— Kia malghentilulo estas chi tiu burdo… Ech mirige!… Ankorau li volis piki… Tamen chio estas mia — suneto, kaj herbeto, kaj floretoj.
— Ne, ho pardonu — tio estas mia! — parolis vila vermeto, suprenrampanta laulonge sur shtipo de herbeto.
La kulineto konsideris, ke la vermeto ne scias flugi kaj ekparolis pli kuraghe:
— Pardonu min, vermeto, vi eraras… Mi ne malhelpas vin rampi, do vi ne disputu kun mi!
— Bone, bone… Sed vi nur ne tushu mian herbeton. Mi ne shatas chi tion, mi devas konfesi. Tro multaj el vi flugadas chi tie. Vi estas popolo malserioza, sed mi estas serioza vermeto… Mi diras malkashe: chio apartenas al mi. Jen mi surrampos sur herbeton kaj ghin formanghos; enrampos mi en kian ajn floreton mi volos kaj ankau formanghos ghin. Ghis revido!…
Post kelkaj horoj la kulineto sciis chion, nome, ke krom suno, blua chielo kaj verda herbeto ekzistas ankorau la koleraj burdoj, la seriozaj vermoj kaj la diversaj pikiloj sur la floroj. Unuvorte, shi eksentis grandan chagrenon. La kulineto ech ofendighis. Efektive, shi estis certighinta, ke chio apartenas al shi kaj estas kreita por shi, sed aliaj opinias tion saman. Ne, tio estas ne vera… ne povas esti!
Flugas la kulineto pluen kaj vidas… akvon.
— Nu, chi tio estas ankau mia! — gaje ekpepis shi. - Mia akvo… Ha, kiel estas gaje! Tie chi estas la herbeto, la floretoj.
Dume al la kulineto flugas renkonte aliaj kulinetoj.
— Bonan tagon, fratino!
— Bonan tagon, bonulinoj! Ja mi jam ekenuis flugadi sola. Kion vi faras chi tie?
— Ni ludas, fratino! Venu do al ni. Che ni estas gaje… Chu vi antau nelonge naskighis?
— Nur hodiau… La burdo preskau pikis min; poste mi vidis vermon. Mi opiniis, ke chio estas mia, sed ili diras, ke chio estas ilia.
Aliaj kulinetoj trankviligis la gastinon kaj invitis shin ludi kune. Super la akvo la kulinoj ludis kolone: ili turnadas, flugadas, pepadas. Nia kulineto ech malfacile spiras pro ghojo kaj hodiau tute forgesas koleran burdon kaj seriozan vermon.
— Ha, kiel bone!… - murmuretas shi kun ravo. - Chio estas mia: kaj suneto, kaj herbeto, kaj akvo. Pro kio aliaj koleras, mi entute ne komprenas. Chio estas mia, sed mi neniun malhelpas vivi: ili chiuj flugadu, zumadu, gaju. Mi permesas…
Finis la kulineto ludi kaj gaji kaj sidighis por ripozi sur marcha kariko.[2] Necesas ja ripozi, efektive. La kulineto rigardas, kiel gajas shiaj fratinetoj; subite alflugas pasero; de kie nur li ekaperis? Tiel ege li preterflugis, kvazau jhetita shtono.
— Ha! Ho! — ekkriis la kulinetoj kaj disflugis chiuflanken.
Kiam la pasero forflugis, mankis tuta deko da kulinetoj.
— Ha, rabisto! — mallaudis la maljunaj kulinetoj. - Tutan dekon li mormanghis…
Chi tiu estis pli malbona, ol la burdo. La kulineto komencis timi kaj kashighis kun aliaj junaj amikinoj ankorau pli profunde en la marcha herbo. Sed chi tie alia malbono; du kulinetojn formanghis la fisho, du aliajn — la rano.
— Kion do signifas tio? — miris la kulineto. - Chi tio estas vere tute nebona… Ja neeble estas vivi. Ha, kiaj malbonuloj!
Bone, ke estis multe da kulinetoj kaj neniu rimarkis la malpliighon. Nu, alflugis ankorau novaj kulinetoj, kiuj jhus naskighis. Ili flugadis kaj pepadis:
— Chio estas nia… Chio estas nia…
— Ne, ne chio estas nia, — ekkriis al ili nia kulineto. - Ekzistas ankorau la koleraj burdoj, la seriozaj vermoj, la malbonaj paseroj, la fishoj kaj la ranoj. Estu singardemaj, fratinoj!
Cetere, venis la nokto, kaj chiuj kulinetoj kashighis en la kanoj, kie estas tiel varme. Disshutighis la steloj sur la chielo, suprenighis la luno, kaj chio rebrilis en akvo.
Ha, kiel estis bone!
