Выбрать главу

Раніца на другі дзень. Дзяўчына, павярнуўшыся да брата, кажа:

— Вайна. Нешта яна доўга не пачынаецца.

Проста ў яе была наіўная надзея, што калі пачнецца вайна, дык адразу адбудзецца пераацэнка каштоўнасцей, увага людзей сканцэнтруецца не так на твары, як на страўніку, не так на вонкавай форме, як на жыцці. Брат, здавалася, зразумеў прыхаваны сэнс пытання і адказаў абыякава:

— Дзіва што доўга... Ды на заўтра нават угадаць надвор’я не могуць.

— Ага, калі б так проста было дазнацца, што будзе заўтра, дык гадалкі асталіся б без хлеба.

— Ведама. Вазьмі вайну — толькі пасля таго, як яна пачнецца, дазнаешся, што яна пачалася.

— I праўда. Калі загадзя ведаць, што вытнешся, ніхто б ніколі не выцяўся.

Тое, што пра вайну гаварылася так абыякава, быццам ад некага чакалі пісьма, было горка, стварала цяжкую атмасферу.

Але на вуліцах няма нічога, што прадказвала б аднаўленне правоў страўніка і жыцця. Кінакамера дзеля дзяўчыны гойсае па вуліцах, але адно, што ёй удаецца падмеціць, — гэта празмерная сквапнасць, бязлітаснае растрачванне жыцця. Бяздоннае мора выкідных газаў... Незлічоныя будоўлі... Гарластыя дымавыя трубы брудных, прапыленых заводаў... Імклівыя пажарныя аўтамабілі... Страшэнная штурханіна ў мясцінах забаў і на распрадажах... Няспынныя званкі ў паліцэйскім участку... Бясконцы лямант тэлевізійнае рэкламы...

Урэшце дзяўчыне здаецца, што болей няма ў яе сілы чакаць. Што далей нельга чакаць. Тады гэтая дзяўчына, якая ніколі нічога не прасіла, стала ўмольваць брата паехаць з ёю куды-небудзь далёка-далёка (хоць раз у жыцці). Брат адразу заўважыў, што яна робіць націск на слове «жыццё» болей, чым на слове «раз», ды ён лічыў, што не мае права пакідаць сястру адну, другога выйсця не было, і ён, кіўнуўшы, згадзіўся, бо любіць — значыць раздзяляць гора.

I вось праз некалькі тыдняў брат і сястра едуць. Змрочны пакой у правінцыйнай гасцініцы выходзіць да мора. Сястра з усяе сілы стараецца, каб скалечаная палавіна твару аставалася ў цяні і брату была відна толькі прыгожая палавіна, завязвае валасы стужкаю, яна незвычайна жывая, радасная. Яна гаворыць, што мора бяздушнае, а брат адказвае, што гэта няпраўда, што мора — выдатны апавядальнік. Але яны разыходзяцца толькі ў гэтым. Ва ўсім астатнім, нават у самых дробязях, у іх была згода, быццам у закаханых, кожнае слова ў іх набывала двайны сэнс. Узяўшы ў брата цыгарэту, дзяўчына спрабуе курыць. Іх узбуджанасць пераходзіць у прыемную стому, і яны кладуцца побач на пасцелі. Праз акно, якое пакінулі яны адчыненае, каб можна было ўбачыць месяц, сястра назірае, як адна за адною падаюць залатыя кроплі і заліваюць мяжу паміж морам і небам. Яна загаварыла да брата, але той не адказвае.

Назіраючы, як падымаецца месяц, падобны на спіну залатога кіта, дзяўчына чакала ўсё нечага, але, адразу ўспомніўшы, што яны паехалі да мора, каб спыніць чаканне, паклала руку брату на плячо, стала трэсці яго, стараючыся разбудзіць, і прашаптала:

— Ты мяне не пацалуеш?

Брат дужа разгубіўся, каб і далей прыкідвацца, што спіць. Прыплюшчыўшы вочы і гледзячы на празрысты, быццам фарфор, сястрын профіль, ён не меў сілы аблаяць яе, але і не мог, ведама, выканаць такую просьбу. Аднак сястра не адступалася.

— Заўтра ж можа быць вайна... — упрошваючы, задыхаючыся, заклінаючы, шаптала яна, усё набліжаючы і набліжаючы губы да яго губ.

Так адчайнае разбурэнне забароны спараджае няпоўнае згаранне паміж двума поршнямі, якія працуюць не ў такт, — паміж злосцю і жаданнем. Любоў і агіда... Пяшчотнасць і імкненне забіць... Згода і адказ... Ласка і пабоі — падзенне, якое ўвесь час паскараецца, забаўляючыся з непрымірымымі страсцямі, падзенне, што адразае дарогу назад... Калі назваць гэта бессаромнасцю, дык хіба хоць хто-небудзь з іх пакалення можа не быць уцягнуты ў падобную бессаромнасць?