Слова былога франтавіка працуе разам з касманаўтам і рабочым, дапамагае закаханаму сказаць самае запаветнае, яно нясе варту на мяжы і ў салдацкім нарадзе. Паэтычна па сваёй дакладнасці гучаць сухаватыя радкі з вайсковай газеты:
«Сёння агітацыйная работа праходзіла незвычайна... Пільная змена варты ўважліва слухала камсгрупорга М. Землядуху. ён чытаў. Чытаў вершы з невялікага зборніка Анатоля Вялюгіна «Сіні верас» і вершы Мусы Джаліля «Барбары» і «Ваўкі». Чытаў пра хлопчыка, які далёка ад роднай вёскі, што засталася пад фашысцкім ботам, сумуе па маці. ён працуе на ўральскім заводзе па вытворчасці тапкаў. I на адной з машын хлопчык піша: «Вярні маю родііую вёску Суніцы!» I танк з баямі, нібыта замоўлены ад варожых снарадаў, ідзе па зямлі, вызваляючы гарады і сёлы» [1] Сяржант А. Валошын стараўся пераказаць змест хрэстаматыйна-непаўторнай вялюгінскай балады, якую на адным з пісьменніцкіх пленумаў поўнасцю працытаваў у сваім палкім выступленні народны пісьменнік Беларусі Янка Брыль. Але і сяржант, які ў заключэнні выказаў упэўненасць, што пасля чытання вялюгінскіх вершаў дзень варты пройдзе з адзнакай «выдатна», закончыў допіс вершамі:
Мара Маякоўскага, каб «да штыка прыраўнялі пяро», збылася ў часе вайны і ў мірны дзень на варце вернасці.
Нездарма тонкі знаўца паэзіі Рыгор Бярозкін зазначаў, што ў «Баладзе аб уральскім танку»: «...ёсць чарадзейства існага, тая натуральнасць простых рэчаў, простага радка і слова, чым так моцна ўзрушаюць «Хлопчык і лётчык» Купалы, «Гранада» Святлова, «Смерць піянеркі» Багрыцкага. Тут гісторыя гаворыць з намі даходлівай чалавечай мовай, голасам хлопчыка з беларускай вёскі Суніцы».
Анатоль Сцяпанаў сын Вялюгін. У словах гэтых і гісторыя недалёкая, і сённяшні дзень з дасягненнямі і чаканнямі нашага прыгожага пісьменства, у прыватнасці самага нервовага цэха — паэзіі.
Майстра майстры называлі і называюць па імені, па-сяброўску: Толя. Пятрусь Броўка — узнёсла і ласкава-таропка; Аркадзь Куляшоў — з хітрынкай, што на імгненне задумалася; Максім Танк — з упэўненай радасцю, гулка; Пімен Панчанка — з заклапочанай журбой, прачула. Як цяпер помніцца красавіцкае ранне, калі чытаў Аркадзь Куляшоў канчатковы варыянт «Хамуціуса» Анатолю Вялюгіну, а той, па-змоўніцку ўсміхнуўшыся, зазначыў: «На мне ўсе, як на сабаку, вершы правяраюць...»
Не магу забыцца і першую сустрэчу з Анатолем Вялюгіным не ў рэдакцыі, не ў пакоі, а ў радасным яднанні з прыродай.
...Пасівелы валун па-старэчы грэе застылы бок. Хвалюецца агонь-вальнадумец. Спорна зорацца іскры. Вечарэе ў ваколіцах Мінскага ўзвышша. А валуноў тут багата. Як аселыя салдаты даўно забытых армій, засталіся яны векаваць яшчэ з часін нашэсця ледавіка.
Агонь з паганскай натурай — без ахвяры не можа. Анатоль Вялюгін падкідвае ламачча. У гэтую звечарэла-паганскую цішыню ўцёк ён ад рэдакцыйнай мітусні, ад тлуму розных паседжанняў...
Такой спелай парой хораша гутараць развага са сталасцю, крамянее радок, важкім кожнае слова робіцца.
...Усё лета сёлетняе галубам раскошна было ў высокім блакіце... А яны, заручаныя з вышынёй, яшчэ на роднай Сенненшчыне, дзе лугам сенна, нябёсам зорна, а баравому рэху паўторыста,— трапяткім крылом юначай трывогі паклікалі заядлага галубятніка ў захмар'е. А захмар'е нядоўга было спакойнае. Вайна паклікала ў авіяцыйную школу. Былі баі на Волзе. Пра той час радкі:
Паэт уволю зазнаў жахі вайны і таму не хоча нагружаць імі чытача, ён знарок адцягвае ўвагу на журавіны, на чарнапалую тайгу, па белае воблака. Як сапраўдны мужчына, усе пакуты і ўсе невыносныя болі бярэ на сябе.
Воблака маленства нядоўга калыхала летуценні. Крылы апаліла вайна. Толькі песня, па-юнацку крылатая, памужнела. I паслы крылатай мары — галубы жывуць у вершах і ў паэмах Анатоля Вялюгіна. Крылатая пошта звязвае яго з галубятнікамі ў многіх кутках не толькі Беларусі. Упершыню прывёў мяне, нядаўняга выпускніка універсітэта, Анатоль Вялюгін на світальны Юбілейны рынак і паказаў галубоў. Трэба было бачыць, як гарэлі вочы ў паэта, як рука далікатна і ўпэўнена трымала дзіўнавокае воблачка. Давяраў і мне патрымаць у руках голуба, нібы ўтрапёны верш. I супала так, што пасля дзесяць гадоў жыў я па суседству з тым світальным вялюгінскім рынкам, толькі на ім пасля не было галубоў. Ці не з сабой забраў галубятнік? Толькі вершы Анатоля Вялюгіна прыляталі да мяне галубамі, нявольнікамі вышыні.