— Зараз пойдзем на вакзал. Спытаю ў аднакурснікаў, — нарэшце Юзік здагадаўся сам. Паправіў шапку і пабег, шастаючы шараварамі.
Юзік вярнуўся неўзабаве і, перакідаючы клункі, панура сказаў, што Валя захварэла і што пара ўжо збірацца і ісці на вакзал. Косця пачуў у Юзікавым голасе нейкую затоенасць і няшчырасць, але не ведаў, што думаць.
3 дарогі напісаў Валі кароценькае пісьмо: пра ціхі і велічны Урал, пра тое, што Юзік ледзь не застаўся ў Чалябінску, і пра свой сум і невясёласць. Аддаў яго на пошту ў невялікім запыленым гарадку, адкуль студэнты раз’язджаліся ў саўгасы, і, седзячы ў трускім кузаве паўтаратонкі, што бегла ўжо каторую гадзіну, узнімаючы густое і цяжкае воблака шэрага пьілу, па гарачай пустэльнай стэпавай дарозе, наракаў на сябе, што зрабіў кепска. «Нашто пісаць, нашто марнаваць час і дарэмна вярэдзіць сэрца. Хіба ж не сказала яна мне, што збіраецца замуж... Як я не ведаю сораму, як няма ў мяне ні гонару, ні сумлення...» — I ён расціраў спацелай рукою запылены твар.
— Дзяўчаткі, дзяўчаткі, чэснае слова, Косця з вамі хоча пацалавацца!.. — паказваў на замурзанага Косцю і крычаў, заходзячыся ад рогату, Жвір.
— Няхай спачатку памыецца — весела адказаў дзявочы голас.
Гэты жарт і смех перабілі Косцевы думкі, ён павесялеў, ажыў, нават паспрабаваў усміхацца.
Думкі пра Валю прыходзілі штодзень, штохвіліны. Ад іх не было дзе падзецца, іх не адганяла знямога, яны не знікалі і тады, калі да непрытомнасці хацелася спаць. Косця думаў, што іх прыглушыць цяжкая праца: ён папрасіўся на цэнтральны ток разгружаць пшаніцу. Тут было цяжэй як дзе. 3 брыгады сюды ішлі машыны за машынай, — пшаніцу, здаецца, чэрпалі з мора. Да полудня залацістыя бурты, што пахлі свежымі булкамі, вунь як хутка раслі. Але пасля полудня пачыналі балець рукі, ад болю ныла спіна.
Тады Жвір звычайна прасіўся:
— Перадыхнем, хлопцы. Так доўга не пацягнеш. — Ён вытрасаў з-пад майкі зерне і садзіўся.
Юзік моўчкі выпускаў з рук шуфлік, але слушна падказваў:
— Выгрузім гэтую машыну і пойдзем піць ваду.
На чацвёрты дзень Жвір застаўся ў брыгадзе пералапачваць пшаніцу. А вечарам Юзік, паліваючы Косцю на рукі, смяяўся дробненькім смехам і расказваў:
— Чуў, як Пецька пералапачваў пшаніцу? Схаваўся за бурты і праляжаў, кажуць, цэлы дзень, пішучы там нейкі нарыс. Можа, нас пахваліць, га?
Косця думаў схадзіць да брыгадзіра, сказаць, што дваім зацяжка — столькі машын. Але Юзік адгаварыў:
— Хлопцаў у нас болей няма. Пашлюць зноў Жвіра. I нам бадай што ўсё роўна — з ім ці без яго. А дзяўчыну браць...
Дваім і на самай справе было цяжка. Вечарам яны прыязджалі на стан, як пабітыя.
Іншы раз, калі нанач у неба выходзіў белы месяц, — памочнік брыгадзіра, каржакаваты чарнявы малдаванін выносіў з вагончыка баян. Тады дзяўчаты, падбухтораныя Пецькам, беглі ў палатку цэлым гуртам і, не даўшы нават Юзіку павячэраць, выводзілі яго пад пахі на валейбольную пляцоўку. Юзік упіраўся, наравіўся, але праходзіў некалькі кругоў рухавай полькі, знарок узнімаючы цэлую хмару пылу, і ішоў спаць.
Пазней з’язджаліся шафёры, і каторы з іх, не баючыся, што пасадзіць акумулятары, уключаў фары, — лепшых танцаў не трэба.
Косця глядзеў на гэтую вясёласць другіх, успамінаў Валю, адчуваў, што ўвесь вечар не знойдзе сабе месца, і, не разбіраючы дарогі, падаваўся адзінотаю ў стэп.
Высока ў небе свяціўся Млечны Шлях. Кругом на небасхіле міргалі агнямі камбайны. Скрозь пахла сухім пяском і свежым іржышчам. Шэрая, без канца і краю, роўнядзь абуджала ў душы хараство і лёгкасць. I Косцю думалася, як было б добра, каб сюды прыехала яна, Валя, была разам з ім у гэтую дзіўную ноч, што так мякка ляжала над стэпам без малюсенькага павеву ветру.
У такія хвіліны яго запаланяла нейкая пяшчота да Валі, і ён адчуваў, што любіць Валю, любіць моцна, аж да болю ў сэрцы.
Аднойчы Косця вярнуўся ў палатку, пабольшыў у лямпе кнот і сеў за стол, напісаў Валі доўгае, аж на чатыры старонкі, пісьмо.
Прайшоў месяц, другі, але адказу не было. Косця знайшоў вольны час, сабраў у брыгадзе ўсю пошту і паехаў на цэнтральную сядзібу, спадзеючыся, што ў гэты дзень абавязкова ад Валі атрымае пісьмо.
Пісьмы былі амаль усім. Юзіку нават два. А Косцю... Ён папрасіў бялявую дзяўчыну паглядзець яшчэ раз. Яна ператасавала тоўстую калоду пісем, падняла на яго вочы і развяла рукамі:
— Няма.
Косця выйшаў з пошты, як што згубіўшы, і накіраваўся на цэнтральны ток, адкуль павінна была ехаць машына ў першую брыгаду, і напаткаў Пецьку Жвіра.
— Прабач, не маю часу... — задыхаўся ад беганіны Жвір. — Спяшу на пошту. Званіць у абком камсамола. Мяне заўтра за граматамі пасылаюць. Хочаш, і табе дам. Нябось, заслужыў.