Ірэн з Мішэлем былі аднолькавыя, як два партрэты аднаго мастака. Як люстры, пастаўленыя насупраць адна адной.
Уорвік пераводзіў погляд з Ірэн на Мішэля, з Мішэля на Ірэн, але эфект падабенства не знікаў. Яны былі аднолькавыя: вочы, вусны, нос, нават выраз твару — блізняты не бываюць такімі падобнымі. «Гэта не ёсць адбітак чалавека» — невядомы Мастак, пэўна, быў геніяльны: некалькімі ўзмахамі пэндзля, нябачнымі для недасведчанага мазкамі фарбы ён здолеў адрозніць мужчынскі твар ад жаночага. Вакол твараў Мішэля і Ірэн неставала толькі карцінных рам і аўтографа Аўтара ў правым ніжнім куточку.
Уорвік пераводзіў позірк з яе на яго, з жонкі — на мужа, як у дзіцячай гульні «Знайдзі дзесяць адрозненняў». Ён апусціў вочы і ўбачыў, як на клятчасты, белы з сінім абрус стала лягла Ірэніна далонь, як яе накрыла далонь Мішэля. І раптам уся стома, якая да гэтага валодала ім, саступіла месца зайздрасці да чужога шчасця. Гэтая зайздрасць сціснула сэрца, але адразу Уорвіка накрыла пякучая хваля сораму і пакаяння: гэта — цуд, жывы, цялесны Цуд, самы сапраўдны.
— Як. Як вы пазнаёміліся? — хрыплым, перарывістым шэптам спытаў Уорвік.
Ірэн паглядзела на Мішэля, Мішэль паглядзеў на Ірэн, яны ўсміхнуліся. Нібы спыталі адно аднаго без слоў: раскажам? Уорвік звярнуўся да іх з нячутнай, паспешнай, палымянай малітвай: «Калі ласка! Калі ласка, раскажыце! Дазвольце мне ведаць! Я мушу гэта ведаць. Цуд, складаная частка Сусвету, такое бывае, такое здараецца, такое здарылася з вамі — калі ласка, раскажыце! Я мушу ведаць пра гэты Сусвет усё, я мушу стварыць поўную карціну свету, я хачу ведаць, калі ласка, раскажыце, калі ласка!»
Мішэль і Ірэн адначасова быццам прачыталі ягоныя думкі, павярнуліся да Уорвіка.
— Ну дык слухай.
— Мы раскажам.
— Мы пазнаёміліся кепска.
— Непрыгожа.
— Усё пачалося дрэнна.
— Мы пазнаёміліся праз шлюбную кантору.
Апошняе Мішэль і Ірэн вымавілі ледзь не ў адзін голас, нібы адрэпеціравалі свой расказ.
Яны гаварылі так спакойна, як некаторыя людзі расказваюць сваякам пра летні адпачынак, з якога толькі што вярнуліся, расказваюць нічога не прыхарошваючы і не ўтойваючы галоўнага.
— Мы даслалі адно аднаму лістоў па пяць і вырашылі пажаніцца.
— Без разваг.
— Бо кожны меў свой план.
— Падспудны.
— Хлуслівы.
— Проста жах, мы былі такія ідыёты!
Уорвік пераводзіў вочы з Мішэля на Ірэн, з Ірэн на Мішэля; калі б ён так уважліва слухаў настаўнікаў у школе, ён быў бы цяпер акадэмікам.
— Мішэль разлічваў, што яму дадуць Нобелеўскую прэмію міру! — Ірэн і Мішэль усміхнуліся, напэўна, гэта быў сямейны жарт. — За тое, што прытуліў ды ўзяў на ўтрыманне дзіця з іншага свету!
— Я цешыўся з таго, што такая прыгожая жанчына будзе цалкам залежаць ад мяне!
— А я проста хацела паехаць у яшчэ іншую краіну. Мне было ўсё адно, хто ад каго будзе залежаць. Я хоць за чорта лысага замуж выйшла б!
— Колькі нам было гадоў тады?
— Па дваццаць сем.
— Не, калі пазнаёміліся — дваццаць шэсць.
— А калі ажаніліся — дваццаць сем.
— Мы трэці год разам.
— Усяго толькі.
— Здаецца, як учора.
— Не, як сто гадоў таму.
Уорвік пракаўтнуў астылую каву: перасохла ў горле.
— А як вы. Як вы. даведаліся?
Мішэль і Ірэн пераглянуліся.
— На другі дзень.
— На трэці.
— Ты забыўся.
— Добра; на трэці.
— Ты мяне не ўразіў.
— Ты мяне спалохала.
— А ты ўвесь час маўчаў.
— А потым ты пацягнула мяне ў Луўр.
— Гэта ты прапанаваў.
— І ты рыдала ў Луўры, як немаўлятка.
— Няпраўда.
— Ну добра, ты плакала.
— Добра, я плакала.
— У зале, там дзе старагрэчаскія скульптуры. ты спынілася перад нейкаю Афінаю — там так многа гэтых Афін, проста мармуровы лес.
— Цемрашал!..
— Я іх цяпер таксама люблю. А ты спынілася перад адной Афінай.
— Яна рабіла рукамі вось так, — Ірэн узняла рукі над сталом, прыўзняла вочы, каб паказаць мармуровую жанчыну.
— Вось так рабіла рукамі. А ты спынілася. І стала плакаць. У цябе шчокі былі мокрыя. Ты на мяне забылася. Ты так глядзела на гэтую Афіну.