Выбрать главу

W odpowiedzi Rocco zaczął przyjmować poselstwa z synem u boku i często zabierał go na konne przejażdżki do miasta, aby wszyscy mogli się przekonać, że następca tronu jest zdrowy na ciele i umyśle, Brionii zaś nie grozi powrót do rządów hierofantów. Ale ta nagła odmiana zwyczajów księcia, który wcześniej niezwykle rzadko ukazywał się wraz z dziedzicem, natchnęła łudzi jeszcze głębszą nieufnością. Wnet rozeszła się plotka, jakoby prawdziwy następca konał w ciemnicy, podczas gdy jego miejsce zajął sobowtór, wynaleziony w odległej wiosce przez siepaczy władcy, albo, co gorsza, demon obleczony przez maga w ludzkie ciało na kształt jego syna. Rocco zrozumiał, więc, że cokolwiek czyni, obraca się to na jego zgubę, i żałował wielce, że nie zabronił po prostu synowi nocnych spotkań, pozostawiając zjawę samej sobie. Teraz wszakże było już za późno, a niefrasobliwość, z jaką wystawił się na pośmiewisko, mogła go niezadługo przyprawić o jeszcze większy koszt, jako że śmiech jest często pierwszym zwiastunem buntu.

Skoro, więc nie mógł przemóc nad duchem innym sposobem, postanowił poznać jak najdokładniej żywot Arachne i przekonać się, dlaczego zmarła darzy go tak zapiekłą nienawiścią. Choć nie był wcześniej miłośnikiem ksiąg i innych starożytności, całe dnie spędzał teraz na lekturze rodzinnych zapisek, pamiętników, ksiąg magicznych i kronik, nade wszystko pragnąc odnaleźć coś, co da mu władzę nad nieuchwytnym duchem.

Tak też wpadł na trop tajemnicy, która wstrząsnęła podstawami Półwyspu i zmiotła z powierzchni ziemi Principi dell'Arazzo.

Tygodnie płynęły nieprzerwanie, zamieniając się w miesiące, a starucha nadal uparcie czepiała się życia. Skryba, który ściągnął do Brionii w przekonaniu, że spędzi tu nie więcej niż kilkanaście dni, wystarczająco dużo, by zamienić parę słów ze świątobliwą niewiastą i spisać świadectwa jej nabożnych czynów, popadał w coraz większą złość i rozgoryczenie. Wyznaczono mu komnatę tuż pod dachem, z dala od cel mniszek, i zamiast spać, nocami leżał nieruchomo, nasłuchując na dachu chrobotu stymfalid i harpii. Rankiem nie mógł zwlec się z łóżka, głowa ciążyła mu niezmiernie podczas posiłków, a w sercu budziło się zwątpienie i żal, że niepotrzebnie przybył do tego przeklętego miejsca.

Jedynie spisywanie żywotu Luany szło dobrze, choć z każdym dniem coraz mniej przypominał on wymarzone przez skrybę dzieło. Tuż przed śmiercią umysł staruszki odzyskał, bowiem dawną bystrość. Co gorsza, odkąd nazwał ją wywłoką, przeorysza zapałała niezwykłą ciekawością do dzieła mnicha i codziennie kazała go sobie sprowadzać. Jeśli czuła się gorzej, przyjmowała go w swojej celi, nie podnosząc się z łóżka, wypytywała w nieskończoność o życie w klasztorach Costa dei Gabbiani i bez opamiętania dyktowała kolejne stronice. Zabrakło na nich wszakże wspomnienia o jej zwycięskich walkach z demonami czy też katalogu wyrzeczeń i miłosiernych uczynków, co mogłoby posłużyć w przyszłości za naukę młodym mniszkom. Nie, z nieodgadnionych powodów Luana postanowiła dyktować mu historię swego przeklętego rodu oraz zdarzeń, które doprowadziły do zagłady Principi dell'Arazzo. Na początku każdego spotkania żądała, by odczytał jej wczorajszą część, toteż chcąc nie chcąc, skryba zapisywał słowa, choć w duchu uważał je za bezbożne i wszeteczne. Starał się nie wypuszczać manuskryptu z rąk, aby nie znalazł go ktoś niepowołany i plugastwo nie rozpełzło się jeszcze szerzej. Nie mógł jednak spożywać posiłków z księgą pod pachą, zbyt wiele oczu go obserwowało w refektarzu, nie był, więc pewien, czy pod jego nieobecność nie dopadł jej jakiś sprytny kopista. Wszystko to przyprawiało go o straszliwe męki i wyrzucał sobie, że oto przyczynia się do zachowania pamięci o świecie, który ze wszech miar powinien zostać zapomniany.

