Выбрать главу

Покончив с сущностью моего языка, я привожу несколько образцов интернациональной речи, для того чтобы читатель мог проверить всё сказанное выше:[3]

I. Patr|o ni|a.

Patr|o ni|a, kiu est|as en la ĉiel|o, sankt|a est|u Vi|a nom|o, ven|u reĝ|ec|o Vi|a, est|u vol|o Vi|a, kiel en la ĉiel|o, tiel ankaû ŝur la ter|o. Pan|o|n ni|a|n ĉiu|tag|a|n don|u al ni hodiaû kaj pardon|u al ni ŝuld|o|j|n ni|a|j|n kiel ni ankaû pardon|as al ni|a|j ŝuld|an|t|o|j; ne konduk|u ni|n en tent|o|n, sed liber|ig|u ni|n de la mal|ver|a, ĉar Vi|a est|as la reg|ad|o, la fort|o kaj la glor|o etern|e. Amen!

II. El la Bibli|o

Je la komenc|o Di|o kre|is la ter|o|n kaj la ĉiel|o|n. Kaj la ter|o est|is sen|form|a kaj dezert|a, kaj mal|lum|o est|is super la profund|aj|o, kaj la anim|o de Di|o si|n port|is super la akv|o. Kaj Di|o dir|is: est|u lum|o; kaj far|iĝ|is lum|o. Kaj Di|o vid|is la lum|o|n, ke ĝi est|as bon|a, kaj nom|is Di|o la lum|o|n tag|o, kaj la mal|lum|o|n Li nom|is nokt|o. Kaj est|is vesper|o, kaj est|is maten|o — unu tag|o. Kaj Di|o dir|is: est|u firm|aĵ|o inter la akv|o, kaj ĝi apart|ig|u akv|o|n de akv|o. Kaj Di|o kre|is la firm|aĵ|o|n kaj apart|ig|is la akv|o|n kiu est|as sub la firm|aĵ|o de la akv|o kiu est|as super la firm|aĵ|o; kaj far|iĝ|is tiel. Kaj Di|o nom|is la firm|aĵ|o|n ĉiel|o. Kaj est|is vesper|o, kaj est|is maten|o — la du|a tag|o. Kaj Di|o dir|is: kolekt|u si|n la akv|o de sub la ĉiel|o unu lok|o|n, kaj montr|u si|n sek|aĵ|o; kaj far|iĝ|is tiel. Kaj Di|o nom|is la sek|aĵ|o|n ter|o, kaj la kolekt|o|j|n de la akv|o Li nom|is mar|o|j.

III. Leter|o.

Kar|a amik|o!

Mi prezent|as al mi kia|n vizaĝ|o|n vi far|os post la ricev|o de mi|a leter|o. Vi rigard|os la sub|skrib|o|n kaj ek|kri|os: «ĉu li perd|is la saĝ|o|n?! Je kia lingv|o li skrib|is? Kio|n signif|as la foli|et|o, kiu|n li al|don|is al si|a leter|o?» Trankvil|iĝ|u, mi|a kar|a! Mi|a saĝ|o, kiel mi almenaû kred|as, est|as tut|e en ord|o.

Mi leg|is antaû kelk|a|j tag|o|j libr|et|o|n sub la nom|o «Lingv|o inter|naci|a». La aûtor|o kred|ig|as, ke per tiu lingv|o oni pov|as est|i kompren|at|a de la tut|a mond|o, se eĉ la adres|it|o ne sol|e ne sci|as la lingv|o|n, sed eĉ ankaû ne aûd|is pri ĝi; oni dev|as sol|e al|don|i al la leter|o mal|grand|a|n foli|et|o|n nom|at|a|n «vort|ar|o». Dezir|ant|e vid|i, ĉu tio est|as ver|a, mi skrib|as al vi en tiu lingv|o, kaj mi eĉ unu vort|o|n ne al|met|as en ali|a lingv|o, tiel kiel se ni tut|e ne kompren|us unu la lingv|o|n de la ali|a. Respond|u al mi, ĉu vi efektiv|e kompren|is kio|n mi skrib|is. Se la afer|o propon|it|a de la aûtor|o est|as efektiv|e bon|a, oni dev|as per ĉiu|j for|o|j li|n help|i. Kian mi hav|os vi|a|n respond|o|n, mi send|os al vi la libr|et|o|n; montr|u ĝi|n al ĉiu|j loĝ|ant|o|j de vi|a urb|et|o, send|u ĝi|n ĉiu|n vilaĝ|o|n ĉirkaû la urb|et|o, ĉiu|n urb|o|n kaj urb|et|o|n, kie vi nur hav|as amik|o|j|n aû kon|it|o|j|n. Est|as neces|e ke grand|eg|a nombr|o da person|o|j don|u si|a|n voĉ|o|n — tian post la plej mal|long|a temp|o est|os decid|it|a afer|o, kiu pov|as port|i grand|eg|a|n util|o|n al la hom|a societ|o.

