Fulmotondro
119
Batalo estas granda, mireginda!
Roland’ kaj Olivir’ fervore frapas,
Ĉefepiskop’ pli ol milfoje batas,
Kaj dek du konsilistoj rapidegas,
Kaj Francoj kontraŭbatas ĉiuflanken…
Po cent kaj po mil, Idolanoj mortas.
Jes! kiu ne forkuras ne evitos
La morton! Nepre ili ĉiuj mortas.
Sed Francoj perdas la plej bonajn ilojn, 1420
La hastojn fortajn kaj la lancojn tranĉajn,
Kaj la standardojn bluajn, ruĝajn, blankajn!
De glavoj ekrompiĝis ŝtala plato!
Da bravaj kavaliroj kiom mortis!
Ne vidos ili plu parencojn, patrojn,
Nek Karlon atendantan ilin tie!…
──────
Renverso stranga regas sur Francujo.
Jen estas fulmotondroj, turnoventoj,
Pluvegoj, kaj hajladoj eksterordaj!
Jen estas akraj, oftaj fulmotondroj!
Kaj (tio tute certa) jen tertremo!
120
Teruraj mirindaĵoj, fulmotondroj
Aperas antaŭsignoj en Francujo:
De la tagmez’ ĝis horo de la Vesproj,
Densega, mallumega nokto regas;
Ne brilas suno kaj ne lumas luno.
Je tia vido, oni nur ekpensas
Pri mort’; kaj tute prave, ĉar mortiĝas
Rolando, kondukinto de l’ aliaj!…
Neniam egalulo Idolanojn
Batalis kaj Reĝlandojn almilitis! Aŭdu.
Daŭrigo de Interpuŝego
121
Grandega, terurega batalado!
Per tranĉaj glavoj ĉiuj Francoj frapas.
Per sango ruĝiginte glavojn, ĉiuj
Ekkrias: «Je Munĝoj’, devizo glora!»
Forkuras Saracenoj tra kamparo.
El batalejo Francoj sekvas ilin.
Jes, certe, estis batalad’ terura! Aŭdu.
122
Malgaje kaj kolere, Idolanoj
Eliras el batalo kaj forkuras…
Sed viglaj Francoj persekutas ilin.
Vi kredus, ke kamparo drapiriĝis;
Ĉar tere kuŝas multaj Saracenoj,
Fervestoj helaj kaj kirasoj brilaj,
Rompitaj hastoj, kaj standardaj pecoj.
En la batalo, Francoj certe venkis,
Sed, ve! penad’ ankoraŭ pligrandiĝos!
Kaj Karlo iom perdos forton, gloron!
Francujo dolorege ekfrapiĝos! Aŭdu.
123
Kuraĝe kaj fervore Francoj frapas;
Po mil, po masoj Idolanoj mortis.
El cent mil, nun apenaŭ du mil vivas. 1440
Ĉefepiskop’: «Bravuloj estas niaj,
› Nenie ia Reĝo havas tiajn!
124
Rolando estas brava kavaliro,
Kaj Olivir’ kaj dek du konsilistoj,
Kaj ankaŭ Francoj estas laŭdegindaj.
Jes, ili mortigadis Idolanojn,
El cent mil ne nur unu mil postvivas,
125
──────
Sed Francoj krias: «Olivir’, Rolando,
«Kaj dek du konsilistoj, donu helpon!»
Ĉefepiskop’ unua ekparolas:
«Dianoj! Estu viglaj kaj fieraj;
«Hodiaŭ vi kroniĝos per glorlaŭroj,
«Kaj Sankta Paradizo vin ricevos!»
En korkuneco kaj doloro, ili
Pro amikeco ploras reciproke,
Kompate kisas nun la alian!
—Rolando diras: «Vi, baronoj, rajdu
«Ĉar jen Marsilo kun cent mil rajdantoj!» Aŭdu.
Alveno de Marsilo
126
Marsilo Reĝo trairadas valon.
Armeon multenombran li kunigis;
Korpusojn dudek dispartigis de ĝi.
Rebrilas oraj kaj belŝtonaj kaskoj,
Pikstangoj, hastoj kaj standardoj rektaj,
Kaj ŝildoj kaj fervestoj ornamitaj.
Sep mil trumpetoj «Por atak’» sonoras.
Tra la kamparo, kia granda bruo!
—Rolando: «Olivir’, kolego, frato,
› Perfida Geno ĵuris, ke ni mortu;
› Videbla estas lia perfidaĵo;
› Imperiestro nin venĝegos al li.
› Hodiaŭ ni fortege batos; oni 1460
› Neniam vidis tian renkontiĝon!
› Ni frapu, mi per glavo Durendalo,
вернуться
[11]
Laŭ PIV ĝesto estas «Eposa poemo de la franca Mezepoko». E. Noël nomis tion «gesto», sed ĉi tiu fundamenta vorto tiun kromsignifon ne havas.