— Mia luno, miaj steloj, — pensis nia kulineto, sed shi diris tion al neniu: oni ja povus ech tion chi forpreni…
Tiel pasigis la kulineto la tutan someron. Multe shi gajis, sed ankau estis multe da malagrablajhoj. Dufoje preskau glutis shin la lerta hirundo; poste nerimarkeble alshtelighis la rano, — nu, ja multajn malamikojn havas la kulinetoj! Tamen, estis ankau ghojoj. La kulineto renkontis alian kuleton, kun viraj lipharetoj, kiu diris:
— Kiel bela vi estas, kulineto… Vivu kun mi…
Kaj ili ekvivis kune, tute bone ekvivis. Chiam kune: kien iris unu, tien iris la alia. Kaj ech ili ne rimarkis, kiel la somero pasas. Komencighis la pluvoj, la malagrablaj noktoj. Nia kulineto naskis ovetojn, kushigis ilin en densan herbon kaj diris:
— Ho, kiel mi estas laca!
Neniu vidis, kiel la kulineto mortis. Nu ja, shi ne mortis, sed nur ekdormis por la vintro; en printempo shi revekighos kaj denove vivos.
Kiel vivis la lasta musho
Kiel estis gaje somere… Ha, kiel estis gaje! Ech malfacile estas, rakonti chion lauorde… Kiom da mushoj estis — miloj; ili flugadis, zumis, gajis… Kiam naskighis la malgranda musheto, ghi ordigis siajn flugiletojn, — al ghi ankau farighis gaje. Tiel gaje, tiel gaje, ke ech neeble estas prirakonti. Plej interesa estis tio, ke de matene oni malfermadis chiujn fenestrojn kaj pordojn — en kiun fenestron vi volas flugi, en tiun flugu!
— Kia bona estajho estas homo! — rimarkis la malgranda musheto, flugante de fenestro al fenestro. - Ja por ni estas faritaj la fenestroj, kaj oni malfermas ilin ankau por ni. Tre bone, sed precipe, gaje…
Ghi milfoje elflugis en ghardenon, sidis tie sur verda herbeto, kun plezuro rigardis florantan siringon, delikatajn folietojn de tilio, disvolvinta siajn burghonojn, kaj florojn sur florbedoj. Ghardenisto, ghis nun nekonata de ghi, jam antaue prizorgis chion. Ha, kiel bona li estas, tiu chi ghardenisto! La musheto ankorau ne estis naskighinta, kiam li jam chion preparis, chion, kio estas necesa por la malgranda musheto. Chi tio estis des pli miriga, ke li mem ne sciis flugi kaj iradis kun granda malfacileco, — li iom shancelighis kaj paroladis tute nekompreneble.
— Kaj de kie nur aperas chi tiuj malbenitaj mushoj? — murmuretis la bona ghardenisto.
Kredeble, li, malfelichulo, parolis tion chi simple pro envio, char li sciis nur surfosi bedojn, displanti florojn kaj survershi ilin per akvo, sed li ne povis flugi. La juna musheto intence ronde flugadis super la rugha nazo de la ghardenisto kaj treege tedis lin.
Homoj ghenerale estas tiel bonaj, kaj chie ili faras diversajn plezurojn precipe al mushoj. Ekzemple, Helenjo matene trinkis lakton, manghis panon kaj poste petis de onklino Olga sukeron, — tion chi shi faris nur por lasi al mushoj kelkajn gutojn da elvershita lakto kaj chefe — pecetojn da pano kaj sukero. Nu diru, kio povas esti pli bongusta ol tiuj chi pecetoj, precipe kiam oni flugadis tutan matenon kaj malsatighis?… Sed la kuiristino Paulinjo estis ankorau pli bona ol Helenjo. Shi chiumatene iris intence por mushoj al magazeno kaj alportis de tie mirige bongustajn ajhojn: viandon, iafoje fishon, kremon, buteron, — unuvorte, la plej bona virino en la tuta domo. Shi perfekte sciis, kio estas necesa por mushoj, kvankam shi ankau ne sciis flugi, kiel la ghardenisto. Tre bona virino, unuvorte!…
Kaj la onklino Olga? Ho, chi tiu virino, shajne, vivis speciale nur por mushoj… Shi per siaj propraj manoj malfermis chiumatene chiujn fenestrojn, por ke estu al mushoj pli oportune enflugi, kaj kiam pluvis au estis malvarme — shi fermis la fenestrojn, por ke mushoj ne malsekigu siajn piedetojn kaj ne malvarmumu. Poste la onklino Olga rimarkis, ke mushoj tre shatas sukeron kaj berojn, pro tio shi komencis chiutage kuiri berajn konfitajhojn. La mushoj certe tuj divenis, por kio chio estas farata, kaj pro dankemo rampis rekte en la pelveton kun bera konfitajho. Helenjo ankau tre volonte manghis konfitajhon, sed la onklino donadis al shi nur unu au du kulerojn da ghi, por ne senigi la mushojn. Char mushoj per unu fojo ne povas elmanghi chion, la onklino Olga konservis la restajhon de l' konfitajho en vitraj skatoloj (tial ke ghin ne elmanghu musoj, al kiuj konfitajho tute ne konvenas); kaj poste shi elmetis ghin chiutage al la mushoj, kiam shi trinkis teon.