— Табе не падабаецца ў маім палацы? — Улугбекаў твар пасуровеў.
— Не пасуе вясковаму вераб'ю дзяўбці з залатой талеркі.
— Але на сельскім полі ён можа стацца здабычай каршуна... Я не хачу адпускаць цябе ад сябе. Калі ты сумуеш па родных, дык можаш з'ездзіць дахаты і перавезці сям'ю ў Самарканд.
Праз некалькі дзён, прачытаўшы ў мячэці Бібі-Ханум ранішнюю малітву, Шамсібек і Камарыдзін, які суправаджаў яго, рушылі ў дарогу.
Ускочыўшы на каня, малады чалавек раптам заўважыў дэрвіша, што сядзеў на кукішках каля запыленай вярбы.
— Абдулвахаб! — усклікнуў Шамсібек. — Куды ты знік? Я шукаў цябе ўсе гэтыя дні. Мы едзем дадому — гайда з намі!
— Не паспеў прыехаць у Самарканд і ўжо скачаш назад? — замест адказу спытаўся дэрвіш.
— Я неўзабаве зноў вярнуся, з сям'ёй.
— Думаеш, твае старыя захочуць пакідаць наседжанае месца?
— Прывязу хоць бы жонку і сына.
— Я не ведаў, што ты жанаты.
— Але, ужо трэці год. З дачкою ювеліра Шчарбека.
Абдулвахабаў твар раптам пацямнеў. Дэрвіш павярнуўся спінай і буркнуў:
— Едзьце. Гладкай дарогі...
— Абдулвахаб! — здзіўлена паклікаў Шамсібек. — Можа, перадаць што-небудзь бацьку?
— Скажы, што не бачыў мяне, — не павярнуўшыся, кінуў дэрвіш.
Толькі выехаўшы за гарадскую браму, Шамсібек здагадаўся, што выклікала раптоўны гнеў Абдулвахаба. Яшчэ перад тым, як паслаць сына ў медрэсэ, Байбува сватаў за яго Махфузу, Шчарбекаву дачку. Але ювелір адмовіў — ён аддаў перавагу як зяцю свайму вучню Шамсібеку.
Спадарожнікі далучыліся да вялікага каравана. Каля паўсотні вярблюдаў ішлі мерна, быццам разумеючы, што наперадзе доўгі і нялёгкі шлях. Званочкі на вярблюджых нашыйніках няспынна пазвоньвалі, пагоншчыкі працяжна пакрыквалі — больш для таго, каб перамагчы сон...
— Навошта ты хацеў узяць гэтага бруднага жабрака з сабой? — спытаўся Камарыдзін.
— Загіне хлопец у Самаркандзе.
— У цябе занадта добрая душа... Наш султан, няхай прадоўжыцца яго шчаслівае валадаранне тысячу гадоў, са сваёй ласкі даў занадта вялікую волю накшбандыям[20]. А яны замест таго, каб узносіць да Алаха ўдзякі-малітвы за апекуна прававерных, распаўсюджваюць пра яго самыя недарэчныя чуткі...
Памаўчаўшы. Камарыдзін дадаў:
— Чуў, як султан пасадзіў у лужыну мухтасіба?
— Не.
— Э-э, ды пра гэта гаворыць увесь Самарканд! Месяц назад, у пятніцу, яго вялікасць завітаў на малітву ў Бібі-Ханум. Пасля малітвы мухтасіб пры ўсім народзе хіліў да таго, што наш султан не надта набожны. Тады Ўлугбек устаў са свайго месца і накіраваўся да мухтасіба. Усе чакалі, што ён загадае пакараць мулу. Але замест гэтага султан звярнуўся да мухтасіба: «Ці праўда, што Хаджа Ахрор параўноўваў вас з прарокам Мусой?» Саід Ашык пацвердзіў гэта. Тады султан спытаўся: «Вы прымаеце яго ўпадабненне?» — «О не, — адказваў мухтасіб. — Я не варты нават цалаваць прарокаў след». — «Цяпер скажыце мне, — працягваў Улугбек, — хто больш вялікі — я ці старажытныя фараоны?» — «Вы, хто супакоіў сусвет!» — схіліўся Саід Ашык. Султан усміхнуўся і сказаў: «Усявышні даў наказ Мусе-прароку, каб ён не ганарыўся перад фараонам, а, наадварот, шанаваў яго. Дык чаму ж той, хто шмат ніжэйшы за прарока, адважваецца кідаць цень на таго, хто пераўзыходзіць фараона?» Мухтасіб гатовы быў скрозь зямлю праваліцца.
Камарыдзін, як выявілася, быў разумны і цікавы суразмоўца. У гутарцы з ім Шамсібек не заўважыў, як мінаюць дні. Сіпах быў адзін з найдужэйшых людзей Самарканда — мала каму ўдавалася пакласці яго на лапаткі. Гледзячы на магутную постаць спадарожніка, Шамсібек думаў: «Калі б ён не нарадзіўся асілкам, дык нарадзіўся б вучоным».
Увечары чацвёртага дня, калі караван ступіў ужо на ўрадлівыя землі Ферганскай даліны, спадарожнікі заўважылі мноства агнёў у баку ад дарогі.
— Здаецца, вяселле, — кіўнуў у бок агнёў Камарыдзін.
— Непадобна, — запярэчыў Шамсібек. — Не бачу вялікага вогнішча. Мне здаецца, у кішлаку нейкая банда.
— У такім выпадку давай завітаем.
Прышпорыўшы коней, яны паскакалі да паселішча. Чым бліжэй яны пад'язджалі да кішлака, тым гучнейшы чуўся ім шматгалосы гоман натоўпу, што сабраўся вакол вогнішчаў. Вось ужо спадарожнікі маглі адрозніць у цэнтры зборышча гліняную сценку, а каля яе высачэзнага хлопца ў ірваным халаце і з сінякамі на твары. Рукі і ногі яго былі звязаныя. Побач сядзела танюткая дзяўчына, якая прыкрывала твар касніком. Трохі наводдаль стаяў, перабіраючы ружанец, чалавек з чорнай барадой, у вялікай чалме.