— У часы майго юнацтва мы ўсе браліся за рукі і, стаўшы ў кола, спявалі тую песню Бэрнса… — працягнула лэдзі Лора. — “Старую дружбу і любоў забыць і не тужыць…” * Мне заўсёды здавалася, што гэта вельмі кранальна.
* “Старую дружбу і любоў забыць і не тужыць…” — першыя радкі верша Роберта Бэрнса “За дружбу!”, якую традыцыйна спяваюць пасля таго, як гадзіннік праб’е пачатак новага году. Радок узяты з перакладу, зробленага Язэпам Семяжонам (зборнік “Вам слова, Джон Ячмень!”, 1983).
Іўшэм затрывожыўся.
— Ох, Лора, не трэба, — прамармытаў ён. — Не тут.
Ён пачаў мераць крокамі гасцёўню (астатнія сядзелі на месцах), потым запаліў яшчэ адну лямпу.
— Я ляпнула глупства, — sotto voce* прамовіла лэдзі Лора, — і нагадала яму пра беднага містэра Кейпла. Дарагая, вам не надта горача ля каміна?
* Ціхім голасам
Элеанор Портал рэзка страпянулася.
— Дзякуй. Я трошкі адсуну крэсла назад.
Які ў яе быў цудоўны голас! Адзін з тых нізкіх і прыглушаных галасоў, водгукі якіх надоўга застаюцца ў памяці, падумаў містэр Сатэртуэйт. Цяпер яе твар закрываў цень. Шкада.
Па-ранейшаму схаваная ценем, яна спытала:
— Містэр Кейпл?
— Але. Раней гэтым домам валодаў ён. Ён застрэліўся — ох, ну, вы ж ведаеце! Добра, Том, дарагі, калі не хочаш, я не буду пра гэта расказваць. Безумоўна, для Тома гэта было вялікае ўзрушэнне, бо акурат тады ён быў тут. І вы былі — праўда, сэр Рычард?
— Усё правільна, лэдзі Лора.
І тут стары дзядоўскі гадзіннік у куце зарыкаў, захрыпеў, астматычна засоп і ўрэшце прабіў дванаццаць.
— Шчаслівага Новага году, Том, — сам сабе прабуркатаў Іўшэм.
Лэдзі Лора задуменна адклала вязанне.
— Вось мы і сустрэлі Новы год, — адзначыла яна, гледзячы на місіс Портал. — І што вы, мая дарагая, пра гэта думаеце?
Элеанор Портал тут жа ўскочыла на ногі і легкаважна адказала:
— Спаць і толькі спаць!
“Яна зусім збляднела, — падумалася містэру Сатэртуэйту, і ён таксама падняўся, каб заняцца падсвечнікам. — Раней яна не была такой бледнай”.
Ён запаліў свечку і перадаў яе місіс Портал з забаўным і трошкі старамодным паклонам. Падзякаваўшы, яна ўзяла свечку і пачала марудна падымацца наверх.
Раптам у містэра Сатэртуэйта з’явілася вельмі дзіўнае жаданне — пайсці за ёй і ў чымсьці пераўпэўніць. Яго не адпускала незразумелае адчуванне, што ёй пагражае нейкая небяспека. Але жаданне знікла, і містэру Сатэртуэйту зрабілася сорамна. Ён разнерваваўся. Падымаючыся сходамі, яна не зважала на мужа, але цяпер нечакана павярнула галаву і паглядзела на яго доўгім запытальным позіркам. У ім была такая сіла, што містэр Сатэртуйэт адчуў сябе ніякавата.
Ён заўважыў, што жадае гаспадыні добрай ночы з некаторай трывожнасцю.
— Спадзяюся, Новы год і праўда будзе шчаслівым, — сказала лэдзі Лора, — але мне здаецца, што палітычная сітуацыя не абяцае нават найменшай пэўнасці.
— Цалкам з вамі згодны, — сур’ёзна кіўнуў містэр Сатэртуэйт, — цалкам згодны.
— Застаецца спадзявацца, — тым самым тонам працягнула лэдзі Лора, — што першы наш госць будзе з цёмнымі валасамі. Вы ж ведаеце гэтую прыкмету, містэр Сатэртуэйт? Не? Вы мяне здзіўляеце. Калі першы, хто ў новым годзе пераступіць парог, будзе брунэтам, ён прынясе дому шчасце. Божа, спадзяюся, у маім ложку не будзе чагосьці ўжо вельмі жахлівага! Дзецям нельга давяраць — з іх энергія так і б’е.
Пахітаўшы галавой, поўнай кепскіх прадчуванняў, лэдзі Лора велічна паплыла ўверх па лесвіцы.
Пасля сыходу жанчынаў крэслы пасунуліся бліжэй да адкрытага каміна, у якім палалі дровы.
— А цяпер кажыце, колькі каму, — гасцінна скамандаваў Іўшэм, паказваючы прысутным на графін з віскі. Калі кожны выказаўся, размова вярнулася да забароненай раней тэмы.
— Вы ж ведалі Дэрэка Кейпла, містэр Сатэртуэйт? — пацікавіўся Конвэй.
— Трохі ведаў.
— А вы, Портал?
— Ніколі з ім не сустракаўся.
Адказ містэра Портала прагучаў так рэзка і злосна, што містэр Сатэртуэйт здзіўлена зірнуў на яго.
— Цярпець не магу, калі Лора пачынае гэтую тэму, — ціха сказаў Іўшэм. — Як вы ведаеце, пасля трагедыі гэты дом купіў адзін вялікі фабрыкант, а праз год з’ехаў — штосьці яму тут не спадабалася. Потым пра дом хадзіла мноства бязглуздых чутак — што тут водзяцца прывіды і ўсё такое, — і таму месца займела кепскую рэпутацыю. І калі Лора ўпэўніла мяне высоўвацца ад Заходняга Кідлбі, яна, канечне ж, планавала пасяліцца ў гэтым раёне, а знайсці прыстойнае жытло было нялёгка. Ройстан патаннеў — вось я і набыў яго. Усе гэтыя прывіды — звычайная лухта, але ўсё адно не надта прыемна жыць у доме, дзе ўсё нагадвае пра твайго старога сябра, які застрэліўся. Бедны Дэрэк — мы так і не даведаліся, чаму ён гэта зрабіў.