Вышаўшы з цяснін Кардыльераў, атрад Гленарвана сустрэўся перш за ўсё з вялікай колькасцю пясчаных дзюн, якіх у Патагоніі завуць «мёданос». Дзюны, калі карэнні раслін не ўмацоўваюць іх, робяцца падобнымі на сапраўдныя пясчаныя хвалі, якія перакачваюцца з месца на месца пры кожным подыху ветра. Пясок іх незвычайна дробны, і вецер лёгка падымае яго ў паветра цэлымі хмарамі, утвараючы часам нават сапраўдныя смерчы, якія падымаюцца вельмі высока. Відовішча гэтае адначасова было прыемным і непрыемным. Было цікава назіраць, як смерчы імчацца па раўніне, налятаючы адзін на адзін, рассыпаючыся дашчэнту і ў адзін момант зноў падымаючыся. Непрыемнасць заключалася ў тым, што ад шматлікіх мёданос у паветры вісеў вельмі дробны пясчаны пыл, які залазіў у вочы і ў рот, як-бы шчыльна іх не закрывалі.
Увесь час, пакуль дзьмуў паўночны вецер, гэта значыць значную частку дня, падарожнікі назіралі гэты фенамен. Тым не менш атрад ішоў уперад, не прыпыняючыся, і к шасці гадзінам вечара Кардыльеры, на адлегласці сарака міль, здаваліся ўжо толькі чорнай палоскай на гарызонце, якую ледзь можна было разгледзець скрозь смугу тумана.
Падарожнікі стаміліся, зрабіўшы такі вялікі пераход. Яны радасна сустрэлі вестку аб часе адпачынку. Прывал зрабілі на беразе рэчкі Неуквем, парожыстай, з каламутнай вадой, якая імкліва цячэ між высокіх чырвоных берагоў. Некаторыя географы называюць Неуквем Рамід і Камоэ. Яка пачынаецца з азёр, вядомых толькі індзейцам, і не даследавана яшчэ географамі.
За гэтую ноч і назаўтра не здарылася нічога, пра што можна было гаварыць. Атрад шпарка ішоў наперад. Падарожжа было прыемным і лёгкім дзякуючы добрай дарозе і неспякотнаму надвор’ю. Увечары паўднёва-заходні гарызонт зацягнулі воблакі. Гэта быў надзейны вяшчун перамены надвор’я. Патагонец паказаў географу пальцам на заходнюю частку неба і нешта сказаў па-іспанску.
— Добра, я зразумеў! — адказаў яму Паганель і, звярнуўшыся да сваіх спадарожнікаў, сказаў:— Надвор’е мяняецца к горшаму. Нам прыдзецца пазнаёміцца з памперо.
І ён растлумачыў, што памперо — частая з’ява ў аргентынскіх раўнінах. Гэта надзвычай сухі і моцны паўднёва-заходні вецер.
Талькаў казаў праўду. Ноччу з вялікай сілай пачаў дзьмуць памперо. Ён вельмі мучыў людзей, якія мелі для абароны ад яго толькі свае панчо. Коні ляглі на зямлю, і падарожнікі ўлягліся поруч з імі, згрудзіўшыся ў адну кучу.
Гленарван баяўся, што ўраган затрымае іх, але Паганель, паглядзеўшы на барометр, супакоіў яго.
— Звычайна,— сказаў ён,— памперо падымае буру, якая прадаўжаецца дні тры. У такіх выпадках ртуць у барометры падае вельмі нізка. Але калі барометр падымаецца, як цяпер, ураган хутка канчаецца. Супакойцеся, дружа мой, нас захопяць толькі некалькі шалёных шквалаў, калі можна так сказаць пра сухапутны вецер, і к усходу сонца неба будзе празрыстым і бязвоблачным.
— Вы вяшчаеце, як кніга, Паганель,— заўважыў Гленарван.
— Я і ёсць кніга, і вы можаце, калі для вас будзе патрэбна, перагортваць мяне.
«Кніга» не памылялася. Каля гадзіны пасля поўначы вецер сціх так раптоўна, як і ўскруціўся, і падарожнікі спакойна заснулі. Назаўтра раніцой усе ўсталі бадзёрымі і свежымі, асабліва Паганель; ён пахрустваў касцямі і пацягваўся, як жвавае шчанё.
Гэты дзень быў дваццаць чацвертым днём кастрычніка і дзесятым з моманту ад’езду з Талькагуано. Прыкладна сто пяцьдзесят кілометраў было яшчэ да таго месца, дзе Рыо-Каларадо перасякаецца трыццаць сёмай паралеллю. Інакш кажучы, ім трэба было патраціць тры дні на дарогу ад гэтага месца.
Увесь час падарожжа Гленарван нецярпліва чакаў сустрэчы з тубыльцамі. Ён хацеў распытаць у іх пра капітана Гранта з дапамогай патагонца, з якім, дарэчы, Паганель цяпер даволі добра мог гаварыць. Але яны ехалі па мясцовасці, дзе амаль не бывае індзейцаў, бо праезджыя дарогі, якія вядуць з Аргентынскай рэспублікі да Кардыльераў, жаць на поўначы. Таму яны не сустрэлі да гэтага часу ні вандроўных пляменняў, ні аселых, якія знаходзяцца пад уладай кацыкаў. Калі яны заўважалі на гарызонце адзінокага конніка, той хутка знікаў, відаць, зусім не жадаючы сустрэцца з незнаёмымі. Атрад, які асмеліўся забрацца ў гэтую глуш, павінен быў здавацца кожнаму падазроным як бандыту, якога павінен быў перапалохаць выгляд васьмі добра ўзброеных людзей, так і сумленнаму падарожніку, які сам меў права баяцца іх як бандытаў. Таму Гленарван ні разу не меў магчымасці распытаць ні мірных тубыльцаў, ні разбойнікаў. Ён пачаў ужо марыць хоць-бы аб сустрэчы з бандай сальтэадораў[35], нават у тым выпадку, калі-б гутарка з імі пачалася з перастрэлкі. Але хутка адно здарэнне, якое нечакана пацвердзіла правільнасць тлумачэння дакументаў, усцешыла Гленарвана і дазволіла яму не шкадаваць, што нельга атрымаць вестак пра капітана Гранта ў сустрэчных падарожнікаў.