Когда же, прежде чем с его сыном уехали, [мы] с достопочтенным приором церкви Эрве место для погребения перед алтарем святой Троицы, напротив гробницы императора Карла[611], между алтарями [ему] предназначили. Поскольку место Карломаном, королем Франции, было занято, так как ни право, ни обычай на позволяет королей извлекать из [их последнего] приюта, [то], что задумали, сделать было нельзя. Однако, [он] сам как бы предчувствием предпочел против всяких ожиданий – все ведь это место загроможденным считали, – поскольку не больше и не меньше длины и ширины тела его свободное место соответствующее там [они] нашли, где со многими молитвами и гимнами, с торжественным и благочестивым похоронным обрядом по обычаю королей упокоенный, соучастия в будущем воскресении [он] ожидает, настолько духу сонма святых по духу более близкий, насколько телом, к помощи святых Мучеников близко погребенным, пребывает. «Счастлив, кто мог разузнать наперед при падении мира / Место, где будет лежать»[612].
Его преданнейшую святым Мученикам душу при их заступничестве сам Искупитель пусть воскресит, и на стороне со святыми поместиться удостоит [тот], кто посвятил душу свою ради спасения мира Иисус Христос, Господь наш, который живет и правит, король королей и господин господствующих во веки веков. Аминь.
ИСТОЧНИКИ
1. Анна Комнина. Алексиада. М., 1965.
2. Галл Аноним. Хроника и деяния князей или правителей польских. М., 1961.
3. Гальфрид Монмутский. История бриттов. М., 1984.
4. Сугерий, аббат св. Дионисия. Книга о делах управления, в которой отмечается многое, касающееся истории Людовика Толстого и Людовика Молодого. Пер. с латин. А.М. Малинина // Ученые записки Ленинградского педагогического университета им. А.И. Герцена. Л., 1941. Т. 45. С. 260-276.
5. Abbot Suger on the abbey church of Saint-Denis and its art treasures. Ed., translated and annotated by Edwin Panofsky. Princeton (N.Y.), 1979.
6. Aimonis continuator De gestis Francorum // Patrologiae cursus completus, series latina (Далее – PCC). T. CLXII. Parisiis, 1853.
7. Alberici canonici et custodiae Aquensis ecclesiae Historia Hierosolymitanae expeditionis // PCC. T. CLXVI. Parisiis, 1854. Col. 389-716.
8. Brevi chronicon Sancti Florentii Salmurensis // Chroniques des Eglises d'Anjou. Paris, 1869. P. 181-195.
9. Cartulaire de l'abbaye de sainte-Trinite de Tiron. Chartres, 1883. T. 1.
10. Cartulaire de l'abbaye de Saint-Jean-en-Vallee. Chartres, 1904. T. l.
11. Cartulaire de l'abbaye de Saint-Рerе de Chartres. Paris, 1840. T. 1-2.
12. Cartulaire de l'Eglise cathedrale de Notre Dame de Chartres. Chartres, 1862. T. l.
13. Cartulaire des seigneurs de Chateauroux, 917-1789. Ed. par E. Hubert. Chateauroux, 1931.
14. Cartulaire general de Paris ou Recueil de documents relatifs a l'histoire et a la topographie de Paris. P., 1887. T. l (528-1180).
15. Catalogue des actes concernant l'histoire du Bourbonnais jusqu'au milieu du XIII-e siecle. Ed. par M. Fazy. Moulins, 1924.
16. Chronicae Sancti Albini Andegavensis in unum congestae // Chroniques des eglises d'Anjou. Paris, 1869. P. 19-128.
17. Chronicon breve Nortmannium auctore anonymo (anno 1041-1085) // PCC. T. CXLIX. Parisiis, 1853. Col.1083-1088.
18. Chronicon Sancti Petri Vivi Senonensis auctore Claris monacho // Recueil des historiens des Gaules et de la France (Далее – RHF). T. XII. Paris, 1877. P.279-285.
19. Chroniques des comtes d'Anjou et des seigneurs d'Amboise. Paris, 1913.
20. Dudonis decani Santi Quintini Viromandensis De moribus et actis primorum Normanniae ducum libri tres // PCC. T. CXLI. Parisiis 1853. Col. 607-758.
21. Ekkechardi monachi Sangallensis Chronicon ad anno 1139 // RHF T. XIII. Paris, 1869. P. 714-721.
22. Eugenii III Pontificis romani Epistolae et privilegia // PCC. T. CLXXX. Parisiis, 1855. Col. 1013-1614.
23. Ex alterius Roberti. Appendice ad Sigebertum // RHF. T. XIII. P. 326-333.
24. Flodoardi canonici Remensis Opera omnia: Annales // PCC T. CXXXV. Parisiis, 1853. Col. 417-490.
25. Galberti Brugensis notatii De vita et martyro Beati Caroli Boni Flandriae comitis // PCC. T. CLXVI. Parisiis, 1854. Col. 843-1046.
26. Gaufredi Vosiensis Chronicon // RHF. T. XII. Paris, 1877. P. 421-451.
27. Genealogia regum Francorum tertiae stripis et quarumdam illustrim familiarum ex ea per maternum derivatarum // RHF. T. XIV. Paris, 1877. P. 1-20.
28. Gesta Ludovici VII regis, filii Ludovici Grossi // RHF. T. XII. Paris, 1877. P. 196-203.
29. Gregorii papae VII Epistolae // RHF. T. XIV. Paris, 1877. P. 565-666.
30. Gualterii Tarvanensis ecclesiae canonicus Vita Beati Caroli Boni Flandriae comitis // PCC. T. CLXVI. Parisiis, 1853. Col. 901-943.
31. Guilellmi Sandiosyani monachi, Sugerii discipuli, Vita Sugerii abbatis // PCC. T. CLXXXVI. Col. 1193-1208.
32. Guilelmi Apuli Historicum poema de rebus Normannorum in Sicilia, Apulia et Calabria gestis // PCC. T. CXLIX. Paris, 1853. Col. 1027-1082.
33. Guillaume de Nangis. Chronique // Collection des memoires relatifs a l'histoire de France. Ed. par F. Guizot. Paris, 1825. T. XIII.
34. Guillelmi Tyrensis archiepiscopi Historia rerum in partibus transmarinis gestarum a tempore successorum Mahumeth usque ad annum Domini MCLXXXIV // PCC. T. CCI. Parisiis, 1903. Col. 209-892.
35. Henrici archidiaconi Huntingdonensis Epistola ad Walterum de mundi contemplu sive de episcopis et viris illustribus sui temporis // PCC. T. CXCV. Parisiis, 1855. Col. 979-990.
36. Henrici archidiaconi Huntingdonensis Historiarum libri octo // PCC. T. CXCV. Parisiis, 1855. Col. 799-973.
37. Histoire anonyme de la premiere Croisade. Paris, 1924.
38. Les Grandes Chroniques de France dites de Saint-Denis // RHF. T. XII. Paris, 1868. P. 134-215.