Kiedy już bez reszty podupadał na duchu, wybawienie przyszło z zupełnie nieoczekiwanej strony. W magicznej burzy, którą rozpętały po śmierci Principi dell'Arazzo zwycięskie demony, zniszczał akwedukt doprowadzający do miasta wodę z górskich źródeł. Większość studni wykopanych za murami dla biedoty i marynarzy z portu, pokryły gruzy albo też ich wody zatęchły i stały się niezdatne do picia. Przez długi czas nieliczni ocalali mieszkańcy chwytali w beczki deszczówkę i dopiero, kiedy powstał klasztor, Luana rozkazała wykopać na jego dziedzińcu nową studnię. Własną dłonią wskazała miejsce, gdzie należy to uczynić, a skoro robotnicy zeszli na odpowiednią głębokość, z dna trysnęła woda o słodkim, orzeźwiającym smaku i kryształowo czysta. Odtąd wszyscy, którzy tylko zapragnęli, mogli z niej czerpać do woli i o świcie wiele kobiet stało z dzbanami pod klasztornym murem, czekając na otwarcie wierzei.

Aż pewnego ranka woda okazała się zatruta. Niewiasta, która zaczerpnęła jej jako pierwsza, upiła kilka łyków i padła martwa, zanim jeszcze wyszła z opactwa. Pospiesznie uczyniono próbę i napojono osła woziwody, który rozprowadzał pełne beczki po okolicy. Zwierzę skonało, a studnię zabito natychmiast deskami, aby na nikogo więcej nie ściągnęła zguby.

Mniszki zataiły nieszczęście przed opatką z lęku, że zgryzota dodatkowo nadwątli jej i tak słabe ciało. Jako że pora była sucha, kto tylko mógł, wyjechał do krewnych lub poprosił o gościnę w okolicznych monasterach. Dla pozostałych wodę sprowadzono na wozach z najbliższego źródła, które było oddalone o pół dnia drogi.

Skryba, który początkowo upatrywał w tym nieszczęsnym zdarzeniu widomego znaku gniewu Pana, po kilku dniach zrozumiał, że nadarza mu się wyśmienita sposobność, by wreszcie uwolnić się od staruchy i jej obmierzłych wspomnień. Odczekał, aż siostra służebna wyjdzie na chwilę z komnaty, by zwilżyć ręcznik, którym ocierano twarz cierpiącej, i wówczas niezobowiązująco napomknął o trapiącym klasztor nieszczęściu. Na darmo jednak wyglądał w twarzy ksieni oznak przestrachu. Luana przyjęła nowinę tak obojętnie, że przelotnie pomyślał, iż zdrzemnęła się znowu i wcale go nie usłyszała. Ale kiedy służebnica wróciła, opatka otwarła swe niewidzące oczy i od razu wiedział, że stara strega znów wywiodła go w pole.

– Woda w studni jest nieczysta, czy tak? – odezwała się suchym, starczym głosem Luana.

Siostra rzuciła skrybie pełne wyrzutu spojrzenie.

– Tak, matko – odparła cicho. – Chciałyśmy oszczędzić ci wiedzy o tej zgryzocie.

– Niepotrzebnie zgoła. A teraz sprowadźcie mnie na dół. No, nie ociągaj się, dziecko – dorzuciła zdumiewająco raźnym głosem. – Moje krzesło. Szybko!

Mniszka bez zwłoki podreptała w kąt komnaty, gdzie stało wyściełane krzesło na kółkach, sporządzone specjalnie dla opatki przez rzemieślników z Brionii. Luana przywołała skrybę i z jego pomocą uniosła się z posłania. Jej palce zacisnęły się na jego ramieniu jak szpony i przez chwilę czuł kwaśny, dławiący zapach choroby. Z trudem ukrył grymas obrzydzenia. Na szczęście dotyk nie trwał zbyt długo, zakonnica zaraz podtoczyła krzesło i mógł się bezpiecznie cofnąć do pulpitu, gdzie spoczywał cenny manuskrypt. Ale starucha od razu to spostrzegła.