IV. Mi|a pens|o.

Sur la kamp|o, for de l'mond|o, Antaû nokt|o de somer|o Amik|in|o en la rond|o Kant|as kant|o|n pri l'esper|o. Kaj pri viv|o detru|it|a Ŝi rakont|as kompat|ant|e, — Mi|a vund|o re|frap|it|a Mi|n dolor|as re|sang|ant|e.
* * *
«Ĉu vi dorm|as? Ho, sinjor|o, Kial tia sen|mov|ec|o? Ha, kred|ebl|e re|memor|o El la kar|a infan|ec|o?» Kio|n dir|i? Ne plor|ant|a Pov|is est|i parol|ad|o Kun fraûl|in|o ripoz|ant|a Post somer|a promen|ad|o!
* * *
Mi|a pens|o kaj turment|o, Kaj dolor|o|j kaj esper|o|j! Kiom de mi en silent|o Al vi ir|is jam ofer|o|j! Kio|n hav|is mi plej kar|a|n — La jun|ec|o|n — mi plor|ant|a Met|is mem sur la altar|o|n De la dev|o ordon|ant|a!
* * *
Fajr|o|n sent|as mi intern|e, Viv|i ankaû mi dezir|as, — Io pel|as mi|n etern|e, Se mi al gaj|ul|o|j ir|as… Se ne plaĉ|as al la sort|o Mi|a pen|o kaj labor|o — Ven|u tuj al mi la mort|o, En esper|o — sen dolor|o!

V. El Heine'.

En sonĝ|o princ|in|o|n mi vid|is Kun vang|o|j mal|sek|a|j de plor|o, — Sub arb|o, sub verd|a ni sid|is Ten|ant|e si|n kor|o ĉe kor|o.
* * *
De l'patr|o de l'vi|a la kron|o Por mi ĝi ne est|as hav|ind|a! For, for li|a sceptr|o kaj tron|o — Vi|n mem mi dezir|as, am|ind|a!»
* * *
— «Ne ebl|e!» ŝi al mi re|dir|as: «En tomb|o mi est|as ten|at|a, Mi nur en la nokt|o el|ir|as Al vi, mi|a sol|e am|ar|a!»

VI. Ho, mi|a kor'.

Ho, mi|a kor', ne bat|u mal|trankvil|e, El mi|a brust|o nun ne salt|u for! Jam ten|i mi|n ne pov|as mi facil|e Ho, mi|a kor'!
* * *
Ho, mi|a kor'! Post long|a labor|ad|o Ĉu mi ne vink|os en decid|a hor'! Sufiĉ|e! trankvil|iĝ|u de l'bat|ad|o, Ho, mi|a kor'!

III.

Я кончил анализ главных свойств моего языка; я показал, какие удобства он доставляет изучившему его; я доказал, что успех его не находится ни в какой зависимости от отношения общества к нему, что он действительно имеет право называться интернациональным языком, если бы даже никто на свете и слышать о нём не хотел; что он действительно даёт всякому изучившему его возможность объясняться с лицом какой угодно нации, лишь бы это лицо было грамотным. Но язык мой имеет ещё другую цель: не довольствуясь интернациональностью, он должен сделаться ещё всемирным, т. е. добиться того, чтобы большинство грамотного мира умело свободно говорить на нём. Рассчитывать на поддержку общества в достижении этой цели — значило бы строить здание на самом шатком фантастическом основании, ибо огромное большинство общества не любит ничего поддерживать и хочет, чтобы ему давали всё готовым. Поэтому я старался найти средства добиться цели независимо от поддержки общества. Одно из этих средств, которое я изложу подробнее, составляет нечто вроде всемирного голосования.

вернуться

3

В переписке с лицами, владеющими уже интернациональным языком, равно как и в сочинениях, назначенных исключительно для подобного рода лиц, чёрточки между частями слов могут быть опускаемы.