Мікола Арочка
* * *
Чытае Купалу дзядзька Васіль…
Шумок аціхае ў зале.
А ў голасе —
Колішніх столькі сіл!
Стары ажывае ў запале!
Даўно не чытаў…
“Паміж пустак, балот…”
О, тайна старога кургання!
Хвалюеш, дзівуеш
Колькі ўжо год,
Заходзячы ў наша дыханне…
Радкі адстаяліся ў сэрцы даўно.
Вучыў іх за плугам. Свядома.
Калісь тут на ўскраі стаяла гумно.
І пахла ўмалотам салома.
А люду вячэрняга — больш чым снапоў
На даўнім бядняцкім току…
Рука, нібы ўзважвае золата слоў
І цэп уздымае высока…
Вяртае ўладна той час сюды
Ад плуга аратых, падпаскаў.
І вочы ўзбуджанай грамады
Вільготным запальвае бляскам.
Чытае Купалу стары малацьбіт.
А грудзі ўжо дыхаюць цяжка.
Ды чую, як гупае час-барацьбіт
Па мне і сягоння цяжка.
* * *
Я ўваходжу ў Купалаву раку —
Вочы ад глыбінь-віроў сінеюць.
Ёсць рачулкі:
Абмялеюць,
Стравянеюць…
Рэчышча Купалава —
На быстраку!
П’ю я,
Прыпадаючы нагбом.
Мне, нібы прычасце,
Віравая хваля,
Варажу над песні тайніком,
Як дзяўчаты колісь
На Купалле.
На быстрынь пускаю
Дум вянок:
Выплыве ці ўтопіцца?
Не знаю.
Нашы песні,
Кожны свой радок
Перад часам
Паўнаводдзем вашым вывяраю!
Алег Лойка
Сосны Купалы
Мы — сосны Купалы, з-над вольнай Арэсы,
Іван Дамінікавіч, дзе вы?
Чакаем, чакаем… О колькі абтрэслі
Шылля мы і шышак над светам!..
Чакаем…
Не нож нас падсочвае востры,
А жыць без цябе мы не можам:
З табой, для цябе ж мы шумелі, як сёстры,
Цяпер жа — і слова не зложым.
Ракеты, і лайнеры, і сцюардэсы,
І юркі між зор спадарожнік,
Ці чуеце, мы, з па-над вольнай Арэсы,
Чакаем Купалу трывожна!..
Няўжо нас за сёстраў ніхто не прымае?..
Няўжо болей вераць радарам?
Няўжо хоць адзін з іх, як мы, успрымае
Нячутных маланак удары?..
Няўжо і спапелімся дзеля прагрэсу,
А ты не захіліш, Купала?..
Мы ж — сосны твае, з па-над вольнай Арэсы,
Чаму ж не ідзеш, як бывала?
Няўжо, як і нас, і цябе, родны браце,
Адолелі дзесьці нягоды?..
Ды будзем чакаць мы, ды будзем чакаць мы
Заўсёды, заўсёды, заўсёды!..
На вуліцы Янкі Купалы ў Слоніме
Родны мой горад, спрадвечны горад,
Памяць чыя глыбей, чым твая?
Дай скалынуць твае радасці, гора,
Дай перажыць іх з табой удвая!
Госцем калі тут Купала быў:
Вулкі твае яго не забылі,
І ён жа іх, пэўна, нідзе не забыў.
Чуў ты біццё яго сэрца, горад,
Хвалямі Шчары думы ўздымаў:
Усю Беларусь абдымаўшы, як мора,
Ён і цябе, горад мой, абдымаў.
Бачыў ты погляд яго, цёплы, зоркі,
У сонца ўлюбёны, лён і зязюль,
Ціха каціў з заімжэлых пагоркаў
Горкай нядолі былое слязу.
Бачыў ты рукі яго, што павольна
Мглістасць расхінвалі па-над табой,
І святкаваў ты прыход яго вольны,
Слаўны за волю сваёй барацьбой.
Бачыў, як крочыў ён, каб не запляміць
Бруку каменьчык, муру парог —
У дзевяць стагоддзяў нямую іх памяць,
Годнасць, якую ты моўчкі збярог.
Бачыў, прайшоў ён сюдой, каб застацца
Подыхам, поглядам, слыхам зязюль
У шыбах, што светла дагэтуль свіцяцца,
І на каменнях, цёплых дасюль.