікому!
— Ты — маньяк, Едка!
— Мне больш падабаецца, калі мяне называюць альтруістам, Якуб!
— Кінбут, ты ж не дазволіш яму зрабіць гэта? Падумай пра наступствы!
— Не хачу стаць вінаватым у гібелі дзесяці мільярдаў чалавек!
Хурда паваліўся на канапу і абхапіў рукамі галаву. Яго плечы паніклі. Раз за разам суднавы лекар паўтараў:
— Псіхі!
— Ідзі да сябе, Якуб! Адпачні! З часам зразумееш, што так будзе лепш для ўсіх.
Хурда падняўся і моўчкі пайшоў.
— Едка, збяры каманду на камандным мосціку!
— Ёсць! — па калідоры загрукаталі чаравікі работніка службы бяспекі.
На паўдарогі да каюты суднавы лекар павярнуў. Як добра, што Бянткоўскі не даў загаду зачыніць арсенал. Хурда ўзяў аўтаматычную вінтоўку і выпіў для адвагі пяцьдзясят грам размешанага з вадой медыцынскага спірту.
Да таго часу, як суднавы лекар з’явіўся на капітанскім мосціку, усе былі ў зборы. Выдатна, не давядзецца бегаць па «Слейпніры».
Гаворка капітана абарвалася на паўслове. Галовы прысутных павярнуліся да Хурды.
— Я не хачу нікога забіваць, але калі спатрэбіцца, стрэлю без ваганняў!.. Едка пісталет на падлогу! Усім падняць рукі!
— Якуб, што ты робіш?
— Усяго толькі спрабую не дапусціць канфлікту цывілізацый, капітан. Я замкну вас у кают-кампаніі, а сам уступлю ў кантакт з пылам. І на гэты раз усё атрымаецца!